Kunstgeschiedenis - Grieken

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Kenmerken Griekse
kunstgeschiedenis

Grieken

• Ca. 800 - 150 v. Chr.
• 776 v. Chr. begin Griekse jaartelling, eerste   Olympische Spelen.
• Groter gebied (dus niet alleen Griekenland), toch eenheid.
• Verschillende stadstaten, eigen  bestuur.
• Grondleggers politiek, wiskunde,  filosofie, literatuur, kunst, Olympische spelen.
• Mens als middelpunt (menselijke maat).

Wetenschap en religie

• Raad bemand door een dwarsdoorsnede uit de bevolking
  
• iedere burger kon aanmelden
• volksvergadering --> start van democratie

De bevolking had steeds meer eigen mening en zelfreflectie. Wat heeft dit te maken met de ontwikkeling van het schrift en de wetenschap? 

Wat heeft dit te maken met de ontwikkeling van de filosofie? 

Tragedie --> Manier van commentaar geven op politieke actualiteiten

         Aristoteles dacht dat het goed was om de emoties te voelen

Religie; kracht van mens net zo belangrijk als het geloof in hun goden --> Griekse mythologie. 

3 tijdsperiodes

• Archaïsch (ca. 800 – 480 v. Chr.)

       - "Uit het begin"

       - Statisch en gestileerd

• Klassiek ((480– 323 v. Chr.)

       - Bloeiperiode

       - Grote variatie

       - Harmonie en evenwicht

• Hellenistisch (323 – ca. 150 v. Chr.)

       - "Grieks-achtig": mengvorm 

       - Theatraal, emotioneel, dynamisch

 

Schilderkunst

• Weinig schilderkunst bewaard gebleven (houten panelen/op muren afgesleten),   behalve op vazen. 
• Vazen in allerlei soorten en maten,       beschilderde vazen vaak bijzonder functie.
• Voorstellingen op vazen enorme bron van      informatie over Griekse cultuur.

Geometrisch (ca. 1000 – 700 v. Chr.)

• Vazen voor op graven
• Invloed Egyptische kunst

Zwartfigurig (v/a ca. 700 v. Chr.)

• Zwarte slib op rode klei.
• Voor het eerst gesigneerd.
• Er komen meer kleuren, o.a. wit er     purper.
• Er wordt naar de werkelijkheid     gekeken, voor het eerst romp in     verkort.
• Mythologische scenes en dagelijks     leven. 

Roodfigurig (v/a ca. 530 v. Chr.)

• Rode figuren uitgespaard.
• Hierdoor meer details.
• Zelfde motieven als bij   zwartfigurige stijl. 
• 6e eeuw hoogtepunt, sterft     af in de 4e eeuw.

Zet de stijlen in de juiste volgorde. 

Beeldhouwkunst

• Religieus van aard (bijv. voor in het graf).
• Levensgrote beelden v/a 660 v. Chr. 
• Streven naar volmaaktheid, schoonheid is     teken van goddelijkheid. 
• Marmeren beelden oorspronkelijk               polychroom = meerkleurig 
• Bronzen beelden verdwenen, marmeren          kopieën uit Romeinse tijd.

Replica van de Griekse speerdrager uit brons. 

Romeinse kopie uit marmer. 

Archaïsche periode: ca. 800 – 480 v. Chr.

• Kouroi (man), korè (vrouw)
• Archaïsche glimlach
• Stijf, frontaal, gestileerd
• Linkervoet voor, vuisten
• Amandelvormige ogen
• Invloed Egyptische kunst

Klassieke periode: 480– 323 v. Chr.

• Hoofd niet recht vooruit, natuurlijker
• Anatomische perfectie, harmonie
• Contraposto
• Vanaf 4e eeuw sierlijker => 

       hoofd wordt kleiner t.o.v. lichaam 

Venus van Milo (Romeinse kopie)

Poseidon van Artemision

Wagenmenner 

van Delphi

Apollo van Belvedere (Romeinse kopie)

Aphrodite van Praxitelles, 360 v. Chr. (Romeinse kopie)

Eerste vrouwelijke naakt. 

Discuswerper

Bronzen kopie 2e eeuw

Verschillende Romeinse kopieën

Hellenistische periode (323 – ca. 150 v. Chr.)

• Invloed andere culturen 
• Overdreven, theatraal, gespierd
• Pathos = edel lijden
• Dynamisch, ingewikkeld
• Complexe composities: groepen

Hellenistische beelden stralen vaak een enorme kracht en dynamiek uit. De kracht van de man wordt hier nog eens extra benadrukt door de uitgebluste houding van de vrouw, die op het punt staat te sterven. Misschien is ze neergestoken door haar man voordat hij zichzelf van het leven berooft. 

Laocoöngroep

Stervende Galliër 

Welke compositievorm hebben deze beelden? 

Welke compositievorm hebben de beelden op de vorige slide?

1. Horizontaalcompositie
2. Verticaalcompositie
3. Driehoekscompositie
4. Over-all compositie

Zet deze Griekse beelden op volgorde van ontstaan. 

Bouwkunst

• openbare gebouwen; gulden snede
• Tempel, om goden te eren
• Altaar vóór de tempel, mensen mogen niet naar binnen
  
• Drie bouwordes: Dorisch,   Ionisch, Korintisch
• Regelmaat en harmonie

De oudste bewaard gebleven Griekse bouwwerken zijn de tempels. Deze werden al vroeg in duurzame natuursteen gebouwd, terwijl voor de overige bouwwerken meestal hout werd gebruikt. De tempels waren opgedragen aan één van de Griekse goden.

Dorische orde:   

• Kussenvormig kapiteel
• Fries met metopen en trigliefen
• Geen basement
  
• Vrij zware zuilen met cannelures (geulen)
• Architraafbouw, liggen de balken overbruggen de ruimte tussen de zuilen. 

Metopen zijn de reliëfs tussen de trigliefen op het fries.

Ionische Orde

• Kapiteel met voluten
• Zuilen met een basement
• Slankere zuilen met cannelures
• Architraaf bestaande uit drie           horizontale balken
  
• Fries met doorlopend   beeldhouwwerk of kaal. 

Korintische orde

• Kapiteel met acanthusbladeren
• Variant van de Ionische orde
• Slanker en weelderigere   versieringen.
• Meer door Romeinen dan door Grieken toegepast. 

Dorische orde

Ionische Orde

Korintische Orde

Welke orde heeft geen basement?

1. De Dorische orde
2. De Ionische orde
3. De Korintische orde
4. De composiet orde

Akropolis (Heilige rots van Athene)

Parthenon

Ereichteion

Tempel van Nike

Kariatiden

 Grieks theater

• Belangrijk in dagelijks leven
• Tegen heuvel, natuur als decor
• Acteurs uitsluitend mannen
• Komedie en tragedie
• Maskers