BS 3: Kruisingen MAX

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

BS 3 Kruisingen

Wat kan er veranderen? Genotype of fenotype?

Wat geef je aan met een grote letter en wat met een kleine letter?

Bij koeien is roodbont dominant over zwartbont. Gebruik de letter A. 

Welk(e) genotype(n) kan een roodbonte koe hebben en welk(e) genotype(n) kan een zwartbonte koe hebben?

Leerdoelen

*  Je kunt een kruisingsschema opzetten

* Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen

   van ouders en/ of nakomelingen afleiden.

Een kruising

Als je de genotypen van de ouders  (P) weet, dan kun je een kruisingsschema maken om te voorspellen wat het genotype en het fenotype van de nakomelingen (F1, F2) wordt.

Aantekening:

Om een kruisingsschema te kunnen maken moet je de

volgende stappen doorlopen:

Stap 1: P : genotype x genotype Schrijf de genotypes van beide ouders op.

Stap 2: G: Welke gen kan in de geslachtscellen zitten?
Stap 3: F1 : Schrijf op wat het genotype van de nakomelingen     

                wordt. (Als er meerdere genotypes mogelijk zijn, dan maak je een  

                kruisingstabel.)

Stap 4: F2: Soms kun je nog verder kruisen met de nakomelingen van de F1.

Voorbeeld kruising

Uitwerking kruising

Noteer eerst de P -generatie:           AA  x  aa

Welke geslachtscellen?                        A         a

F1                                                                          Aa

Kans op Zwartbont = 100 %

Kans op Roodbont = 0%

De jongen uit de F1 planten zich onderling voort...

F1:                                           Aa    x    Aa

Geslachtscellen           A of a       A of a

(omdat we nu niet met zekerheid kunnen zeggen hoe de jongen eruitgaan zien, maken we een kruissingsschema.)

Kruisingsschema:            A               a

                                       A       AA            Aa

                                       a       Aa             aa

Compleet uitgewerkte kruising

P:                                     AA             x                    aa

Geslachtscellen:       A                                      a

F1:                                                     Aa

                                         Aa             x                 Aa

Geslachtscellen:   A of a                         A of a

F2:

Verhoudingen

De kans op Roodbont = 25%

De kans op Zwartbont = 75%

Verhouding genotype = 

AA:Aa:aa = 1:2:1

Verhouding fenotype =

Zwartbont : roodbont = 3:1

Voorbeeld 2: labradors

Vraag:

Een homozygoot zwartharige labrador wordt gekruist met een homozygoot lichtharige labrador. 

Zwart is dominant over de lichtharige recessieve kleur.

-> Hoe groot is in de F1 generatie de kans op een lichtharige labrador?

Verhoudingen

Zelf aan de slag met de opdrachten...

Maak paragraaf 3.3

Klaar? Ga oefenen met het oefenblad.

- extra uitleg:

https://www.bioplek.org/animaties%20onderbouw/karyogrammenx.html 

- oefeningen kruisingen: https://biologiepagina.nl/Toetsen/erfelijkheidvmbokruisingen/erfelijkheid.htm

https://www.biodoen.nl/biodoenLite.php?idOrder=0404040801

- extra uitdaging:
https://biologiepagina.nl/Toetsen/erfelijkheid/erfelijkheid.htm

Bij konijnen is de vachtkleur zwart dominant over wit. Een homozygoot zwart konijn wordt enkele malen gekruist met een wit konijn.
Hoe groot is de kans op witte konijntjes?

1. 100%
2. 75%
3. 50%
4. 0%

Bij konijnen is de vachtkleur zwart dominant over wit. Een homozygoot zwart konijn wordt enkele malen gekruist met een wit konijn.
Wat is het genotype van de konijntjes uit de F1?

1. Aa
2. AA
3. aa