CB2 - SPELLING WW HERHALING CB1 - THEORIE + QUIZ

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Werkwoordspelling

Lesdoelen

1. Je kent de regels voor het schrijven van de persoonsvorm in de tegenwoordige en verleden tijd en je kunt deze correct toepassen.

2. Je weet of je de persoonsvorm tegenwoordige en verleden tijd onder de knie hebt, of dat je nog even meer moet oefenen.

De 

persoonsvorm

Wat was dat ook alweer?

De persoonsvorm (pv)

Een van de werkwoorden in de zin is de persoonsvorm (pv). Er zijn meerdere manieren / proeven om de persoonsvorm in de zin te vinden. Weet jij het nog?

Is het werkwoord in de zin de pv?

1. Vraagproef: Maak van de zin een vraag. Het werkwoord dat vooraan komt te staan is de pv.

2. Tijdproef: Zet de zin in een andere tijd. Het werkwoord dat verandert is de pv.

3. Getalproef: Verander het getal (enkelvoud/meervoud) van de zin. Het werkwoord dat verandert is de pv. 

De persoonsvorm staat in de tegenwoordige tijd of in de verleden tijd. Voor de spelling ervan gelden een aantal regels.

persoonsvorm tegenwoordige tijd

Even oefenen:

• Hij .....(houden, tt) van lezen en gamen. 
• Persoonsvorm? 
• Welke tijd en persoon?
• Tegenwoordige tijd 3e persoon dus ik-vorm + t = houd + -t
• Hij houdt van lezen en gamen. 

- zwak ww -

- sterk ww -

persoonsvorm verleden tijd

- zwak ww -

- sterk ww -

* klankverandering

* zo kort en eenvoudig mogelijk

* laatste letter -d of -t? Gebruik de verlengproef.

persoonsvorm verleden tijd

Even oefenen:

• Hij .....(branden) zijn vingers gisteren aan de oven. 
• Persoonsvorm? 
• Welke tijd?
• Verleden tijd > zwak of sterk? 
• Zwak, dus  't x-kofschip > stam + te of + de?
• Brand, niet in 't kofschip dus brand + de
• Hij brandde zijn vingers gisteren aan de oven. 

Even oefenen:

• Hij .....(bieden) vorige week zijn hulp aan.
• Persoonsvorm? 
• Welke tijd?
• Verleden tijd > zwak of sterk? 
• Sterk, dus klankverandering 
• bood? boot? boodt? Kort en eenvoudig + verlengproef.
• Hij bood vorige week zijn hulp aan.

Nog even oefenen:

Schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd op. 

1. ... (hebben) hij gisteren gevoetbald?

2. Jij ..... (vinden) dat geen goed idee.

3. .... (worden) je later timmerman?

4. ..... (vinden) jouw broer tennis ook zo leuk?

Nog even oefenen:

Schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd op. 

1. Heeft hij gisteren gevoetbald?

2. Jij vindt dat geen goed idee.

3.  Word je later timmerman?

4. Vindt jouw broer tennis ook zo leuk?

Nog even oefenen:

Schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd op. 

1. Het vliegtuig .... (landen) gisteren naast de landingsbaan.

2. Kevin ..... (breken) vorige week zijn arm.

3. .... (knijpen) jouw broertje jou zo hard?

4. Bob en Jan ..... (plagen) mij altijd vroeger.

Nog even oefenen:

Schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd op. 

1. Het vliegtuig landde gisteren naast de landingsbaan.

2. Kevin brak vorige week zijn arm.

3. Kneep jouw broertje jou zo hard?

4. Bob en Jan plaagden mij altijd vroeger.

Aan de slag: nu maken opdr. 1 (blz. 263)

Zelfstandig

Werkwoordspelling

Voltooid deelwoord (VD)
&
Onvoltooid deelwoord (OD)

Doel van de les

Aan het einde van de les: herken je het verschil tussen een voltooid deelwoord en een onvoltooid deelwoord en weet je de spellingregels van deze werkwoorden.

Voorbeelden

Voltooid deelwoord

Sabine en Claire zijn naar de training gefietst.

Jari en Marie hebben hard gelachen om de grap.

Onvoltooid deelwoord
Sabine en Clair gaan fietsend naar de training.
Lachend vertellen Jari en Marie een grap.

Voltooid deelwoord

• Een handeling is (vaak) afgerond = voltooid
  

• Er staat een vorm van hebben/zijn/worden in de zin.
  
• Een VD begint vaak met ge-, be- of, ver-.
  

Sterke werkwoorden eindigen op -en
De trein is op het perron aangekomen.

Zwakke werkwoorden eindigen op een -t of -d
Op school worden er verschillende activiteiten georganiseerd.

• verlengproef
• TXKFSCHP

Wat is de juiste vorm van het voltooid deelwoord?

