Diabetes ontregeld les 3

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Diabetes ontregeld

Vragen?

Zijn er vanuit de voorbereiding op dit onderwerp vragen/onduidelijkheden?

Docent schrijft deze op het bord - we kijken aan het eind van de les of ze voldoende aan bod zijn gekomen

Les planning

1. presentie 5 min
2. herhaling vorige week 10 min 
3. ontregelde diabetes 15 min 
4. Oefenen met triage gesprek 40 min
5.  Evaluatie 5 min
6. Huiswerk
7. afsluiting

Leerdoelen

Na deze les:

Kan ik uitleggen hoe belangrijk het is om het verschil tussen een Hypo en Hyper te weten

Hoe ik kan vertellen hoe te handelen

Hoe ik kan vertellen wat de patiënt moet doen als hij niet weet hoe hoog zijn suiker is

Herhaling vorige lessen

Er volgen meerkeuze vragen op die op tijd gaan. Je hebt 30 seconden om te antwoorden. Om te kijken wat jullie hebben onthouden van de vorige lessen. 

Wat is diabetes?

1. Een aandoening waarbij het lichaam teveel insuline aanmaakt
2. Een aandoening waarbij het lichaam geen insuline aanmaakt of hier niet goed op reageert
3. Een ziekte van de lever
4. Een infectieziekte die overgedragen kan worden via de lucht

Welke van de volgende medicijnen wordt vaak voorgeschreven bij diabetes type 2?

1. Paracetamol
2. Insuline
3. Metformine
4. Amoxicilline

Welke complicatie kan optreden als een patiënt met diabetes te veel insuline toedient?

1. Hyperglykemie (hoge bloedsuikerspiegel)
2. Hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel)
3. Nierfalen
4. Hartaanval

Welke van de volgende adviezen is belangrijk voor een patiënt met diabetes type 2 naast het gebruik van medicatie?

1. Het vermijden van lichamelijke activiteit
2. Het volgen van een dieet met veel koolhydraten
3. Regelmatig bewegen en een gezond dieet volgen
4. Het volledig elimineren van suikers uit de voeding

Kun je oorzaken bedenken waardoor het bloedsuikergehalte 'ontregeld' raakt?

- Te veel/weinig eten

- Te veel weinig insuline gespoten

- Overgeven/braken

- Te veel weinig beweging

- Infecties

- Medicijnen (bv Prednison)

Hoe zit het ook al weer?

Wanneer het glucosegehalte in het bloed te hoog is noemen we dit een .......

We spreken hiervan vanaf de volgende waarde: .....? 

Welke symptomen horen hier bij? 

Hyperglykemie

> 15 mmol/L

Dorst, veel plassen, moeheid, jeuk

Ernstig --> zwakte, kortademigheid, sufheid, uitdroging, coma --> verzuring (hier komen we later op terug)

Hoe zit het ook alweer?

Wanneer het glucosegehalte in het bloed te laag is noemen we dit een ....?

We spreken hiervan vanaf de volgende waarde ....?

Welke symptomen horen hier bij?

Hypoglykemie

< 3,5 mmol/L

Zweten, beven, nerveus, honger, misselijk, duizelig, hoofdpijn, verstoord zicht, hartkloppingen

Als suiker nog verder zakt: concentratie problemen, verwardheid, aggitatie, moeite met spreken, spierspasmen tot aan epileptische aanval, verlies bewustzijn, beroerte

Hoe zou je een verhoogd bloedsuiker kunnen verlagen? Wat kun je adviseren? 

Je wilt het suiker gehalte verlagen!

Veel drinken - water (je plast dan overschot aan suiker uit)

Veel bewegen (door inspanning verbruikt je lichaam glucose)

Bij gebruik insuline: extra insuline spuiten

Hoe zou je een te laag bloedsuiker gehalte omhoog kunnen krijgen? Wat kun je adviseren? 

(patiënt is nog wel bij bewustzijn)

Korte termijn 'snelle suikers' 

Water met suiker drinken of sterke ranja

Snelle druivensuikers (dextrose 6-8 tabletten) 

Daarna -> koolhydraten - boterham met jam

Blijf bij de patient en blijf suiker contoleren (na 15-30 minuten) 

Maar wat nu als de hypo zo ernstig is dat de patiënt al erg suf is of zelfs buiten bewustzijn, wat zou je dan voor actie inzetten om het suikergehalte omhoog te krijgen? 

112 bellen --> U1 urgentie (ernstige hypo vermoed)

Honing of stroop aan binnenkant wang smeren met je vinger

Glucagon injectie toedienen!! (zie volgende dia)

En wat nu als je het niet weet??

Wat doe je als je niet weet of je met een hypo of een hyper te maken hebt en de patiënt heeft wel allerlei klachten, maar is niet in staat te meten? Wat doe je dan? En waarom? 

