Hindoeïsme 5de en 6de klas

• Hindoeïsme
• Lager onderwijs

Welke geloven ken je?

Woordweb: Welke geloven kennen de leerlingen? 

Wacht totdat leerlingen al hun antwoorden hebben ingevuld. Vraag aan de leerling of je het antwoordkaartje mag omdraaien. Bekijk de resultaten. Kennen de leerlingen alle religies die er staan? Kunnen ze bepaalde religies (die enkele leerlingen nog niet kennen) toelichten?

hindoeïsme

boeddhisme

islam

jodendom

christendom

Informatie slide 5:
Zojuist zijn er verschillende religies genoemd. Het programma focust zich op drie religies: hindoeïsme, boeddhisme en islam.

Extra informatie docent:

In de volgende slides worden de religies genoemd in chronologische volgorde: van meest oude religie (hindoeïsme) naar de nieuwste (islam).

Let op: In het museum wordt aandacht besteed aan drie van de vijf geloven: hindoeïsme, boeddhisme en islam. Van het jodendom en het christendom is namelijk weinig tot geen collectie beschikbaar.

Wat weet je over het hindoeïsme?

Woordweb: Wat weet je al van het hindoeïsme?

hindoeïsme

bron foto

Informatieve slide hindoeïsme: 

Van het hindoeïsme wordt gezegd dat het de oudste godsdienst van de wereld is. Het is duizenden jaren oud en ontstaan in India. Het is een geloof dat op heel veel manieren wordt beleefd. Daarom verschilt deze godsdienst per land, per streek of zelfs per dorp. 

Hindoes geloven in Brahman, dat is een goddelijke kracht die in alle natuurlijke dingen aanwezig is. Omdat Brahman de kern is van alles, verdienen alle mensen, dieren, planten en andere dingen in de natuur eerbied en respect. Hindoes kennen wel heel veel verschillende goden en godinnen. Al deze goden en godinnen laten een stuk van Brahman zien.  

De drie belangrijkste goden zijn... ​(zie volgende slide)

christendom

islam

hindoeïsme

boeddhisme

jodendom

Hier zie je in verschillende kleuren hoe de vijf grote religies verspreid zijn over de hele wereld.

​Er zijn ook nog een heleboel andere religies en geloven. Deze kaart laat zien waar de meeste mensen in geloven in verschillende werelddelen, maar er zijn eigenlijk altijd wel meerdere religies in één land aanwezig. Religie kent geen grenzen. Zo wonen de meeste boeddhisten in Azië, maar zijn ze ook te vinden in bijvoorbeeld Europa en Amerika. In Nederland zijn de meeste gelovige mensen christenen, maar er zijn ook moslims, joden, hindoes, boeddhisten en mensen die weer iets anders geloven of helemaal niet geloven.

Een korte inleiding...

• ontstaan: ongeveer 5000 jaar geleden
• oudste grote godsdienst ter wereld
  
• heilige taal = Sanskriet
• 1 goddelijke kracht Brahman -  vele goden 
• het geloof mag op vele manieren worden beleefd
• veel verschillen tussen dorpen, streken en landen

3000 - 1500 v. Chr: Indus - vererering vruchtbaarheid

1500 v. Chr: Ganges - Ariërs - natuurkrachten = goden

ontstaan Hindoeïsme: de Veda's (het weten) 

Hoe heet de rivier in het gebied waar de vruchtbaarheidscultus is ontstaan waar later het hindoeïsme uit voortgekomen is?

1. Eufraat
2. Tigris
3. Ganges
4. Indus

Veda's

Heldendichten: Mahabharata (met Bhagavad Gita)  en Ramayana.

De Veda's zijn oudere geschriften dan de Baghavad Gita.

waar

onwaar

De Veda's werden in het Sanskriet geschreven. Deze taal wordt nu niet meer gesproken.

WAAR

NIET WAAR

1 god, vele goden

• Volgens hindoes zijn alle goden en godinnen ontstaan uit Brahman (= goddelijke kracht)
• Brahman is een oppermachtige ziel/geest zonder vaste vorm of gedaante. Brahman is overal en in alles aanwezig.
  
• Brahman heeft verschillende kanten die elk in aparte goden en godinnen wordt voorgesteld. 

Brahma = de schepper  van het heelal, van alles wat bestaat

Vishnoe = de beschermer van het heelal

Shiva = de vernietiger als het kwaad de overhand neemt

Elke god heeft een mannelijke en vrouwelijke energie

Brahma + Saraswati

Vishnoe + Laksjmi

Shiva + Parvati

Waarom is Shiva de verwoester geen kwade kracht?