BELONEN

1. beloond
2. beloont
3. gebelonen

Wat is de juiste vorm van het voltooid deelwoord?

RAKEN

1. geraakd
2. geraakt
3. geraken

Wat is de juiste vorm van het voltooid deelwoord?

DUWEN

1. geduwt
2. geduwd
3. geduwen

Wat is de juiste vorm van het voltooid deelwoord?

ETEN

1. gegeet
2. gegeed
3. gegeten

Wat is de juiste vorm van het voltooid deelwoord?

VREZEN

1. gevreest
2. gevreesd
3. gevrezen

Onvoltooid deelwoord

• Geeft aan dat een handeling op dat moment aan de gang is/was.

Ik ga fietsend naar mijn werk.
Mopperend liep mijn vader door de regen.

• Regel: hele werkwoord + d
  

Voltooid deelwoord

Onvoltooid deelwoord

Sleep de onderstaande woorden naar het juiste rode vak

slapend

huilend

kijkend

troostend

gapend

gemaakt

beleefd

gestampt

gekocht

geleefd

Gisteren heb ik een tropische fruitsalade [gemaakt].

1. voltooid deelwoord
2. onvoltooid deelwoord

Mijn zusje moest [huilend] van het lachen naar de directeur.

1. voltooid deelwoord
2. onvoltooid deelwoord

Mijn moeder is gisteren op vakantie [gegaan]

1. voltooid deelwoord
2. onvoltooid deelwoord

Noteer de juiste spelling van de werkwoorden.

"De schipbreukeling heeft al [zwemmen] het eiland [bereiken].

Noteer de juiste spelling van de werkwoorden.

"[Hangen] aan een tak heeft mijn broertje de buurt wakker [schreeuwen].

Evaluatie: leg in je eigen woorden uit wat een voltooid deelwoord is en wat een onvoltooid deelwoord is.

Het BN - het bijvoeglijk naamwoord

Juiste schrijfwijze

De verdwenen schat

Waarom?

• verdwenen = bijvoeglijk naamwoord en tegelijk volt. dw.
• Welke regels hebben we nodig?
• Regels van bijvoeglijk nw. (hoe maak je een bijv. nw.??)
• Regels volt. dw.(hoe maak je een volt. dw.?).

Regels bij het voltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

1. Maak van het ww. het voltooid dw.

2. Waarop eindigt het voltooid dw.?

3. Op een T of D? Voeg een E toe.

4. Op (E)N- Niets aan veranderen.

5. Schrijf een bijv. nw. zo kort mogelijk.

    Verdubbel een T of D alleen voor de  

     uitspraak!

Regels bij het onvoltooid deelwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord

1. Maak van het ww. het onvoltooid dw.

2. Je neemt het hele ww. + D

3. rennen = rennend

4. Daarna zet je het voor een zelfstandig nw.

5. Je voegt dan een E toe. De rennende kinderen.

       Wat is

1. Het verbreedde fietspas is geasfalteerd.

2. De verrichtte werkzaamheden zijn afgekeurd.

3. De verhuisten buren hadden meteen spijt.

4. De uitgebreidde toets leverde veel fouten op.

       Wat is

1. Het verbrede fietspas is geasfalteerd.

2. De verrichte werkzaamheden zijn afgekeurd.

3. De verhuisde buren hadden meteen spijt.

4. De uitgebreide toets leverde veel fouten op.

1) Maak van het werkwoord een voltooid deelwoord.

2) Eindigt vdw op T of D dan E toevoegen.

3) Eindigt vdw op (E)N verander dan niets.

4) Schrijf net als bijvoeglijk nw.=zo kort mogelijk

Welke zijn goed?

1

De vergrootte tekst.

2

De gestolen fiets.

3

De nagekeken toetsen.

4

De uitverkochtte games.

Schrijf op de juiste manier op:
De (uitlaten) hond

Wat is juist geschreven?

1. De uitgestelden lessen
2. De verrichtte werkzaamheden
3. De beantwoordde vragen
4. De bedorven etensresten

Goed of fout?
De gemaalde koffie

1. Goed
2. Fout

Goed of fout?
De verlaten steden

1. Goed
2. Fout

Vul op de juiste manier in.

1.Het door de olietanker (veroorzaken) ongeluk was zeer ernstig.

2. De (vervuilen) stranden waren niet snel schoon te krijgen.

3. In de (leegpompen) haven kwamen veel (stranden) schepen te liggen.

4.Het (besmeuren) strand kon niet meer door toeristen gebruikt worden.

Oplossing

1.Het door de olietanker veroorzaakte ongeluk was zeer ernstig.

2.De vervuilde stranden waren niet snel schoon te krijgen.

3.In de leeggepompte haven kwamen veel gestrande schepen te liggen.

4.Het besmeurde strand kon niet meer voor toeristen gebruikt worden.