Hoofdstuk 9 Gezondheid

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

9.1 Ongezond

Doelen:
Je kunt beschrijven wat een gezonde leefstijl is

Je kunt uitleggen wat verslaafd zijn betekent

Je kunt beschrijven wat de gevolgen zijn van alcohol, roken en drugs

Genotmiddelen

9.1 Ongezond

Lichamelijk afhankelijk > ontwenningsverschijnselen

Geestelijk afhankelijk > Je denkt dan bijv. alleen maar aan alcohol

Wie heeft er al wel eens alcohol gedronken?

1. Ja wel eens
2. Ja ik drink het regelmatig
3. Nee nog nooit

Welke andere genotmiddelen aast alcohol bestaan er?

Alcohol kan vele gevolgen hebben.

* Alcohol is een gifstof die je hersenen verdooft

* Je raakt aangeschoten of misschien wel dronken

* Zien, horen, bewegen en reageren gaan dan nog slechter

* Kater; hoofdpijn, dorst en overgeven

Wat is 1 van de gevolgen van roken?

1. Gele huid
2. Slechte nagels
3. Schade aan hart en bloedvaten
4. Kanker aan longen of mond

Tabaksrook

3 schadelijke stoffen:

* Nicotine> is de verslavende stof

* Koolstofmonoxide > Neemt de plaats van zuurstof in, in je bloed, hierdoor krijgen cellen minder zuurstof en ben je sneller vermoeid

* Teer > zwarte longen, rokershoestje, longkanker

https:

Welke soorten drugs ken je?

3 soorten drugs

* Verdovende middelen bijv. alcohol,heroïne, slaapmiddelen, lachgas, hasj en wiet

* Stimulerende middelen bijv. nicotine, cocaïne, speed,  cafeïne, xtc.

* Bewustzijnsveranderende middelen bijv. paddo's, lsd, lachgas, hasj en wiet.

9.2 Goed geregeld

* Je kunt uitleggen hoe je lichaam regelt dat je bloed de juiste hoeveelheid stoffen bevat

* Je kunt beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt

* Je kunt opnoemen welke organen afvalstoffen uit je lichaam verwijderen

*Je kunt de bouw en werking van je nieren beschrijven

Lichaam wil alles constant houden

* Zuurstof- Koolstofdioxide

* Voedingsstoffen - Afvalstoffen

Glucose

Glucose

* Teveel glucose wordt opgeslagen in je lever, glucosegehalte in je bloed blijft hierdoor normaal

* Te weinig glucose, dan wordt de glucose in je lever opgehaald

Uitscheiding via:

* Longen

* Lever

* Nieren

* Huid

9.3 Je huid

* Je kunt de onderdelen van de huid met hun taak benoemen

* Je kunt uitleggen hoe het komt dat je niet te warm of te koud wordt

* Je kunt beschrijven wanneer je huid pigment maakt en wat pigment doet

* Je kunt uitleggen hoe huidkanker ontstaat

* Je kunt beschrijven hoe wondjes dicht gaan

Verbranden

Functies huid

* Opperhuid bestaat uit hoornlaag en kiemlaag
*hoornlaag: dode cellen

kiemlaag: maakt steeds nieuwe cellen

Functies huid

Lederhuid: is de middelste laag

In de lederhuid zitten o.a. haarzakjes, talgkliertjes, zweetklieren en bloedvaatjes.

Onderhuids bindweefsel: hierin lopen bloedvaatjes, zenuwen en er is vet opgeslagen

3 taken van de huid

1. Je lichaam op temperatuur houden

2. Je beschermen tegen vuil en ziekteverwekkers

3. Je beschermen tegen de zon

Noem minimaal 1 taak van de huid

Opperhuid

Hoornlaag

Kiemlaag

Lederhuid

Talg

Onderhuids
bindweefsel

Bovenste laag vd huid

Bestaat uit dode cellen

Maakt nieuwe huidcellen

Middelste laag

Is vettig

Zit vet in

Huidkanker

Uv-straling > pigment

Vaak beschadiging huidcellen zorgt voor huidkanker

Gezwel of tumor

Via bloed naar andere plek= uitzaaiing

Genezing van een wondje

- Beschadiging van je huid, ziekteverwekkers naar binnen

- dicht maken door bloedplaatjes

- bloedstolling

9.4 Ziek

Je kunt opnoemen door welke ziekteverwekkers je ziek wordt en je kunt beschrijven hoe ze in je lichaam komen

Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen je weer beter maken

Je kunt uitleggen waarom en waarmee je wordt ingeënt

Ziekteverwekkers

Bacteriën: kunnen giftige stoffen afgeven en ontstekingen veroorzaken

Virussen: dringen de cellen binnen, worden er daar meer en maken uiteindelijk de cel kapot waardoor je je zoek voelt.

Witte bloedcellen

* Afweer

* Eten bacteriën op

* Pus of etter zijn de dode witte bloedcellen die hun werk hebben gedaan

* Maken van afweerstoffen zodat je immuun wordt

Welke ziekteverwekkers kennen we?

1. Bacteriën
2. Griep
3. Virussen
4. Schimmels

Wie zorgen ervoor dat je weer beter wordt?

1. Bloedplasma
2. Etter
3. Rode bloedcellen
4. Witte bloedcellen

Hoe noem je het als je niet meer ziek wordt van een ziekteverwekker?