spanning en tijd in verhaalanalyse

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verhaalanalyse

• Dit staat er niet toevallig...
  
• Ik heb het ingetikt, nagekeken en nog eens erover gedacht.
  
• Of dacht je dat ik per ongeluk iets intikte?
  

Vorige keer in "Verhaalanalyse":

• Tommy Wieringa had een idee: dat is nu een boek en het heet "Joe Speedboot". Tommy besliste over woordgebruik, zinnen, perspectief, tijdvolgorde enz.
  
• Om het spannend te maken!
  

Wat bouwden Joe Speedboot en zijn vrienden?

1. een heel snelle boot
2. een nieuwe rolstoel voor Fransje
3. een vliegtuig
4. een cross-auto

Verhaalanalyse: spanning

1. A de schrijver stelt de ontknoping uit 
   
2. B de schrijver geeft de lezer kennisvoorsprong 
   
3. C de schrijver geeft de lezer kennisachterstand 
   
4. D de schrijver schept bijzondere situaties
   

video

Egon stapt uit het vliegtuig en kijkt lang naar zijn tas. Er is dan sprake van:

1. ontknoping uitstellen
2. lezer heeft kennisachterstand
3. lezer heeft kennisvoorsprong
4. bijzondere situatie

Egon ziet deze poster:
Waarom is deze in beeld?

1. zomaar
2. laten zien welk risico Egon loopt
3. gedrag van douane verklaren
4. een datum aan het verhaal geven

Er loopt iemand achter het taxibusje langs. Waarom heeft deze persoon iets aan een oog?

1. Dit is geen acteur, die man liep daar toevallig door de opname heen
2. omdat hij een keer te dicht op het busje liep toen het remde.
3. om te laten zien dat het een vreemde film is
4. Om te laten zien dat Egon denkt dat hij in de gaten wordt gehouden

"Er zijn me een paar dingen overkomen, niet alleen de dood van mijn moeder."
Waardoor is deze zin 'spanningopwekkend'?

Verhaalanalyse: Tijd

De schrijver kan de tijd beïnvloeden: Vroeger en nu, in volgorde of niet, vooruit of terug laten denken, vertragen of versnellen of zelfs overslaan, in de geschiedenis of de toekomst...

Leer de begrippen!

Tijd

1. chronologisch en niet-chronologisch
2. flash-back en flash-forward
3. verteltijd en vertelde tijd
4. vertelde tijd vertragen of versnellen
5. vertelde tijd overslaan: tijdssprong
6. historische tijd

Tijd

voorbeeld:

"De was hangt al een dag te drogen. Terwijl ik de was sorteer voordat ik hem in de machine prop, kijk ik naar 'Alles kan op zaterdag'."

Dit verhaal is niet-chronologisch, omdat de eerste zin vóór de tweede staat, maar de gebeurtenis logischerwijze ná de activiteit in de tweede zin hoort. (zondag - zaterdag)

Geef twee antwoorden!

Eerst ging ik naar school. Het eerste uur geschiedenis, over WOII. Het tweede uur Engels. Drie uur later pas de school uitlopen.

1. chronologisch
2. niet-chronologisch
3. continu
4. niet-continu (met tijdssprong)

Geef twee antwoorden!
Ik liep pas na het vijfde uur de school uit. Het eerste uur geschiedenis, over WOII. Het tweede uur Engels. Dat was wel leuk, toen hij struikelde over Daans been. Daarna geen zinnige vakken meer gehad.

1. chronologisch
2. niet-chronologisch
3. met Flash-back
4. zonder Flash-back

Tijd

Opdracht:

lees het begin van het boek "Bezonken rood" van Jeroen Brouwers. Dit begint op blz 26 van je reader.

Pas alle begrippen van blz 4 en 5 toe op dit stuk tekst. Bespreek met buurman/-vrouw. Heb je bij alle begrippen een voorbeeld gevonden? Citeer dan een regel of een stukje.

Tijd

1. markeer de begrippen in de reader (blz. 4 en 5)
2. onderstreep de betekenissen die daarbij horen
3. huiswerk staat op Som: lees blz 6, maak opdr 6 op blz 6

Begin.