P3.3 Deel 2 De massamoord op de Joden 2025

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo lwoo, havo, vwo
• Leerjaar 3

Holocaust

• (holocauston=geheel verbranden(oud Grieks) =brandoffer/SHOAH

De massamoord op de Joden 

Deel 2

Je kunt...

• ...uitleggen wat antisemitisme is en beschrijven hoe het zich in Europa heeft ontwikkeld.
• ...beschrijven hoe de nationaalsocialisten Joden uitsloten en vervolgden.
  
• ...uitleggen hoe de massamoord op de Joden was georganiseerd.
• ...beschrijven hoe de herinnering aan de Holocaust na 1945 is ontstaan en zich heeft ontwikkeld.

Planning

• Zelfstudie SO H3 P1
• Ontstaan van kampen
• Auschwitz
• Massamoord
• Bevrijding
• Herinneren, hoe dan?
• Schuldvraag? 100% schuld verdelen

Ontstaan van kampen 

• Tot 1938 veelal politieke gevangenen.
  
  
• Eerste vernietigingskamp= Chelmno: dec. 41 eerste experiment met gas. 
  
  
• Eerst massagraven in bos, later crematoria om sporen uit te wissen. 

Chełmno was het eerste kamp waar gevangenen op grote schaal werden omgebracht, veelal door plaatsing in vrachtwagens waarvan de uitlaatgassen de gesloten laadruimte in werden geblazen. Aanvankelijk ging het om Joden en Roma uit het getto van Łódź. Deze werden in de eerste periode (de kerkperiode) in de kerk van Chełmno verzameld. Later (de kasteelperiode) werden de mensen in een plaatselijk kasteel verzameld. De gevangenen werden in een gaswagen naar het bos gereden en kwamen onderweg om, waarna ze door andere gevangenen werden begraven. Het kamp werd op 8 december 1941 geopend en het sloot zijn deuren in maart 1943, toen ook het crematorium werd opgeblazen. In 1944 werd Chełmno weer in gebruik genomen. Het Sonderkommando van de SS vergaste mensen met uitlaatgassen en verbrandde vervolgens de lijken. Er werden ten minste 150.000 mensen (mogelijk 360.000) in het kamp vermoord, voornamelijk Joden en Roma uit het getto van Łódź.[1]In de loop van de oorlog werden ook Hongaarse en Tsjechische joden en Russische krijgsgevangenen naar het kamp gedeporteerd.

Auschwitz (1) 

• Grootste concentratiekamp gebouwd is Oswiecim, Polen, april 1940.
  
  
• Auschwitz I (stammlager)
• Auschwitz II  - Birkenau (vernichtungslager)
• Auschwitz III  - Buna Monowitz (arbeitslager) 
  
  
• Eind 1941--> begin vergassing. 

Auschwitz (2) 

• Aankomst per trein. Men heeft er al een dagenlange reis opzitten. 
  
  
• Bij aankomst selectie: mannen en vrouwen worden gescheiden. 
  
  
• Kinderen en bejaarden direct naar de gaskamers.
  
  
• Overige Joden worden gedesinfecteerd, getatoeëerd en kaal geschoren. 

Auschwitz (3) 

• 05.00 opstaan: barakken schoonmaken.
  
  
• Ochtendappél.
  
  
• Slavenarbeid.
  
  
• Eten(soep van verrotte groenten, hompje brood, halve liter koffie. Soms stukjes 'kaas' of 'worst'). 
  
  
• Avondappél (langste appél duurde 19 uur)

Massamoord (1)

Vier gaskamers in Auschwitz (6000 man per dag)

• Geselecteerden werden afgeschermd van de rest van het kamp. 
  
  
• Ondergrondse kleedkamers, vermomd als douches. 
  
  
• Vergassing duurde 20 minuten. Gebruik van Zyklon B gas. 

Massamoord (2)

• Na vergassing werden lichamen ontdaan van haar en gouden tanden. 

• Waardevolle spullen werden gesorteerd. 

• Vervolgens werden lichamen naar het crematoria gebracht. 

• As werd uitgestrooid in de rivier. 
• Massamoord werd uitgevoerd door Sonderkommando: Joodse gevangenen. 

Bevrijding

• Duitser blazen bewijsmateriaal op. Gevangenen moeten op 'dodenmarsen'.
  
  
• 27 januari 1945 bevrijding Auschwitz door Russen.
  
• Denazificatie van Duitsland: Neurenbergerproces : 'Ik voerde alleen maar een bevel uit'
• Lichamelijke experimenten door Engel des Doods(Joseph Mengele). 

https://historianet.nl/oorlog/tweede-wereldoorlog/josef-mengele-engel-des-doods-uit-auschwitz

En herinneren?

• Na de oorlog probeerden Duitsers alles uit te wissen
• Nauwelijks herdenking van Joden tot 1960, omdat: 
• 1. In Jeruzalem vond het proces plaats tegen Adolf Eichmann->  besef dat  de Holocaust niet alleen was uitgevoerd door ‘brute barbaren’, maar ook door ambtenaren die ‘keurig’ hun werk hadden gedaan. 
  
• 2. Historici toonden aan dat weinigen zich tegen de Jodenvervolging hadden verzet. 
• 3. Er verschenen steeds meer boeken en films over de Holocaust. 
• Daardoor konden mensen zich veel beter inleven in de Joden. 
• Het besef groeide dat Joden geen ‘gewone’ oorlogsslachtoffers waren, maar mensen die systematisch waren vervolgd en gedood omdat ze als ‘minderwaardig’ waren gezien. 

Eichmann 1 juni 1962 opgehangen

Op 11 mei 1960 wordt Adolf Eichmann in Buenos Aires ontvoerd door een eenheid van de Mossad (de Israëlische geheime dienst). Het commandoteam smokkelt hem het land uit en brengt hem naar Israël waar hij terecht moet staan.Eichmann is op dat moment al 15 jaar voortvluchtig. Na de Tweede Wereldoorlog verhuist hij onder een valse naam naar Argentinië, omdat hij bang is voor vervolging voor zijn misdaden tijdens de oorlog. Als SS’er was hij verantwoordelijk voor de deportatie van Joden naar concentratie- en vernietigingskampen.

00:02-00:18

Het spoor

Hier kwamen de gevangenen aan. Op het hoogtepunt 15.000 per dag. De meesten waren binnen een uur dood.

00:21-00:30

De barakken

Dit zijn de overblijselen van de barakken. In iedere barak zaten 1200 mensen.

00:35-00:43

De toegangspoort

Hier kwamen gevangenen binnen. op de poort staat "werk maakt je vrij". Als je jezelf doodwerkt, ben je vrij.

00:50-01:00

Auschwitz 1

Het kamp bestond uit twee delen. Auschwitz 1 (werkkamp) en Auschwitz 2-Birkenau (dodenkamp).

01:07-01:20

Binnenplaats tussen barak 10 en 11

Het rechtergebouw was de gevangenis (voor de overtreders van regels). Op de binnenplaats werden mensen geëxecuteerd. De ramen waren dicht, maar iedereen kon de schoten horen. Angst was ook een wapen van de Nazi's. 

01:57-02:06

Prikkeldraad

De Nazi's gebruikten prikkeldraad om de gevangenen binnen te houden. Het hek stond onder stroom. Als je het aanraakte, stierf je. Ook lagen er mijnen. Toch probeerden mensen het.

02:09-02:21

Auschwitz 2-Birkenau

Dit was het dodenkamp. Hier gingen mensen heen om te sterven. Velen werden vergast. Per dag konden wel 8000 lijken verbrand worden

Huiswerk

Maken: alle opdrachten van P3.3