Hoofdstuk 1: hard werken en zuinig zijn.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Cultureel-mentale ontwikkelingen in 

Nederland na 1945

1. Hard werken en zuinig leven

Nieuw onderwerp betekent een nieuwe werkwijze

- Op dinsdag aan de slag met het project over jouw familie geschiedenis.

- Op donderdag klassikale uitleg over de onderwerpen 1 t/m 4

Inhoud les

Nederland na de tweede wereldoorlog

De wederopbouw

De belang van het gezin

De rolverdelingen in het gezin

De verzuiling

Taboes

Motto van deze generatie:

Brood op de plank!

Na de oorlog

 Wederopbouw en industrialisatie.

• 5 mei 1945: Bevrijdingsdag
• Feest voor korte duur:
  
• rouw, verdriet, begrafenissen,
  
• dakloos, weinig voedsel, geen
  
• werk, slecht infrastructuur, enz.
  
• Hoe moest Nederland hiervan
  
• herstellen?
  

Bevrijd!

• De schade van de oorlog was groot
• Het aantal slachtoffers was hoog, rond de 200.000
• De infrastructuur was vernield
• Veel machines waren door de Duitsers meegenomen
• Honderdduizenden mannen waren in Duitsland tewerkgesteld tijdens de oorlog

De schade na het bombardement van Rotterdam in mei 1940 was groot, maar tijdens de vijf jaren van de Duitse Bezetting was er nog niet veel gedaan om de stad op te bouwen.

Waarom denk jij dat er zoveel Nederlanders vetrokken naar het buitenland?

Wederopbouw

vanaf 1945

In Nederland zelf 

• De schouders eronder!

• Harmoniemodel: samenwerking tussen werkgevers, werknemers en regering
  

• Geleide loonpolitiek: lonen en prijzen blijven laag. Als jouw prijzen laag zijn, stijgt de export van jouw producten!

In Nederland zelf 

• Eerste Industrialisatienota: samenvoegen (fuseren) van kleine bedrijven in één groot bedrijf

• De sociaaldemocraten (PvdA) komen in Nederland aan de macht: opkomen voor de zwakkeren

• Ontdekking van aardgas in Slochteren (Groningen) in 1959.

Wie was Willem Drees?

• Minister-president van 1948-1958. 

• Wederopbouw

• Basis werd gelegd voor de: verzorgingsstaat.

De Wederopbouw lukt!

• Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek
  
• Harmoniemodel: samenwerken/de schouders eronder en niet zeuren!
• Eerste industrialisatie nota: kleine bedrijven gaan samenwerken ⇒ kosten lager ⇒ prijzen lager ⇒ export stijgt


• Hulp vanuit VS: Marshallplan
• Ontstaan van een verzorgingsstaat

Het Amerikaanse Marshallplan had twee belangrijke doelen:

• Zorgen dat Europa weer wordt hersteld, zodat Amerika ook weer producten kan verkopen aan de Europeanen.
• Laten zien wie hun échte bondgenoot is: kies voor het kapitalisme van ons, en niet het communisme van de Sovjet-Unie!

 Wederopbouw lukt!

• Door geld uit VS: bedrijven bloeien op: industrie produceert luxegoederen die goed en betaalbaar zijn. 
• 1951 komst van de televisie, koelkast, oven, stofzuiger, 

   wasmachine, enzovoort.

Bevolkingsgroei

• Groei van economie: groei van banen, voedsel/goederen en geld.
  
• Gevolg: Toename van de bevolking: Babyboom (1946-1949)
  
• 250.000 kinderen extra!! The Boomers
  
• Tekort aan huizen! Hoe dit op te vangen?
• Emigratie naar VS, Canada, Australië, Nieuw- Zeeland.
• Bouw goedkope woningen

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten
• Eigenlijk werd het van je verwacht dat je alleen omging met mensen binnen je eigen zuil
• Er was veel sociale controle: familie, vrienden en de buurt controleerden of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten.

• Je ging alleen om met de mensen binnen je eigen zuil.

• Er was veel sociale controle: men controleerde of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

Verzuiling

Seks? Bah!

• Tot ver in de jaren 60 werd er bijna niet over seksualiteit gesproken
• Seks was bedoeld om kinderen te krijgen en 'bestond' niet buiten het huwelijk
• Er was weinig kennis over geboortebeperking
• Voorbehoedsmiddelen waren bijna niet te koop  
• Homoseksualiteit was taboe: het 'mocht niet', dus je trouwde maar gewoon met iemand van het andere geslacht.

De vrouw wordt door een agent aangesproken omdat zij 'te bloot' over straat loopt. Deze foto is uit 1960.

Jongens en meisjes moesten ook op dansles fatsoenlijk met elkaar omgaan

Welke voorbeelden van moderne taboes ken jij?

Het project

Dit project bestaat uit drie onderdelen:

1. Je begint met het verzamelen van gegevens over je familie. Daarmee maak je een schematisch overzicht van je voorouders.

2. Daarna doe je een vergelijkend onderzoek naar drie generaties uit jouw familie. Je kiest een onderwerp – er is keus uit drie onderwerpen – waar je familieleden over gaat interviewen.

3. De eerste twee onderdelen verwerk je op een grote poster. Op deze poster laat je met bronnen en de informatie uit de eerste twee onderdelen zien hoe jouw familie in de geschiedenis van Nederland past.

Inleveren en beoordeling

De uiterlijke inleverdatum is vrijdag 23 juni.

Er zal een tussen evaluatie zijn.

Je wordt beoordeelt op:

De volledigheid van je stamboom

De bronnen die je gebruikt

De interviews

Beantwoorden op de vergelijkingsvraag

Extra mooi, bijzonder of goed uitgewerkt op de poster

Opdracht:

1. download het boek Nederland na 1945

2. Bekijk en lees het projectboekje goed door.