Hoofdstuk 5, bk1b,lezen, 31-05

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Welkom!

Wat heb je vandaag nodig?

Een boek, een schrift en een pen. 

Wat gaan we vandaag doen?

Eerste uur (samen)

- Samen even oefenen

- Uitleg 

Even oefenen

- Aan de slag

Weet je het nog? 

We gaan het vandaag hebben over leesvaardigheid. 

We hebben al vier hoofdstukken geleerd over lezen. Wat weet je hier nog van?

Delen van een tekst

Uit welke drie delen bestaat een tekst?

In welke alinea's vind je die delen?

• Inleiding (de eerste alinea)
• Middenstuk (de middelste alinea's
• Slot (de laatste alinea)

Tekstdoelen/-soorten/-vormen

Wat zijn de vier tekstdoelen? Noteer een voorbeeld van een tekstvorm bij elk doel.

• Informeren (een nieuwsbericht)
• Amuseren (een stripboek)
• Overhalen (een reclame)
• Uitleggeven (een schoolboektekst of recept)

Onderwerp en deelonderwerp

Waar de tekst over gaat noem je het onderwerp. 

Waar een alinea over gaat, noem je het deelonderwerp. 

Bijvoorbeeld: Stel je hebt een tekst over lichaamsversiering.

Het kan dan zijn dat bijvoorbeeld één alinea gaat over piercings, één alinea over tatoeages. Dit noem je dan het deelonderwerp van de alinea. 

Herhalen

1. Hoe veel alinea's tel je?

2. Hoe veel tussenkopjes?

3. Welke alinea is de inleiding?

4. Wat is het onderwerp van de tekst?

5. Wat is de titel? 

Kernzin

Een alinea bestaat uit een aantal zinnen. In de eerste of laatste zin staat de belangrijkste informatie van de alinea. Die zin noem je de kernzin. 

De rest van de alinea is dan vaak uitleg.

"De oude Egyptenaren sleepten de stenen die ze nodig hadden voor hun piramides waarschijnlijk over bevochtiugd zand. Door de woestijn rondom de bouwplaats nat te maken, konden ze de sledes waarop de stenen lagen makkelijker verslepen. Dat ging veel minder stroef dan op droog zand. Daardoor waren er veel minder mensen en dieren nodig bij het bouwen van piramides." 

Samen lezen & maken. 

Tekst 3 (blz. 206)

Opdrracht 30 (blz. 205)

Zelf aan de slag! 

Wat? Opdracht 31 (blz. 207)

Tijd? Je hebt hier tot het einde van de les de tijd voor. 

Hulp? Steek je vinger op en stel je vraag

Klaar? Lees de theorie over overtuigen ook en maak opdracht 33. 

Ook klaar? Maak een gedichtje over het zomerse weer! 

Woorden met een lange klank die je met ie schrijft

Gieter

Woorden met een lange klank die je met i schrijft

Gitaar

Over Taal

blz. 157

Woorden koppelen aan de juiste betekenis. Hoe doe je dit?

Opdracht 

Lezen in leesboek

Kijken en luisteren blz. 43

Monoloog --> Er is één persoon aan het woord 

Dialoog --> Er is een gesprek tussen twee personen

Groepsgesprek  --> Als drie of meer mensen met elkaar praten. 

Opdracht 39 (blz. 82)

1. Ik ga schrijven over mijn kat die gewond was geraakt.

2. Wie? Mijn kat en de buurkat

Wat? Mijn kat en de buurkat raakten in een gevecht

Waar? In Heerhugowaard

Wanneer? Maandag 17 november

Waarom? Ze kregen ruzie over hun territorium

Hoe? De buurkat viel mijn kat aan.

Opdracht 39 (blz. 82)

3. 

Guus' veldje 

Op maandag 17 november is mijn kat Guus aangevallen door buurkat Koosje. Dit gebeurde in Heerhugowaard nabij de oosttangent. Hoewel Koosje nieuw is in de buurt, dacht hij gebruik te kunnen maken van het veldje. Hier was Guus het niet mee eens waardoor ze in in een heftig gevecht belandden. Uiteindelijk heeft Guus de strijd opgegeven en is hij zwaargewond huiswaarts gekeerd. Bij de dierenarts bleek dat hij een diepe wond op zijn rug had gelopen. Naar omstandigheden gaat het nu goed met Guus.

Persoonsvorm in de t.t.

Even oefenen...

Vul de juiste vorm in. 