Behandelen als een hypo en dus suiker toedienen...

bleek het een hypo, dan zal de patiënt opknappen.

bleek het toch een hyper, dan zal het extra toegediende suiker niet zo veel uitmaken

bij een casus over DM is het heel belangrijk dat je vraagt of de waarde gemeten kan worden...meten is weten. Dit geeft jou en de arts heel veel informatie 

Instructie bij ontregeling DM 

- Bloedsuiker meten

- Toezicht houden

- Hypo? --> ieder half uur prikken

- Hyper? --> iedere 2 uur prikken

In sommige gevallen is het normaal dat de DM wat ontregeld - bijvoorbeeld bij infecties en/of gebruik Prednison

Insuline gebruik:

- Als je niet weer hoeveel er precies is gespoten - niet zomaar bij laten spuiten

Na 4 uur bloedsuiker meten (dan is kortwerkende insuline uitgewerkt) 

2-4-6 regel bij klachten hyper

(nooit zelfstandig adviseren - altijd in overleg met arts of POH/verpleegkundige) 

- Eerst gemaakte plan opvolgen - dit niet doorkuizen

Iedere 2 uur meten

> 15 mmol/L - 4 EH spuiten (kortwerkende insuline)

>20 mmol/L - 6 EH spuiten (kortwerkende insuline)

Levensbedreigend U1

Je ziet in je triagewijzer dat een ontregeling van het bloedsuikergehalte levensbedreigend kan zijn.

Zowel bij een ernstige hypo als een ernstige hyper (bijzonder ziektebeeld - keto-acidose) kan de patiënt komen te overlijden. Het is dus als DA wel zaak dat je hier goed op kunt inspelen

We nemen de triagecriteria onder U1 even door samen 

Let op! in digitale versie na update nog een criterium onder U1 er bij: 'Apathisch en gluc >15 bij insuline afhankelijke diabeet' 

Geef hier korte uitleg over keto-acidose

- Insuline afhankelijke diabeet

Wat gebeurt er? te weinig insuline in bloed aanwezig - hierdoor kan het glucose niet meer worden opgenomen in de cellen als brandstof - het glucose blijft dus in het bloed (hyper glykemie)

De cellen hebben echter wel brandstof nodig .... zij gaan hier nu een andere bron voor aanspreken --> vetverbranding

Hierbij komen ketonen vrij (aceton adem) en verzuurt je bloed - je kunt hierdoor in coma raken

Symptomen: misselijkheid en braken - kortademigheid (Kussmaul) - adem ruikt naar aceton 

De patiënt

Die niet luistert.....

Wie heeft hier voorbeelden van?

Hoe zorg je dat de patiënt naar je luistert?

Hoe controleer jij of de patiënt goed heeft geluisterd?

Vragen vragen vragen!!!

Bij dit onderwerp is het heel erg van belang dat je een goed toestandsbeeld krijgt: vragen vragen vragen dus!

Welke vragen zijn sowieso van groot belang om altijd te stellen bij DM? 

Waarde!!! METEN IS WETEN!! (vraag ook door, wanneer is dit gemeten? nog niet gemeten? waarom niet? kan dat nu alsnog?)

Tabletten of insuline?? Vraag DOOR:

Is dit al ingenomen, wanneer? hoeveel? dit is voor de arts/POH erg belangrijke informatie 

Hulpvraag

Wat is de hulpvraag?

Hoe kom je hier achter? 

Waar/wanneer in je gesprek doe je dit?

Herhaal je de hulpvraag? Wanneer?

Triage gesprekken

De spinner bepaald wie het triage gesprek gaat voeren.

Deze persoon komt vooraan zitten zodat hij of zij niet wordt afgeleid door de rest. En je werkt in Promedico

40 min. 

De andere gaan observeren en vullen het evaluatieformulier in. 

Benoem kort wat je van deze les vond. Wat heb je geleerd?

Huiswerk volgende les

Voor de volgende les moeten de E-learnings 

Triage oefenmodule diabetes en module ziektebeeld diabetes af zijn

Dit gaat je helpen om dit gecompliceerde onderwerp beter te begrijpen.

 

Leerdoelen behaald 

Na deze les:

Kan ik uitleggen hoe belangrijk het is om het verschil tussen een Hypo en Hyper te weten

Hoe ik kan vertellen hoe te handelen

Hoe ik kan vertellen wat de patiënt moet doen als hij niet weet hoe hoog zijn suiker is

Hoeveel leerdoelen heb ik behaald?

1 van de 3

2 van de 3

3 van de 3

Ik kan alle vragen in deze lesson-up beantwoorden...

Zeker weten!

Oei, ik twijfel een beetje of ik alles weet

50/50

Zeker niet

Ik heb nooit opgelet

Hoe zit jij er nu bij?

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)

Afsluiting