11.1 Straling van sterren

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H11 Astrofysica

11.1 Straling van sterren

Doelen van het hoofdstuk

• Kijken en classificeren van sterren
• Koppeling maken met EM straling, sterren en licht
• Hoe werkt een telescoop
• Absorptie en emissie spectra kunnen gebruiken 
• Dopplereffect en verschuiving in de spectra's
• Kwadratenwet

Je kent verschillende soorten EM-straling, rangschik ze van kleine naar grote golflengte. Probeer dit zonder BINAS of boek te doen!

Kleinste

Grootste

Röntgen

Gamma

Radio

Microgrolven

Infrarood

UV

Zichtbaar licht

Met een telescoop neem je waar. Hieronder staan een aantal waarneming. Deel deze in naar optische waarnemingen en waarnemingen die te doen zijn met de telescoop. 

Optische waarnemingen

Telescoop

Waarnemingen in het gebied met golflengtes tussen 380 en 760 nm

Waarnemingen in het zichtbare gebied

Alleen lichtsterke objecten

Zowel lichtsterke als lichtarme objecten

Groter scheidend vermogen dan het oog

Scheidend vermogen van je oog

Scheidend vermogen

Je kan iets zien en van elkaar onderscheiden als het een grotere hoek heeft dan het scheidend vermogen van je oog. Bij het menselijk oog is dit 1 boogminuut oftewel 0,01 graden. 

1 graad = 60 boogminuten = 3600 boogseconden

Een telescoop en zijn lichtgang

Een telescoop kan objecten zichtbaar maken die onder een grotere hoek aan de hemel staan dan het scheidend vermogen van je oog. 

Maak vraag 9a

Bereken de hoek tussen de lichtstralen die vanaf één punt op de maan aankomen in Amsterdam en in Kaapstad, loodrechte afstand ADAM-KPSTD = 9800 km

Tip: Maak een tekening!

Hint

Teken de driehoek Maan - Amsterdam - Kaapstad en zet de gegevens bij de juist lijnen. Voila! Volgens mij kun je nu rekenen met de tangens! Let op met welke hoek je hier bepaald!

Een beetje wiskunde!

Tijdens deze paragraaf komt het zandloper figuur aan de orde. Volgende dia is een filmpje erover. 

Bij een zandloper figuur is de ene driehoek een verkleining van de ander. De driehoeken zijn gedraaid ten opzichte van elkaar, zij zijn wel proportioneel aan elkaar. 

Door deze eigenschappen kun je andere zijdes bereken door gebruik te maken van kruisproducten. Bij gelijkvormige driehoeken is namelijk de deelsom van overeenkomstige zijden altijd hetzelfde getal. 

Bij de driehoek hiernaast geldt dat als volgt:

LM = (MO x KL )/ ON = (4 x 30) / 15 = 8

vraag 9a

vraag 9b

vraag 9c

Huiswerk

Maak de volgende opdrachten:

- lees §11.1

- maken opdracht 4, 5, 7, 9, 10