2.3 De Romeinse samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

2.3 B+C: 

De Romeinse samenleving

Lesdoel

Aan het eind van de les moet je uit kunnen leggen: 

- Wie de macht hadden in de Romeinse Republiek en wie in het Romeinse Keizerrijk.

Het Romeinse Rijk groeit!

• Wat begon als een kleine stad groeit in een paar eeuwen uit tot een enorm rijk.

Kaart: Veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.

Van Koninkrijk naar Republiek

Een koning werd altijd opgevolgd door zijn zoon. Maar in 509 v.Chr. kwam er verandering. De bevolking van het Romeinse Rijk vond dat te koning te gemeen was en joegen hem de stad uit. Rome werd een republiek.

Romeinse republiek

Een republiek is een land zonder koning, dat bestuurd wordt door een of meerdere gekozen leiders.

Rome werd bestuurd door enkele honderden leiders, die vormden de senaat. De senaat keurde wetten goed of af en had dus veel te zeggen.

Romeinse republiek

Maar het machtigste waren de twee consuls.

Zij waren de belangrijkste bestuurders en legeraanvoerders.

Zij werden één keer per jaar door het volk gekozen.

Ze waren de voorzitter van de senaat, mochten wetten voorstellen en konden elk besluit van de senaat of consul tegenhouden.

De Republiek onder druk

• Soms kregen consuls te veel macht
• Bekendste voorbeeld: Julius Caesar

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen
  

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De geadopteerde zoon van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

Het Romeinse Keizerrijk

(27 v. Chr. -  476 n. Chr.)

• Rome zal meer dan 500 jaar een keizerrijk zijn
• Ongeveer 80 keizers hebben dan geregeerd.

Pax Romana

27 v. Chr.

• Met keizer Augustus begint een periode van rust en vrede die ongeveer 200 jaar duurt: de Pax Romana (vrede van Rome)

Eén goede keizer...

...wil niet zeggen dat zijn opvolgers dat ook altijd waren...

Tiberius was geadopteerd door Augustus en was tussen 14 en 37.  Hoewel hij als goede keizer begint, gaat het als snel bergafwaarts...

...en wordt hij vermoord(?) in opdracht van zijn achterneef Caligula, die vervolgens één van de wreedste en slechtste keizers ooit wordt.

Na 4 jaar ellende wordt Caligula vermoord en opgevolgd door zijn oom Claudius. Een goede keizer, en dat had eigenlijk niemand verwacht...

...de (4e) vrouw van Claudius wil dat haar zoon Nero keizer wordt en laat haar man vergiftigen. Nero wordt één van de beruchtste keizers...