10.3 + 10.4 + 10.5

10.3

Wat moet je weten van elke levensfase?
- leeftijden die erbij horen
- lichamelijke ontwikkelingen
- geestelijke ontwikkelingen

1 / 16

Slide 1: Tekstslide

BiologieMiddelbare schoolvmbo gLeerjaar 4

In deze les zitten 16 slides, met tekstslides.

Lesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

10.3

Wat moet je weten van elke levensfase?
- leeftijden die erbij horen
- lichamelijke ontwikkelingen
- geestelijke ontwikkelingen

Slide 1 - Tekstslide

Hormonen in de puberteit

Hormonen zijn regelstoffen.

Worden gemaakt in hormoonklieren, komt dan in het bloed

In de eierstokken (vrouw) en zaadballen (man)

Zaadballen --> maken zaadcellencellen en mannelijk geslachtshormoon (testosteron)

Eierstokken --> hierin rijpen eicellen, vrouwelijk geslachtshormoon (oestrogeen)

Slide 2 - Tekstslide

Hormonen in de puberteit

Hormonen zijn regelstoffen.

Worden gemaakt in hormoonklieren, komt dan in het bloed

In de eierstokken (vrouw) en zaadballen (man)

Zaadballen --> maken zaadcellencellen en mannelijk geslachtshormoon (testosteron)

Eierstokken --> hierin rijpen eicellen, vrouwelijk geslachtshormoon (oestrogeen)

Slide 3 - Tekstslide

10.4

Bloemen op een plant zijn voor voortplanting

Kroonbladeren - gekleurde bladeren om insecten te lokken

Kelkbladeren - beschermen de bloem als die nog in knop zit

Nectarkliertjes maken nectar (zoete vloeistof) dit lokt insecten

Stamper = vrouwelijk deel van de bloem (voortplantingsorgaan)

Meeldraad = mannelijk deel van de bloem (voortplantingsorgaan)

Slide 4 - Tekstslide

10.4

Meeldraden

- bestaan uit een helmdraad en helmknop

- maken stuifmeelkorrels > mannelijke voortplantingscellen

- stuifmeelkorrels samen noem je stuifmeel

Stamper

- bestaat uit de stempel, stijl en vruchtbeginsel (dikke onderkant)

- in vruchtbeginsel --> zaadbeginsels (bevatten eicellen (1 eicel in 1 zaadbeginsel)

- eicellen zijn vrouwelijke voortplantingscellen

Stuifmeelkorrel + eicel = (bevrucht) zaadje

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Bevruchting

Stuifmeelkorrel groeit naar eicel toe
stuifmeelkorrel beland op stamper (bestuiving)
er groeit een buisje uit: de stuifmeelbuis
kern van stuifmeelkorrel gaat tijdens groeien van stuifmeelbuis
mee naar het vruchtbeginsel
stuifmeelbuis eindigt in het zaadbeginsel bij een eicel
kern van stuifmeelkorrel dringt eicel binnen
kern van stuifmeelkorrel versmelt met kern eicel --> bevruchting
er ontstaat een zaadje

Slide 7 - Tekstslide

Hoe komen stuifmeelkorrels en eicellen bij elkaar?

Insectenbloemen > insecten vervoeren stuifmeel
- insecten komen op bloem af > bloem geurt, bloem fel gekleurd is of bloem nectar bevat
- stuifmeel plakt aan insect vast en insect gaat naar volgende bloem
- stuifmeelkorrels blijven plakken op stamper van volgende bloem
Windbloemen > stuifmeelkorrels van windbloemen zijn heel klein en licht
- bij windbloemen neemt de wind stuifmeel mee
- windbloemen zijn klein en hebben geen geur
- meeldraden en stampers hangen ver uit de bloem

Slide 8 - Tekstslide

Hoe ontstaan vruchten en zaden?

Bloemen verschrompelen
- kroonbladeren verkleuren, verschrompelen en vallen af
- bij veel vruchten blijven kelkbladeren zitten
Zaadbeginsel wordt zaad
- bevruchte eicel ontwikkelt zich tot kiem > kiem is het jonge plantje wat in het zaad zit
- terwijl kiem groeit ontwikkelt rest van zaadbeginsel zich tot zaad
- zaad bestaat uit een kiem en twee zaadlobben met reservevoedsel
- de kiem gebruikt het reserve voedsel tijdens het ontkiemen > als jonge plantje uit zaadje komt
Het vruchtbeginsel wordt vrucht
- het vruchtbeginsel gaat groeien en verandert in een vrucht
- alle vruchten hebben één of meer zaden
- voortplanting is pas klaar als zaden op een plek komen waar ze kunnen ontkiemen en uitgroeien tot nieuwe plant

Slide 9 - Tekstslide

bloem -> bestuiving, bevruchting -> vrucht met zaden

Slide 10 - Tekstslide

10.4 Voortplanting met bloemen

Hoe verspreiden planten hun zaden?

Verspreiding door dieren
- sommige zaden zijn kleverig of stekelig, blijven plakken aan vacht
- sommige zaden zijn eetbaar (vruchten), komen met ontlasting weer naar buiten (verspreiding over grote afstand)
Verspreiden door de plant zelf
- vruchten knappen open door bijv. warmte, aanraking of regendruppels
- een Springbalsemien kan zaden wel 4 meter ver schieten
Verspreiden door de wind
- zaden zijn heel licht en hebben aanpassingen waardoor ze kunnen zweven
- paardenbloemenzaadjes hebben een parachuutje en esdoornszaadjes een vleugel