BVVJ 7.3 Samenleven

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

6.3 Samenleven

Biologisch evenwicht, Samenwerken, Rangorde, Territorium, Symbiose, Mutualisme, Commensalisme, Parasitisme

Wat gaan we doen vandaag?

Terugblik relaties/ voedselrelaties

leerdoelen 7.3 Samenleven

Theorie 7.3 Samenleven

Aan de slag

Afsluiten

Leerdoelen

Je kunt manieren noemen waarop soorten met elkaar samenleven

 (KGT: Je kunt uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting)

KGT:

- Je kunt uitleggen wat een biologisch evenwicht is

concurrentie binnen het dierenrijk

samenwerking binnen het dierenrijk

Samenleven

Relaties in en tussen populaties: 

- Concurrentie: 

   Competitie om  partner, (slaap)plek 

   & voedsel 

- Samenwerken:

  Jagen (leeuwen), verdedigen (vissen) 

  mieren (taakverdeling kolonie).

                                                                           

Stokstaartje houdt de wacht

Relaties binnen populatie

Rangorde: Eén dier is dan de baas

Als dit duidelijk is zijn er minder gevechten.

Territorium: Gebied waar één dier leeft, of een groep dieren van dezelfde soort. Andere soortgenoten mogen er niet in. 

Als jachtgebied of voor veilig grootbrengen jongen.

Vaak afgebakend met urine.

Paarvorming: Mannetje en een vrouwtje werken samen om zich voort te planten.

Relaties binnen populatie

Paarvorming

Bij sommige soorten vindt elk jaar opnieuw paarvorming plaats maar bij zwanen blijven man en vrouw hun hele leven bij elkaar.

Relaties tussen soorten

Symbiose: langdurige relatie tussen individuen van verschillende soorten

korstmos: symbiose van schimmel en alg: alg maakt voedsel door fotosynthes, schimmel geeft vocht en beschutting

mieren en bladluizen: mieren melken de bladluizen en beschermen tegen lieveheersbeestjes

Relaties tussen soorten

Symbiose: 

Relatie waarbij beide soorten voordeel hebben (win win)

Parasitisme: 

1 individu voordeel = parasiet

ander nadeel = gastheer.

Kunnen dieren, planten of schimmels zijn.

Relaties tussen soorten

Parasitisme

Parasiet -  Gastheer

Teek

Zombieschimmel

Warkruid (geen bladgroen)

KGT: Evenwicht

Populatie grootte: aantal organismen van dezelfde soort in gebied.

Populatie grootte hangt af van:

• Biotische factoren 
• Abiotische factoren

De populatiegrootte schommelt om evenwichtswaarde: biologisch evenwicht

biologisch evenwicht: er is evenwicht tussen organismen

De populatiegrootte schommelt om een evenwichtswaarde heen.

Biologisch evenwicht konijnen - vossen

Aan de slag

Maken en nakijken/ verbeteren 7.3 Samen leven

Leerdoelen

Je kunt manieren noemen waarop soorten met elkaar samenleven

 (KGT: Je kunt uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting)

KGT:

- Je kunt uitleggen wat een biologisch evenwicht is

Hoe ging de les?

Volgende keer: natuurbeheer