Blok 4 Spelling 4.7 pv in de vt

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Klankveranderende werkwoorden

De klank van het werkwoord verandert in de verleden tijd

Bijvoorbeeld:              

tegenwoordige tijd	verleden tijd
Ik loop - wij lopen	ik liep - wij liepen
Ik zwem - jullie zwemmen	Ik zwom - jullie zwommen
hij zegt - wij zeggen	Hij zei - wij zeiden
Hij eet - zij eten	Hij at - zij aten

Klankvaste werkwoorden

- De klank van het werkwoord in de tegenwoordige en verleden tijd is hetzelfde.
- In de verleden tijd komt er achter de 'ik-vorm'  +te(n) of +de(n)

Bijvoorbeeld:              

tegenwoordige tijd	verleden tijd
Ik voer - wij voeren	ik voerde - wij voerden
Ik straf - jullie straffen	Ik strafte - jullie straften
hij hoest - wij hoesten	Hij hoestte - wij hoestten
Hij noemt - zij noemen	Hij noemde - zij noemden

Klankvaste werkwoorden

• Soms kan je niet goed horen of het in de verleden tijd nu +te(n) of de(n) is.
  
  
• Want is het nu 'de jongen niesde' of is het 'de jongen nieste' ? of
•                                'ik verfde mijn haar blauw' of 'ik verfte mijn haar blauw'?
  
  
• Daarvoor is er een trucje!

't kofschip X

Hoe werkt 't kofschip X

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	niezen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'niez'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van niez = z
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	nee dan +de(n)
5. Neem de ' ik-vorm ' van het ww +de(n)	nies+de(n)

Hoe werkt 't kofschip X

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	straffen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'straff'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van straff = f
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	ja dan +te(n)
5. Neem de ' ik-vorm ' van het ww +te(n)	strafte(n)

Schrijf de persoonsvorm in de vt op van de zin:
(het hele werkwoord staat tussen ( ..))

Wiliam ___________ (willen) heel vaak hetzelfde ijsje.

Schrijf de persoonsvorm in de vt op van de zin:
(het hele werkwoord staat tussen ( ..))

Jullie ___________ (huilen) echt als een stelletje baby's.

Schrijf de persoonsvorm (vt) op van de zin:
(het hele werkwoord staat tussen ( ..))

Wij _________ (zorgen) voor ons broertje.

Schrijf de persoonsvorm (vt) op van de zin:
(het hele werkwoord staat tussen ( ..))

Wij _______ (testen) gisteren die nieuwe motor.

Oefenen met spelling in de verleden tijd

Klankveranderende werkwoorden

De klank van het werkwoord verandert in de verleden tijd

Bijvoorbeeld:              

tegenwoordige tijd	verleden tijd
Ik loop - wij lopen	ik liep - wij liepen
Ik zwem - jullie zwemmen	Ik zwom - jullie zwommen
hij zegt - wij zeggen	Hij zei - wij zeiden
Hij eet - zij eten	Hij at - zij aten

Klankvaste werkwoorden

- De klank van het werkwoord in de tegenwoordige en verleden tijd is hetzelfde.
- In de verleden tijd komt er achter de 'ik-vorm'  +te(n) of +de(n)

Bijvoorbeeld:              

tegenwoordige tijd	verleden tijd
Ik voer - wij voeren	ik voerde - wij voerden
Ik straf - jullie straffen	Ik strafte - jullie straften
hij hoest - wij hoesten	Hij hoestte - wij hoestten
Hij noemt - zij noemen	Hij noemde - zij noemden

Klankvaste werkwoorden

• Soms kan je niet goed horen of het in de verleden tijd nu +te(n) of de(n) is.
  
  
• Want is het nu 'de jongen niesde' of is het 'de jongen nieste' ? of
•                                'ik verfde mijn haar blauw' of 'ik verfte mijn haar blauw'?
  
  
• Daarvoor is er een trucje!

't kofschip X

Hoe werkt 't kofschip X
in de verleden tijd

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	niezen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'niez'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van niez = z
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	nee dan +de(n)
5. Neem de ' ik-vorm ' van het ww +de(n)	nies+de(n)

Hoe werkt 't kofschip X

in de verleden tijd

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	straffen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'straff'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van straff = f
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	ja dan +te(n)
5. Neem de ' ik-vorm ' van het ww +te(n)	strafte(n)

4.8 Voltooid deelwoord (vdw)

• begint vaak met ge-, ver- of be-
• Staat nooit alleen in een zin, 
  altijd samen met een pv van hebben, worden of zijn
  
  
• Bijvoorbeeld:
• Zij is gevonden                          De jongen is verdwaald
• De muur wordt geverfd         Het heeft de hele dag geregend   
• Hij heeft gefietst                      Ik heb die film al gekeken

4.8 Hoe spel je het voltooid deelwoord (vdw)?

• Meestal kan je dat wel goed horen.
• Bijvoorbeeld bij:
• Ik heb die film al gekeken                     - (kijken)
  
• Zij is gevonden                                          - (vinden)
• De heeft in zijn mand gelegen           - (liggen)
  

• Maar bij sommige voltooid deelwoorden is dat niet zo makkelijk te horen.

4.8 Hoe spel je het voltooid deelwoord (vdw)?

• Maar soms kan je het niet goed horen.
• Vooral wanneer het voltooid deelwoord eindigt met een  't'-klank.
• Je hoort dan niet of je 't' of een 'd' schrijft
• Bijvoorbeeld bij: 
• De muur wordt geverfd.                              - (verven)
• Hij heeft gefietst.                                            - (fietsen)
• De man is  getrouwd.                                    - (trouwen)
  
  
• Daar zijn 2 oplossingen voor!

4.8 Hoe spel je het voltooid deelwoord (vdw)?

• Oplossing 1:   Maak het voltooid deelwoord langer
• - verdwaald      ->  wordt:   verdwaalde      ->   je hoort duidelijk een 'd'
• - getrouwd       ->  wordt:   getrouwde        ->   je hoort duidelijk een 'd'
• - gewerkt          ->  wordt:   gewerkte           ->   je hoort duidelijk een 't'
  
  
• Oplossing 2: gebruik 't Kofschip X

Hoe werkt 't kofschip X
bij het voltooid deelwoord

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	missen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'miss'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van miss = s
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	ja dan t
5. Voltooid deelwoord (vdw) is dan	Hij heeft gemis t.

Hoe werkt 't kofschip X

bij het voltooid deelwoord

De stappen	Voorbeeld
1. Je hebt een werkwoord	verhuizen
2. je neemt de 'stam'	dat is het hele ww -en dus 'verhuiz'
3. Wat is de laatste letter van de stam?	de laatste letter van verhuiz = z
4. Zit deze letter in 't kofschip X?	nee dan d
5. Voltooid deelwoord (vdw) is dan	Ik ben verhuis d.

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

kaarten

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

spelen

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

huilen

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

trouwen

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

lessen

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

volgen

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

gebruiken

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

bluffen

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

verhuizen

Wat is het voltooid deelwoord (vdw) van het woord:

gebeuren