3.1 Grote problemen voor Duitsland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Grote problemen voor Duitsland

Het interbellum

...beschrijven welke drie politieke problemen de
Republiek van Weimar had na de Eerste Wereldoorlog.

...een oorzaak en drie gevolgen noemen van
de bezetting van het Ruhrgebied in 1923.

...uitleggen hoe de beurskrach leidde tot
een wereldwijde economische crisis.

Aan het einde van de les kan je...

DDU

Uitleg §3.1

Examenoefeningen

Zelfstandig aan de slag

DDU

DOEN

§3.1 Grote problemen voor Duitsland

§3.2 De opkomst van het nationaalsocialisme

§3.3 Nazi-Duitsland en het buitenland

§3.4 De Sovjet-Unie, 1922-1939

DDU

Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen

Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen

Stap 3: Klassikaal bespreken

DDU

Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen

Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen

Stap 3: Klassikaal bespreken

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

A

De Republiek van Weimar

Leerdoel:

Je kan beschrijven welke drie politieke problemen de Republiek van Weimar had na de Eerste Wereldoorlog.

Begrippen:

interbellum

Republiek van Weimar

parlementaire democratie

B

De bezetting van het Ruhrgebied

Leerdoel:

Je kan een oorzaak en drie gevolgen noemen van de bezetting van het Ruhrgebied in 1923.

Begrippen:

inflatie

Dawesplan

C

Economische crisis vanaf 1929

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe de beurskrach leidde tot een wereldwijde economische crisis.

Begrippen:

economische crisis

beurskrach

  

dolkstootlegende

Vrede van Versailles

Het interbellum is de periode tussen de twee wereldoorlogen in. 

Leerdoel:

Je kan beschrijven welke drie politieke problemen de Republiek van Weimar had na de Eerste Wereldoorlog.

Begrippen:

interbellum

Republiek van Weimar

parlementaire democratie

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

A

DeBoze burgers

De Republiek van Weimar

  

dolkstootlegende

Vrede van Versailles

Vanaf 1918 was het erg onrustig in Duitsland: WO1 had voor grote armoede en veel verdriet gezorgd.

De Duitse keizer was gevlucht (naar Nederland) en communisten en extreem rechtse partijen probeerden de macht te grijpen. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

A

DeBoze burgers

De Republiek van Weimar

In 1918 werd de Republiek van Weimar uitgeroepen.

Zo werd Duitsland een parlementaire democratie (hoofdstuk 1)

De Republiek van Weimar was een republiek met een democratische grondwet. De Duitse socialistische partij (SPD) kreeg de meeste stemmen en vormde een regering. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

A

DeBoze burgers

De Republiek van Weimar

De nieuwe (socialistische) regering van de Republiek van Weimar, zette zijn handtekening onder het Verdrag van Versailles. 

Ze moesten wel: Duitsland zou anders de oorlog voort moeten zetten. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

A

DeBoze burgers

De Republiek van Weimar

Veel Duitsers waren boos om het Verdrag van Versailles. Die Duitsers voelden zich in de steek gelaten door de regering.

Veel Duitsers geloofden in de dolkstootlegende. 

Het was eigenlijk een complottheorie:

Ze geloofden dat de regering opdracht had gegeven om te stoppen met vechten. Met die opdracht stak de regering 'een dolk in de rug' van trouwe Duitse soldaten die door wilden vechten. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

A

DeBoze burgers

De Republiek van Weimar

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

B

DeBoze burgers

De bezetting van het Ruhrgebied

Leerdoel:

Je kan een oorzaak en drie gevolgen noemen van de bezetting van het Ruhrgebied in 1923.

Begrippen:

inflatie

Dawesplan

De herstelbetalingen uit het Verdrag van Versailles waren veel te hoog: de economie in Duitsland kon niet opgebouwd worden. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

B

DeBoze burgers

De bezetting van het Ruhrgebied

Toen Duitsland in 1923 besloot om niet te betalen, bezetten Franse soldaten het Ruhrgebied (industriegebied).

Ze namen grondstoffen in beslag.

