Burgerschap - Economische dimensie - Les 2

• Burgerschapsonderwijs
• MBO
• Studiejaar 1

Thema 2 Werk en de samenleving

Hoofdstuk 1: de arbeidsmarkt

Hoofdstuk 2: rechten van werknemers

Hoofdstuk 3: verzorgingsstaat 

Wat wordt bedoeld met 'de arbeidsmarkt'?

De arbeidsmarkt

Het geheel van de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten. 

Wie vormen de vraag?

Werkgevers die op zoek zijn naar arbeidskrachten, bijvoorbeeld een supermarkt, een ziekenhuis of een kapsalon.

 

Wie vormen het aanbod?

Mensen die op zoek zijn naar werk, bijvoorbeeld iemand die een baan zoekt als verpleegkundige, als beveiliger of automonteur.

Vraag en aanbod veranderen..

Technologische ontwikkelingen: bijvoorbeeld digitalisering, robotisering

Veranderende behoeften: bijvoorbeeld meer vleesvervangers, meer voorverpakt voedsel.

Arbeidsmarkt

Krappe arbeidsmarkt: er zijn minder werkzoekenden dan vacatures.

Bijvoorbeeld: Er zijn veel vacatures voor secretaresses, maar er zijn weinig mensen op zoek naar een baan als secretaresse.

 

Ruime arbeidsmarkt: er zijn meer werkzoekenden dan vacatures.

Bijvoorbeeld: Er zijn veel mensen op zoek naar een baan als kok, maar er zijn maar weinig vacatures voor koks.

Welke situatie is gunstig voor werknemers, en welke situatie is gunstig voor werkgevers?

Krappe of ruime arbeidsmarkt?

Beroepsbevolking

Het totaal aantal mensen dat kan, wil en mag werken.

Werkgelegenheid

De hoeveelheid werk die er is voor de beroepsbevolking.

Werkloosheid

De situatie waarin mensen die willen werken geen werk hebben.

Wat zijn de 'gevolgen' van werkloosheid?

Rechten

Rechten die voor alle medewerkers in Nederland gelden, zijn vastgelegd in wetten.

Voorbeelden: loon, een veilige werkplek, vakantiedagen, pauze...

Rechten die voor een bepaalde groep medewerkers gelden, zijn vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst (cao).

Arbowet

Een wet waarin regels staan over gezond en veilig werken.

Werkgevers én werknemers moeten zich aan de Arbowet houden.

Werkgevers zijn verplicht om voor een veilige en gezonde werkplek te zorgen; ook werknemers moeten zich aan de regels houden.

 - een ziekenhuis moet bijvoorbeeld veilige kleding verstrekken aan het personeel.

 - personeel bij een ziekenhuis is verplicht om de beschermende kleding te dragen.

Wat wordt bedoeld met 'ziekteverzuim'?

Ziekteverzuim

Ziekteverzuim: als een werknemer niet kan werken door lichamelijke of geestelijke problemen.

Vraag: wat zijn de gevolgen van ziekteverzuim voor de werknemer? En voor de werkgever?

Wat wordt bedoeld met 'medezeggenschap?'

Vakbond

Een organisatie die de belangen van de werknemers behartigt.


Groepsopdracht: 
Kies een vakbond die past binnen jouw bedrijfstak.
- Wat zijn de taken van een vakbond?
- Hoe gaat een vakbond te werk?

Wat wordt bedoeld met een 'verzorgingsstaat'?

Verzorgingsstaat

Verzorgingsstaat

Een land waarin het de taak van de overheid is om te zorgen voor de bevolking.

een inkomen bij werkloosheid, ouderdom en ziekte

recht op gezondheidszorg
recht op onderwijs

Hoe kan de verzorgingsstaat sociale ongelijkheid verminderen?

Sociale zekerheid

De voorzieningen die de overheid biedt zodat iedereen voldoende geld heeft om van te leven.

Het geld dat iemand krijgt vanuit de sociale zekerheid, noem je een uitkering.

Vergrijzing

Het verschijnsel dat er naar verhouding steeds meer ouderen onder de bevolking zijn.

Door de vergrijzing kost de verzorgingsstaat steeds meer geld. Hoe komt dit?

Volgende week 

Af = verwerkingsopdrachten bij thema 2 werk en samenleving