1. Oefenen -->                    Ik oefen, hij oefent

2. Vinden -->                       Ik ________, hij ________

3. Lopen -->                         Ik ________, hij ________

4. Stuiteren -->                   Ik ________, hij ________

5. Herinneren -->               Ik ________, hij ________

6. Bewaren -->                    Ik ________, hij ________

7. Worden -->                       Ik ________, hij ________

Dictee

Opdracht 28 is een dictee. Ik noem een aantal woorden en die moeten jullie opschrijven. Je krijgt geen cijfer voor dit dictee. 

Klanken

We hebben het al gehad over die lange en korte klanken.

Korte --> put, vis, bol

Lange --> kaal, slaan, hoop, 

In sommige woorden zitten meerdere klanken

Kroket --> Kro-ket

Klinkers

Met klinkers kun je lange of korte klanken maken. 

bed, post, vis, put. --> korte klank

kaart, feest, piep, stuur --> lange klank. Je schrijft twee klinkers om de klank lang te maken.  

Stam en ik-vorm

Hele werkwoord                        Stam                                        Ik-vorm

Fietsen                                           Fiets                                         Fiets

Schrijven                                       Schrijv                                     Schrijf

Beloven                                          Belov                                        Beloof 

Vallen                                              Vall                                             Val

Even oefenen

Hele werkwoord                        Stam                                        Ik-vorm

Verhuizen                                       

Zwemmen                                       

Spreken                                        

Werken                                            

Hoe werkt het?

1. Je gaat naar: create.kahoot.it
2. Don't have an account? Sign up
3. Kies student 
4. Geef als geboortedatum Jan-01-2000 op. Anders komt er een leeftijdsrestrictie op de Kahoot en kan je 'm niet delen. 
5. Bedenk een gebruikersnaam
6. Voer een e-mailadres en een wachtwoord in
7. SCHRIJF DIT E-MAILADRES EN WACHTWOORD ERGENS OP 

Opdracht Kahoot

• Je maakt minimaal 10 vragen
• Er mogen maximaal 3 true/false vragen in zitten
• Het gaat alleen over Nederlands grammatica (werkwoorden, persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde) HS 1, 2 en 3 
• Doel? Door zelf vragen te verzinnen word je beter in Nederlands
• En we kunnen hopelijk binnenkort jouw Kahoot spelen in de les :) 

Variant op moordenaartje: muzikant

Eén leerling gaat de klas uit.

Een andere leerling wordt de muzikant. De andere leerling wordt de klas weer ingeroepen. De hele klas doet steeds de muzikant na (klappen, rondje draaien, voet tikken). De leerling die uit de klas is geweest moet raden wie de muzikant is. 

'Ehhhhhhh'

Variant op verhaal maken. Er komen acht leerlingen voor de klas te staan. ZIj moeten over een onderwerp praten dat door de klas wordt afgesproken. Als een vorig woord herhaald wordt, of als er 'ehhhhh' wordt gezegd, is de leerling af. De leerling die het langste overblijft, wint.  

LET OP: de klas is hier ook de jury en bepaalt dus mee of iemand af is. 

Iedereen die

Pak allemaal een stoel en ga in een kring zitten.

1 leerling heeft geen stoel en staat in het midden. Die leerling begint met de zin: Iedereen die ... een beugel heeft! Dat betekent dat iedereen die een beugel heeft een nieuw plekje moet vinden in de kring. Zijn er geen stoelen meer? Dan sta jij in het midden en moet je een nieuwe zin verzinnen: 'Iedereen die blauw ogen heeft, Iedereen die op voetbal zit, Iedereen die in Heerhugowaard woont'. 

Huiswerk bespreken

Opdracht 6 en 7 af. (blz. 145 en 146)

Zet een krul als je het goed hebt

Verbeter je antwoord indien je het fout hebt

Hoe werkt het?

1. Je gaat naar: create.kahoot.it
2. Don't have an account? Sign up
3. Kies student 
4. Geef als geboortedatum Jan-01-2000 op. Anders komt er een leeftijdsrestrictie op de Kahoot en kan je 'm niet delen. 
5. Bedenk een gebruikersnaam
6. Voer een e-mailadres en een wachtwoord in
7. SCHRIJF DIT E-MAILADRES EN WACHTWOORD ERGENS OP 

Opdracht Kahoot

• Je maakt minimaal 10 vragen
• Er mogen maximaal 3 true/false vragen in zitten
• Het gaat alleen over Nederlands grammatica (PV, werkwoordelijk gezegde) HS 1, 2 en 3 
• Doel? Door zelf vragen te verzinnen word je beter in Nederlands
• En we kunnen hopelijk binnenkort jouw Kahoot spelen in de les :) 

Verhaal maken

Jullie gaan zo een verhaal maken door om beurten een woord te zeggen.