Duitse arbeiders wilden niet voor de Fransen werken en gingen staken. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

B

DeBoze burgers

De bezetting van het Ruhrgebied

De Weimer-regering besloot de stakers te steunen en hun lonen door te betalen.

Daarom gingen ze geld bijdrukken.

Hierdoor ontstond enorme inflatie: het geld werd snel minder waard. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

B

DeBoze burgers

De bezetting van het Ruhrgebied

Prijzen stegen dagelijks: veel mensen kwamen in de problemen.

Miljonairs gingen failliet, spaargeld was niks meer waard en arbeiders moesten met kruiwagens hun salaris ophalen.

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

B

DeBoze burgers

De bezetting van het Ruhrgebied

Duitsland stond er alleen voor: ze konden niet klagen over de Franse bezetting bij de Volkenbond omdat ze geen lid mochten worden. 

De Volkenbond had sowieso weinig macht:

• De VS was niet lid
• De SU mocht niet lid worden (want communistisch)
• De Volkenbond had geen leger dat kon optreden

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

B

DeBoze burgers

De bezetting van het Ruhrgebied

In 1924 kreeg Duitsland toch hulp van de geallieerden.

Duitsland kreeg goedkope leningen van de VS via het Dawesplan.

Zo kon Duitsland zijn economie opbouwen en de herstelbetalingen aan Engeland en Frankrijk weer hervatten. 

In het Dawesplan (vernoemd naar de econoom Dawes) leende de VS geld aan Duitsland. Duitsland kon de herstelbetalingen weer betalen. Engeland en Frankrijk konden daardoor hun schulden aan de VS aflossen die ze in de oorlog hadden gemaakt. Het geld werd 'rondgepompt'.

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

B

DeBoze burgers

De bezetting van het Ruhrgebied

Er kwam wat rust in Duitsland:

• Het Dawesplan werkte goed; de economie werd opgebouwd
• Duitsland mocht in 1926 toch lid worden van de Volkenbond
• Mensen kregen weer hoop op de toekomst

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

C

DeBoze burgers

Economische crisis vanaf 1929

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe de beurskrach leidde tot een wereldwijde economische crisis.

Begrippen:

economische crisis

beurskrach

In 1929 kwam er in één klap een einde aan die hoop.

Er brak in 1929 een economische crisis uit. 

Een krantenkop:

'Grote verliezen op Wall Street breken alle records'

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

C

DeBoze burgers

Economische crisis vanaf 1929

De crisis begon in de VS.

De oorzaak was dat lenen erg gemakkelijk was geworden in de VS. Iedereen leende geld:

• Boeren en bedrijven om hun productie te verhogen.
• Consumenten om producten te kopen.
• Aandeelhouders om aandelen te kopen.

De mensen waren optimistisch!

Een reclame om op afbetaling een moderne typemachine te kopen

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

C

DeBoze burgers

Economische crisis vanaf 1929

In 1929 kwam de beurskrach: een enorme, plotselinge daling van de aandelenkoersen.

Bedrijven en consumenten kregen veel minder geld voor hun aandelen. Daardoor konden ze hun leningen niet terugbetalen. 

Het gevolg was dat ook veel banken en bedrijven failliet gingen. 

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

C

DeBoze burgers

Economische crisis vanaf 1929

Doordat bedrijven en banken failliet gingen, raakten veel mensen hun baan kwijt: de armoede steeg enorm. 

De crisis verspreidde zich over de hele wereld omdat de VS een belangrijk handelsland was. 

Mensen zonder werk kopen minder: daardoor gingen weer meer bedrijven failliet en verloren nog meer mensen hun baan.

Mensen staan in de rij voor gratis voedsel.

§3.1

Grote problemen voor Duitsland

C

DeBoze burgers

Economische crisis vanaf 1929

In Duitsland kwam de klap extra hard aan:

• Duitsland was nog herstellende van de inflatie
• De Amerikaanse leningen werden in 1929 direct stopgezet.

Vanaf 1929 raakte in Duitsland 1/3 van de bevolking werkloos.

Mensen stonden uren in de rij voor een baan 

DDU

Stap 1: Zelfstandig in stilte oplossen

Stap 2: In duo's bespreken en tot een conclusie komen

Stap 3: Klassikaal bespreken