7.2 - A - De Wereld en wij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

7.2 - De wereld 

en wij

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de verzorgingsstaat werd aangepast. 

Economische achteruitgang

• Nederlandse lonen lagen hoger dan in Azië. 
• Veel bedrijven trokken voor fabricage naar Azië.
• De oorlog in het Midden-Oosten zorgde voor een oliecrisis (autoloze zondag).
• Automatisering zorgt voor minder mensenwerk.

Deze spotprent over de problemen in de verzorgingsstaat is in 1981 gemaakt door de tekenaar Jos Collignon.

Er zijn teveel mensen die van der verzorgingsstaat gebruik maken, waardoor het evenwicht weg is. Hiermee wordt het evenwicht tussen mensen die betalen voor de verzorgingsstaat en mensen die gebruik maken van de verzorgingsstaat bedoeld.

Beeldelement: de donkere wolk geven aan dat er storm op komst is. Er komen nog moeilijkere tijden aan (bijvoorbeeld: de vergrijzing), terwijl het schip nu al schade heeft en dreigt om te slaan.

Beeldelement: het schip, de verzorgingsstaat, dreigt om te slaan.

Beeldelement: het roer ligt in het water waardoor het schip onbestuurbaar is geworden. Met andere woorden: er moet iets gebeuren, maar het lijkt erop dat het al te laat is.

Maatregelen van de overheid

• Vanaf jaren ’80: forse bezuinigingen op uitkeringen en verlaging van de uitkeringen
• Strengere controle op uitkeringen door het UWV.


• Aantrekkelijker maken van werk: deeltijd, thuiswerk en loon hoger dan een uitkering.
• Strengere (her)keuring van arbeidsongeschikten.
• Minder loonstijging

Hoewel de aanpassingen aan de verzorgingsstaat nodig zijn, zorgden de plannen van de overheid regelmatig voor onrust en protesten.

In 2002 gingen veel Nederlanders demonstreren tegen de plannen van toenmalig minister-president Jan Peter Balkenende. 

Huidige problemen

• Door de vergrijzing is de pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar, anders is de AOW onbetaalbaar.
  
• Aantal niet-werkende mensen wordt groter dan aantal werkende mensen
• Armoede blijft (ook in Nederland) bestaan!
• Economische crisis aan het begin van de 21e eeuw zorgde voor grote werkloosheid.

Globalisering

• Bloei van de economie in 1990. 
  
  
• Ontstaan van een informatiemaatschappij

• Snelheid transport en communicatie toegenomen: telefoons, vliegtuigen, radio, televisie, computers, internet maken dat de wereld "heel klein geworden is".
  
  
• Uitwisseling van politiek, cultuur en economie. 

Gevolgen voor Nederland

• Nederland werd meer afhankelijk van de wereldeconomie. 
  
  
• In 2007 problemen met de Amerikaanse economie waardoor Nederland in een economische crisis kwam tot 2012. 
  
  
• Het is nu moeilijker om geld te lenen, bedrijven gingen failliet, bezuinigingen op salarissen en uitkeringen.  

9-11

• Op 11 september 2001 wordt de grootste aanval op Amerika sinds Pearl Harbor (1941) gepleegd. 
• Na de aanval wordt snel duidelijk dat de Islamitische terreurbeweging Al Qaida achter de aanslag zit.
• Oorzaken voor deze aanval gaan ver terug in de geschiedenis (o.a Koude Oorlog). 

Nieuw nationalisme

• Door globalisering kwamen er meer migranten naar Nederland (zoals Oost-Europeanen).
• Opkomst islamitische radicale groeperingen als bedreiging voor westerse vrijheid. 
• Onvrede in de samenleving wordt gedragen door populisten (Pim Fortuyn, Geert Wilders en Thierry Baudet). 
• Tegenhangers van het populisme zijn bang voor de vrede en democratie. 

00:48

Bij welk artikel van de grondwet past  het verbod van roken op stations? 

1. Art. 22.1: De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid.
2. Art. 20.2: De wet stelt regels omtrent de aanspraken op sociale zekerheid.
3. Art. 20.1: De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg der overheid.

02:03

Met welk deel van het welzijnsdilemma heeft het rookverbod op stations niet te maken?

1. Bestaanszekerheid
2. Solidariteit
3. Eigen verantwoordelijkheid

Zelfstandig werken

• Maak opdracht 1 t/m 5 op blz. 223. 
  
  
• Ben je klaar? Maak opdracht 7 op blz. 227. 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de verzorgingsstaat werd aangepast.