Erfelijkheid & Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Erfelijkheid & Evolutie

Homozygoot dominant

Homozygoot recessief

Heterozygoot

Aa

AA

rr

RR

Qq

hh

HH

Gg

Fainting Goats

Het "flauwvallen" van deze geiten is een recessieve eigenschap.

Twee niet-flauwvallende heterozygote geiten krijgen samen nakomelingen.
Welk percentage van de nakomelingen valt flauw?
Maak gebruik van een kruisingsschema.

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Maak deze examenopdrachten

STAMBOMEN (Basisstof 4)

Schrijf als het mogelijk is altijd in de stamboom!

Stamboom

In een stamboom worden vrouwen altijd weergegeven met een cirkel, en mannen met een vierkant.

De kleuren geven de fenotypen weer: zwart haar of blond haar.

Wat zijn de genotypen van deze gezinsleden?

Stambomen

Maak opgaven 1, 2, 4 en 5 op bladzijden 187 t/m 189 

Maak deze examenopgaven

Genetische variatie

Ontstaat door geslachtelijke voortplanting en mutaties.

Voortplanting op natuurlijke wijze

Geslachtelijk: met bevruchting = veel genetische variatie

Ongeslachtelijk: zonder bevruchting (klonen) = weinig genetische variatie

• Een stukje van een volwassen plant groeit uit tot een nieuw plantje 
• Bol (ondergronds stukje stengel met korte, dikke bladeren en klisters)
• Knol (reservevoedsel met ogen)
• Uitlopers
• Wortelstokken

Wat is het verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting?

1. Geslachtelijke voortplanting zorgt voor weinig genetische variatie, terwijl ongeslachtelijke voortplanting veel genetische variatie oplevert.
2. Geslachtelijke voortplanting en ongeslachtelijke voortplanting leveren beide weinig genetische variatie op.
3. Geslachtelijke voortplanting zorgt voor veel genetische variatie, terwijl ongeslachtelijke voortplanting weinig genetische variatie oplevert.
4. Geslachtelijke voortplanting en ongeslachtelijke voortplanting leveren beide veel genetische variatie op.

Wat zijn de verschillende manieren van ongeslachtelijke voortplanting?

1. Fotosynthese, ademhaling, transpiratie en verrotting.
2. Bacteriële deling, celdeling, mitose en meiose.
3. Uitlopers, wortelstokken, bollen en knollen.
4. Zaadverspreiding, windverspreiding, insectenbestuiving en zelfbestuiving.

Mutaties

DNA kan beschadigd raken -> verandering in DNA -> mutatie

Albino (mutant)

Mutagene invloeden - mutageen

Mutaties

Mutaties kunnen goed of slecht zijn, dat hangt af van het milieu.

De albino egel zal meer opvallen dan een normale egel, en heeft daardoor een grotere kans opgegeten te worden. De mutatie is dus nadelig.

De bruine vlinders vallen juist minder op. Deze mutatie is voordelig in het afgebeelde milieu.

Natuurlijke selectie

Evolutietheorie

Soorten ontstaan door natuurlijke selectie. 

Die is uit te leggen in de volgende stappen:

1) Er ontstaat een mutatie in een groep organismen. 

2) Door deze mutatie heeft dit dier een grotere overlevingskans.

3) Hierdoor kan het dier meer voortplanten, waardoor het de mutatie doorgeeft aan de volgende generatie. 

4) Er zijn steeds meer dieren die deze eigenschap hebben. 

Aan de slag

Basisstof 5:

Opgaven 1 t/m 3, 5 en 6

Basisstof 6:

Opgaven 1 en 2, 4, 6 en 7