Hout en plaatmateriaal - printversie

Hout en plaatmateriaal - printversie

1. Hout en plaatmateriaal

Naaldbomen

Groeit snel = Zachthout

Loofbomen

Groeit langzaam = 

Hardhout

Plaatmateriaal

Door mensen gemaakt

Massief hout

• Hout is een natuurproduct rechtstreeks uit de boom
• Elke boom levert een andere houtsoort
• Ruim 230 soorten hout
• Hout zet uit als het vochtig is

Gezaagde planken

• Er zijn verschillende manieren waarop een houten plank uit een stam gezaagd kan worden
  

Dosse

- vlakgezaagde plank

- patroon: lange, brede strepen van de groeiringen. Als een regenboog. 

- let erop hoe de plank zal kromtrekken (werking)

In het kwartier

- kwartiers gezaagde plank

- patroon: korte strepen van de groeiringen die bijna loodrecht zijn in de plank

Hard hout

• Eiken
• Beuken
• Essen
• Kersen
  

Eigenschappen:

> Sterk en hard

> Vrij gemakkelijk te bewerken

> mooie uitstraling

Toepassing:​

> meubels 

> vloeren 

> trappen

Zacht hout

• Vuren (fijnspar)
• Grenen (grove den)
• Lariks

Eigenschappen:

> Makkelijk te bewerken (zacht) ​

> Goedkoop

Toepassing:​

> binnen timmerwerk

> raam- en deurkozijnen​ 

> boekenkasten en meubels

Plank

• Plat, langwerpig stuk hout
  
• Lengte is groter dan de breedte
• Breedte groter dan de dikte
• Een plank wordt verzaagd of geschaafd

Verzaagd  = ruwere stukken hout, met zaagsporen en oneffenheden

Geschaafd = goed afgewerkte, gladde planken door middel van een schaafmachine. 

Toepassing: 

> constructie of voor plankenvloeren

Lat

• Smal, lang en dun stuk hout
  
• Smaller dan een plank

Toepassing: 

> timmerwerk: lijsten of voor het bieden van structurele ondersteuning 

Balk

• Stevig, dik en lang stuk hout
• Breder en dikker dan een plank of lat
• Vaak vierkant of rechthoekig van vorm

Toepassing: 

> Ondersteuning in bouwwerken of gebouwen. Bijvoorbeeld als plafondbalken (horizontaal) of steunbalken (verticaal) 

Timmerpaneel

• Vlak stuk hout 
• Massieve stukken hout die aan elkaar zijn bevestigd
• De panelen behouden de natuurlijke kenmerken van hout, zoals de nerf en kleurvariaties. Dit zorgt voor een mooi uiterlijk

Toepassing: 

> meubels, vloeren, wandbekleding

Plaatmateriaal

Plaatmateriaal is door de mens gemaakt. Massief hout heeft namelijk beperkingen in afmeting of trekt krom.  

Spaanplaat

OBS

MDF

Triplex

Multiplex

Board

Spaanplaat

• Vezelplaat gemaakt uit houtresten (zaagsel en houtspaanders) of stro. Vermengd met bindmiddel (bv hars) en geperst in warmte. 
• Vaak afgewerkt met een witte of houtkleurige toplaag van melamine

Toepassing:

> meubels en vensterbanken

Voordeel: 

> goedkoop en makkelijk in verwerking

Nadeel: 

> splintert en splijt snel, dus altijd voorboren

> minder geschikt om te schilderen

OSB (Oriented Stand Board)

• Tegen elkaar geperste houtschilfers van verschillende afmetingen en dikte. Gladgeschuurd en vaak voorzien van vernislaag
• Meestal voorzien van tand en groef aan de zijkant, zodat ze aan elkaar worden verbonden

Toepassing: 

> constructiemateriaal voor binnen (OBS 2) en buiten (OSB 3)

Voordeel: 

> stevig, splijt niet snel.
Wel voorboren 

Nadeel:

> boren en frezen gaat moeilijk, omdat OSB snel splintert

> bij schilderen blijft de structuur zichtbaar

MDF (Medium Density Fiberboard)

• Zeer fijn gemalen hout (tot een soort wol) dat is gemengd met kunstharslijm en daarna geperst tot een paneel.
  

Toepassing:​

> zeer veelzijdig, van meubelpanelen tot interieurbouw. Kasten, laminaat, plinten

Voordeel: 

> makkelijk bewerkbaar door de fijne structuur

> hoge massadichtheid (densiteit) 

> duurzaam en sterk

Nadeel: 

> onbehandeld kan slecht tegen water

> vooral de kopse kant heeft een zuigende werking met verf

Triplex

• Opgebouwd uit 3 fijne, aan elkaar verlijmde houtfineerlagen
  
• De lagen worden dwars op elkaar geplaatst (kruislings). Dat voorkomt het kromtrekken.
  
• Verschillende afmetingen en houtsoorten (berk, eik, populier)
  

Toepassing: 

> decoratieve doeleinden, constructie en bekisting 

Voordeel: 

> licht 

> stevig

Nadeel: 

> relatief duur

Multiplex

• Meerdere (meer dan 3) kruislings verlijmde fineerlagen

• Houtsoorten (berk, eik, populier)
  
• De dikte varieert van 3,6 mm tot 40 mm

Toepassing:​

> zware constructies (vloeren),  bekisting, wand en dakplaten,  interieurbouw

Voordelen: 

> makkelijk te bewerken

> sterker en lichter dan massief hout en MDF

> werkt minder 

Nadelen: 

> relatief duur

Board

• Dunne plaat van houtvezels zijn natgemaakt en die onder hoge druk en hitte zijn samengeperst
  
• Verkrijgbaar als hardboard, zachtboard of lakboard
  
• Kan worden gesneden en gevormd 

Toepassing: 

> meubels, vloeren, wandbekleding en als schilderpaneel

> vaak gebruikt als achterzijde (rug) gebruikt in kasten

Voordeel: 

> sterk

> duurzaam

Nadeel: 

> gevoelig voor vocht