Mens en wereld les 2
1 / 22
Lesduur is: 60 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Geef de leerlingen het stuk laken uit de koffer.
Laat ze verwonderen en geef met naamstokjes 3 leerlingen de beurt.
Je vertelt nog niet het antwoord, namelijk dat het laken vroeger heel belangrijk was voor de economie in Leiden (lakennijverheid)
Zou je in een grote stad zoals Leiden willen wonen?
Ja
Nee
Slide 3 - Poll
Je trekt vervolgens doormiddel van de naamstokjes 3 namen om te vragen of ze hun antwoord kunnen toelichten.
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Tekstslide
Je vertelt de leerlingen dat we op dit moment zijn in de tijd van de Steden en Staten. Breng het zo bij de kinderen alsof we echt meereizen met de Pieterskerk
Slide 6 - Tekstslide
U koppelt kort terug naar de vorige les en vraagt hoe er vroeger dorpen en steden zijn ontstaan. U stuurt hier waar nodig en benadrukt de begrippen jagers-verzamelaars, vruchtbare grond, boeren, beroepen, handel en verstedelijking.
Hier 2 plaatjes om de leerlingen weer even een beeld te geven of eventueel te stimuleren om terug te denken.
Slide 7 - Tekstslide
Hierbij laat u een plaatje zien van de rivieren. Dit is de Oude en de Nieuwe Rijn. Omdat Leiden tussen het water in ontstond, heette het een dijknederzetting. Wie kan uitleggen wat dit betekent? Wanneer de leerlingen dit lastig vinden stuurt u en helpt waar nodig.
Oude rijn is boven de burcht en nieuwe rijn is onder de burcht.
Laat ook aan de leerlingen zien waar de Pieterskerk ligt.
Waarom is het handig dat Leiden aan een rivier ligt?
A
Om te kunnen zwemmen
B
Voor het vangen van vis
C
Voor handel en vervoer
D
Als bescherming
Slide 8 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
U vertelt dat de handel vooral bestond uit landbouw- en nijverheidsproducten. U legt dit begrip uit: “De nijverheidsproducten worden gemaakt in de ambachten. Dit betekent dat de grondstoffen worden verwerkt tot een product die je in de winkel kunt kopen.” Wat was het voorwerp dat je aan het begin van de les hebt gezien? Dit was een laken. In Leiden werd dit geproduceerd en dit heette lakennijverheid. Wol werd dus tot laken gemaakt.
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Primair
Secundair
Tertiair
Slide 11 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
In welke sector werkte de mensen vooral in deze tijd?
A
Primaire sector
B
Tertiaire sector
C
Secundaire sector
Slide 12 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Waarom zouden deze graven hun verblijfplaats uitbreiden met een kapel? Dit mogen de leerlingen kort bespreken met hun tweetal en daarna bespreekt u met de naamstokjes 3 leerlingen. U stuurt waar nodig.
Waar werd de kapel gebouwd?
A
Centrale plek in de stad
B
Buiten de stad
C
In de stad aan de rand
Slide 14 - Quizvraag
“Een centrale plek in de stad waar iedereen de heiligen konden eren.” U legt uit dat een centrale plek voor een kerk handig is, omdat het toegankelijk is voor elke inwoner.
Slide 15 - Tekstslide
Een parochie is een gemeenschap van christelijke gelovigen met een eigen kerkgebouw; de zielzorg is toevertrouwd aan een pastoor.
Bespreek met de leerlingen dat na 1100 de kapel werd omgebouwd tot parochie. Dit gebeurde in 1300
Laat aan de hand van het plaatje zien hoe de kerk veranderde
1
2
4
5
7
8
3
6
Slide 16 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
U laat een plaatje zien van een kerk in de Gotische stijl en vertelt dat de bouw van de Pieterskerk in 1565 is voltooid zoals we hem nu kennen.
Slide 18 - Tekstslide
Na het begin van de bouw van de kerk, rond 1400 groeide de lakennijverheid in Leiden. De wol voor de lakens werden zelfs uit Engeland gehaald. Omdat de handel hierin zo groeide, kwam er een handelsverbond door de Hanze. Dit betekende dat er alleen Leids laken mocht worden verkocht. De Hanze is een samenwerking met verschillende handelaren en steden die hetzelfde product verkochten.
Slide 19 - Tekstslide
Links is een plaatje van een rooms-katholieke kerk en rechts is de Pieterskerk.
Vraag aan de leerlingen wat voor overeenkomsten zij zien in de Pieterskerk zoals hij nu is.
Slide 20 - Tekstslide
Tegen de kerk aan zie je een aantal woningen. Dit heetten proverniershuizen waarin proveniers woonden die na 1 keer betalen daar hun hele leven mochten wonen. Dit waren vaak de geestelijken, omdat zij erg belangrijk waren voor het geloof en de samenleving.
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Kijk terug naar het lesdoel.
Wat hebben de leerlingen geleerd en wat vonden ze leuk aan de les.
