HC 3.1: Het Duitse keizerrijk (1871 - 1918)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Het ontstaan van een nieuwe grootmacht:

• Het Duitse keizerrijk
• Directe aanleiding: 
• Frans - Duitse Oorlog (1870 -1871)
• Al wel: cultureel nationalisme >
• politiek nationalisme >
• Duitse eenheidsstaat
• Aanjager eenwordingsproces: Bismarck (Pruisische rijkskanselier)
• Belangrijk moment: kroning Wilhelm I (koning van Pruisen) tot:
• keizer van Duitsland in:
• de Spiegelzaal van het paleis in Versailles (!!)

korte documentaire over het paleis te Versailles (1.40 minuten)

Examenvraag:

Een uitspraak:

De aanhangers van het Frankfurter Parlement van 1848 zagen enerzijds

de totstandkoming van het Duitse keizerrijk in 1871 als de vervulling van

een ideaal, maar zagen haar anderzijds als een teleurstelling.

2p 15 Licht beide elementen van deze uitspraak toe.

Kroning Wilhelm I tot keizer van Duitsland in de Spiegelzaal

Wilhelm I: Koning van Pruisen (1861-71) en keizer van Duitsland ('71-88)

rijkskanselier Bismarck (1862-1890)

Napoléon III en Bismarck

Elzas en Lotharingen

nationalisme kan voortkomen uit wraak:

• Frans - Duitse Oorlog (1870/71)
• de grootmacht Frankrijk verloor van Duitsland
• Frankrijk moest Elzas-Lotharingen afstaan aan Duitsland
• Frankrijk moest schadeloosstelling betalen aan Duitsland
•  kroning Wilhelm I tot keizer in de Spiegelzaal te Versailles

Gevolg:

•  Révanchisme = 
  
• Velen in Frankrijk wilden wraak nemen op de Duitsers voor de vernederingen die ze moesten ondergaan in en kort na de oorlog van 1870-'71 
  

 documentaire over oorzaken WO I (25 min)

0

Pak je ipad en log in op lessonup.

Sinds wanneer bestaat Duitsland als 1 land?

1. 1871
2. 1939
3. 1919
4. 1815

Welke Duitse staatsman heeft ervoor gezorgd dat van Duitsland een eenheid werd gemaakt?

1. koning Wilhelm I
2. Bismarck
3. Princip
4. keizer Wilhelm II

Wanneer kwam er een einde aan de gevechten in WO I?

1. met het uitroepen van de Weimarrepubliek
2. Met de vlucht van de keizer naar Nederland
3. Met het sluiten van de wapenstilstand
4. Met de ondertekening van de Vrede van Versailles

Als oorzaak van WO I kan niet worden genoemd:

1. het nationalisme
2. het militarisme
3. de moord op Frans Ferdinand
4. het modern imperialisme

Omschrijf wat de militaire betekenis was van de eerste Slag bij de Marne

19e eeuw: eeuw van de '-ismen', oa nationalisme

• 1. politiek nationalisme: - streven naar eenheid (dld)
•                                                   - revanchisme (Fr)
•                                                   - onafhankelijkheidsstreven (Balkan) 

Europa in 1900

Terug naar het Duitse keizerrijk

• Keizerrijk stond er goed voor rond de eeuwisseling:
• - economisch: industrialisatie > stoomfabrieken en spoorwegennet
• - politiek en militair : sterk leger > nieuwe grootmacht 
• Kwetsbaar punt:
• Omsingeling door grootmachten > Bismarck verandert van koers:
• van 'Blut und Eisen' naar 'Alliantiepolitiek'.

Opdracht:
Leg aan de hand van de Conferentie van Berlijn (1884-1885) uit wat de Alliantiepolitiek van Bismarck inhield.

het modern imperialisme had ook gevolgen voor China/Azië

olv Bismarck wordt Afrika verdeeld onder Europese landen (1884/85)

1888: 'Driekeizerjaar'

• Wilhelm I sterft
• Friedrich III (zoon) volgt op en sterft
• Wilhelm II (zoon)
• Gevolg: 
• koersverandering:
• 'Weltpolitik', gericht op:
• 'Ein platz an der Sonne'
• Dld moet een wereldmacht worden >
• Vlootwetten (1e: 1898)
• Imperialisme > spanningen in Europa

Maak een analyse van deze cartoon en betrek drie elementen in je antwoord.

Oorzaken toenemende spanningen > uitbreken WO I

• 1. nationalisme: - streven naar eenheid (dld)
•                                   - revanchisme (Fr) 
• 2. militarisme > 'mindset': 
•      - het leger staat in hoog aanzien >
•      - inzetten voor politieke geschillen, machtspolitiek >
•      - veel belastinggeld naar het militaire apparaat o.a.
•      - vlootwet (1e in 1898) > wapenwedloop, vb Dreadnought:

Maak de volgende opdracht, 

Examenvraag: Der wahre Jacob

Toelichting:

Der wahre Jacob is een socialistisch weekblad dat in Duitsland verscheen. Deze prent stamt uit 1909

Onder de prent staat: 

'slagschepenkoorst'

Op het schip links staat Engeland

Op het schip rechts staat Duitsland

Gebruik de bron.

 

De tekenaar geeft hier een mening weer over de discussie over nieuwe investeringen in de Duitse marine die past bij de politieke achtergrond van Der wahre Jacob.

Licht dit toe door:

− met twee verwijzingen naar de prent die mening weer te geven en

− daarmee aan te geven dat deze prent past bij de politieke achtergrond

van het tijdschrift Der Wahre Jacob.

Oorzaak 3: Het modern Imperialisme

• West-Europese landen uit waren op het uitbreiden van het koloniale bezit om:
• 1.  de grondstoffen (door industrialisatie in Europa)
• 2. er producten te kunnen verhandelen (afzetgebied)
• 3. status (nationalisme) 
  
• 'Modern': deze ontwikkeling deed zich voor vanaf de 2e helft van de 19e eeuw 
  
• 'Struggle for Africa'

Wilhelm II wilde net als de andere machtige Europese landen een stuk van de koloniale taart in Afrika en Azië. Hierdoor ontstonden er spanningen met Frankrijk en Engeland.

keizer Wilhelm II (1888 - 1941)

 spotprent; bedoeling?

boodschap?

Bondgenootschappen in WO I:

• 1. Centralen:
• Dld / Oost-Hongarije / Turkije
• 2. Geallieerden:
• Engeland /Frankrijk/ Rusland
• Italië (1915)
• VS (1917)
• Opmerkingen mbt WO I:
• - de eerste industriele oorlog >
• - massale verliezen > Slag bij de Marne
• - 11 november 1918: Wapenstilstand

documentaire over de oorzaken en de aanleiding voor het ontstaan van WO I (25 min)

0

3 documentaires over het verloop van WO I

0

0