1: Er

2: Was

1: Een

2: Heel

1: Lief

2: Konijntje 

Verhaal maken

We gaan nu met de hele klas een verhaal maken. Iedereen zegt om de beurt een woord. Ik typ mee op de computer. Wat voor verhaal kunnen we met de klas gebruiken?

- je mag geen scheldwoorden gebruiken

- je luistert goed naar elkaar

- je bent stil als een ander aan het woord is

Verhaal maken

Ik heb acht vrijwilligers nodig die voor het bord willen komen, deze leerlingen moeten in een rijtje staan. We gaan vandaag weer een verhaal maken. Deze keer gaan jullie niet omstebeurt een woord zeggen, maar word je aangewezen. Het kan zijn dat je dan een langer deel van een verhaal moet vertellen, wellicht een paar zinnen of slechts een woord.

De klas bepaalt of je af bent. Je bent af als je ehhhhh, het woord ervoor herhaalt of natuurlijk als je vloekt of scheldt in het verhaal. De klas moet dus goed opletten of dit niet gebeurt. 

Daarnaast bepaalt de klas het onderwerp van het verhaal. Het verhaal moet hier dus ook een beetje over blijven gaan (enkele uitwijkingen zijn in principe prima). 

Even oefenen...

Noteer van de onderstaande zinnen het werkwoordelijk gezegde. Noteer daar onder de persoonsvorm. 

Voorbeeld:

1. Lisa heeft gisteren een pizza gegeten. Jij schrijft op: wwg: heeft gegeten pv: heeft

2. Pien moest voor haar verjaardag veel taart kopen.

3. Ik heb dat nooit gekund.

4. Het gras is enorm snel gegroeid.

5. De katten hebben buiten de hele nacht gemiauwd. 

6. Waarom heb jij je jas aangedaan?

7. Wat moet jij zo nog doen?

8. Mohammed eet een appel. 

Werkwoorden

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen wat iemand of iets doet of wat er gebeurt. Zonder werkwoord heb je geen goede zin. 

Patricia ... naar school.

De hond .... in het meer.

... jij op de fiets naar school?

Hij ... gisteren 13 geworden!

Welke werkwoorden ken jij?

Tekstdoelen

1. informeren: de schrijver vertelt je iets nieuws

2. overhalen: de schrijver wil je overhalen om iets te doen

3. amuseren: de schrijver wil je vermaken door iets grappigs of boeiends te vertellen

Tekstdoelen

1. informeren: de schrijver vertelt je iets nieuws

2. overhalen: de schrijver wil je overhalen om iets te doen

3. amuseren: de schrijver wil je vermaken door iets grappigs of boeiends te vertellen

Welke tekst hoort bij welk doel?

Overhalen

Amuseren

Informeren

Reclame 

Harry Potter 

 

Encyclopedie 

Advertentie van Jumpsquare 

Leerboek 

aardrijkskunde

Leven van een Loser

Opdracht 42 (blz. 35)

Opdracht 42 op blz. 35 gaan we samen maken. 

Dit doen we zodat je went hoe de vraagstelling is en je leert meer door naar elkaar te luisteren.

Grondwoord

had --> zoek je bij het grondwoord ...

gegeten --> zoek je bij het grondwoord ...

konijntje --> zoek je bij het grondwoord ...

handige --> zoek je bij het grondwoord ...

gitaren --> zoek je bij het grondwoord ...

Pauze

Wat gaan we vandaag doen?

10.25 - 10.35 - Lezen in leesboek 

10.35 - 10.45 - Huiswerk nakijken (opdracht 26)

10.45 - 11.00 - Samen aan de slag!

11.00 - 11.05 - Uitleg grondvorm

11.05 - 11.15 - Zelf aan de slag!

11.15 - 11.20 - Pauze!

11.20 - 11.30 - Lezen in leesboek

11.30 - 11.50 - Gedichten

11.50 - 12.00 - Opdracht 29 bespreken

12.00 - 12.05 - Lesafsluiten (tafels schoonmaken!)

Lezen in leesboek

10 minuten in stilte lezen in je zelfgekozen leesboek 

Raadgedicht

https://raadgedicht.nl/huis-te-koop-linda-vogelesang/

Ik ga zo een gedicht voordragen, één woord in het gedicht is weggelaten. Kan jij raden wat er moet staan?

Gedichten

Tekenen met letters...kan dat?

https://raadgedicht.nl/zelf-aan-de-slag-raam-riet-wille/

Opdrachten bespreken

opdracht 28 op blz. 116 en 29 op blz. 204

Twee rijen, zijn het de-woorden of het-woorden?