12.2 Verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

12.2 Verwantschap
en herhaling 12.1 evolutie

Wat weet je nog van

12.1 Selectie?

Evolutie

1. Theorie die uitgaat van variaties in genotypen, natuurlijke selectie en het ontstaan van nieuwe soorten
2. ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen of verdwijnen

De ontwikkeling van vissen tot amfibieën is een voorbeeld van evolutie.

1. juist
2. onjuist

Nieuwe soorten ontstaan door:

1. variatie-natuurlijke selectie en isolatie
2. erfelijke variatie-natuurlijke selectie en isolatie
3. erfelijke variatie-natuurlijke selectie
4. natuurlijke selectie en isolatie

Wanneer een tulpenkweker een nieuw soort tulp wil krijgen doet hij dat door:

1. natuurlijke selectie
2. kunstmatige selectie
3. veredelen
4. ongeslachtelijke voortplanting

Isolatie

1. groepen organismen van dezelfde soort leven samen
2. groepen organismen van verschillende soorten leven samen
3. groepen organismen van dezelfde soort trekken naar elkaar toe
4. groepen organismen van dezelfde soort raken van elkaar gescheiden

Hoe heette het principe dat volgens Darwin de drijvend kracht achter de evolutie is?

1. Natuurlijke extinctie
2. Natuurlijke selectie
3. Natuurlijke sequentie
4. Natuurlijke reproductie

Wat is geen argument voor evolutie?

1. Fossielen
2. Overeenkomst in bouw bij organismen
3. Overeenkomst in DNA bij organismen
4. Mensen worden ouder

Leerdoelen van de les:

je kunt uitleggen:

- hoe je kan zien hoe soorten verwant zijn

- hoe de evolutie van de mens verliep

Geologische tijdschaal

Ontstaansvolgorde:

eencelligen

meercelligen

vissen

amfibieën

reptielen

zoogdieren

vogels

Hoe later ontstaan hoe ontwikkelder een organisme (best fittest= best aangepaste)

Nieuwe soorten

-Erfelijke variatie

 -Natuurlijke selectie

-Isolatie

Hoe zie je dat soorten verwant zijn?

Verwantschap

Hoe langer iets geleden is hoe verder het naar links staat in een verwantschapschema.

• Alle organismen rechts van de nieuw verkregen eigenschap hebben deze nieuwe eigenschap.
• Op elke "kruising" is er een 

gemeenschappelijke voorouder 
geweest.

• Hoe langer iets geleden is hoe verder het naar links staat in een verwantschapschema.
  
• Alle organismen rechts van de nieuw verkregen eigenschap hebben deze nieuwe eigenschap.
  
• Op elke "kruising" is er een gemeenschappelijke voorouder geweest.

Verwantschap

Overeenkomst in bouw

• Verschillende functies
• Dezelfde bouw
• Gemeenschappelijke voorouder
  

Evolutie van de mens

Evolutie van de mens

7 miljoen jaar geleden een gemeenschappelijke voorouder.

Autralophithecus afarensis - geen opponeerbare teen

Homo habilis - stenen werktuigen

Homo erectus - jagers en vissers, vuur

Homo sapies - plat gezicht, groot hersenvolume

Fossielen

Fossielen

Fossielen: resteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten.

Fossielen van slakken zijn er veel, maar fossielen van naaktslakken bijna geen. Hoe komt dit?

 

Fossielen

Versteende afdrukken

of

Versteende organismen (fossielen)

nu enkele vragen

Kleine verschillen tussen organismen van dezelfde soort

Het proces waarbij niet alle organismen van dezelfde soort hetzelfde aantal nakomelingen krijgt.

De overeenkomst in DNA en uiterlijk van verschillende organismen.

Verwantschap

Variatie

Selectie

Zet de verwantschap tussen soorten van minst naar meest:

maki en mens

chimpansee en mens

orang-oetan en mens

vroege half apen wereld en mens

Wat wordt er met deze afbeelding bedoeld?

1. Dat mensen van de apen afstammen
2. Dat mensen en apen gemeenschappelijke voorouders hebben.
3. Dat er door micro-evolutie nieuwe soorten zijn ontstaan
4. Dat er veel apen zijn.

Wanneer spreek je van verwantschap?

1. Als dieren in hetzelfde leefgebied wonen.
2. Als er overeenkomst is in het DNA
3. Als er overeenkomst is in het dieet (wat dieren eten)
4. Als er geen enkele overeenkomst is tussen dieren.

Met wie heeft soort B de meeste verwantschap?

1. A
2. C
3. D
4. E

Welke dieren hebben de minste verwantschap?

1. Slijmprik en vissen
2. Slijmprik en reptielen
3. Zoogdieren & reptielen
4. Zoogdieren en vogels

Verwantschap kan onderzocht worden door

1. overeenkomst in de samenstelling van stoffen te onderzoeken
2. door DNA-sequencing
3. Door de anatomie te vergelijken
4. te zoeken naar rudimentaire organen

Wat betekend het begrip 'verwantschap'?

1. overeenkomst tussen soorten
2. overeenkomst tussen rijken
3. overeenkomst tussen orde
4. zelfde soort dieren maar dan zien ze er anders uit

12.1 en 12.2 evolutie en verwantschap

12.1 maken 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24

12.2 maken 4 t/m 19