1. Deze kant van God is nodig om het kwaad te bestrijden
2. Het kwaad hoort nu eenmaal bij het leven
3. Vernietiging maakt ruimte voor het nieuwe
4. Mensen vinden het slecht maar dat is een mening

Hindoeïsme

Wie zijn de drie belangrijkste goden in het hindoeïsme?

Vul drie antwoorden in.

1. 
2. 
3. 
4. 

De drie belangrijkste goden zijn:​

Shiva (A), Vishnu (C) en Brahma (D). ​Zij vormen de hindoeïstische drie-eenheid. Hun goddelijke krachten vullen elkaar aan. Samen vormen zij een grote goddelijke kracht.

(B. Ganesha is niet één van de drie belangrijkste goden, maar wel een favoriete god voor veel mensen.)

​

A. Shiva staat voor de vernietigende kracht van Brahman. Shiva laat alles vergaan, zodat het vervolgens weer opnieuw kan beginnen. Shiva is dan ook de god van de wedergeboorte. Hij heeft meerdere 'avatars' (gedaanteverschijningen). Zo wordt hij onder andere afgebeeld als heer van de dans omringd door een vlammencirkel, die de nooit eindigende cirkel van de tijd symboliseert. Zijn vrouw is de godin Parvati.

C. Vishnu is de beschermer van het heelal. Hij is de zonnegod die licht en leven geeft. Vaak wordt hij afgebeeld op een adelaar of slapend op een reuzenslang. Zijn vrouw is Lakshmi.

D. Brahma (niet te verwarren met Brahman) laat de scheppende kracht van Brahman zien. Brahma is de god die het heelal heeft geschapen. Hij wordt afgebeeld met vier hoofden die naar de vier windrichtingen kijken. Zijn vrouw is Saraswati.

In het museum staan beelden van deze goden. Hindoes mogen een eigen god uitkiezen als zij gaan bidden of om offers aan te geven. Wie kan een voorbeeld van een offer geven? [Uitleg staat op de volgende slide].

Wat een hindoe gelooft staat niet vast

waar

onwaar

Reïncarnatie = wedergeboorte

- de ziel wordt na de dood telkens opnieuw geboren in het lichaam van een mens of een dier ... tot de mens volmaakt is geworden (=Moksha ). Dit wil zeggen dat de ziel loskomt van het aardse leven en niet meer opnieuw geboren moet worden. 

-  de goede of slechte daden van de mens zijn bepalend voor een volgend leven  (= Karma)

Hoe kan je 'Moksha' bereiken? 

• door Dharma (= het juiste handelen, bijvoorbeeld door gastvrij te zijn en geen kwaad te doen aan mens en dier.)
• op bedevaart gaan 
• door meditatie en yoga (= menselijke ziel verenigen met het goddelijke door geestelijke en lichamelijke oefeningen)
  

Sommige yogi's hebben een wel heel bijzondere staat van zijn bereikt... ;-)

Hindoes geloven dat het leven en de tijd cyclisch of vicieus is.

waar

onwaar

Meditatie komt alleen voor in het Boeddhisme.

waar

onwaar

Wat bedoelen wij met reïncarnatie?

1. Wanneer je ziel naar de hemel gaat.
2. Wanneer je ziel naar de hel gaat.
3. Wanneer je ziel terugkeert naar leven.
4. Wanneer je ziel terugkeert naar je lijf.

Wat bedoelen we met Dharma?

1. Dat de mens taken en plichten heeft
2. Dat de mens wetten moet maken
3. Wanneer Je goede daden doet
4. Wanneer je ziel terugkeert het eeuwige

Het bereiken van verlichting noemen we in het Hindoeïsme ...

1. Moksha
2. Nirwana
3. Jnana
4. Reïncarnatie

Op welke manier kun je Karma verdienen?

1. Overgave
2. Goede daden doen
3. Lief zijn
4. Anderen helpen

Waarom offeren gelovigen aan de goden?

Offers of ‘offerandes’ zijn een soort geschenken aan de goden, bijvoorbeeld rijst, fruit of bloemen, maar ook geld, koekjes en cola worden geofferd.

Vraag: Waarom offeren gelovigen aan de goden?

Gelovigen vragen de goden om hen te helpen en bij te staan bij bepaalde kwesties en in moeilijke tijden. Door te offeren stemmen zij de goden gunstig en doen hen zo een wederdienst.

Presada

Als blijk van respect voor de goden doet een hindoe zijn schoenen uit als hij of zij een tempel betreedt. De offers worden aan de god, of goden, van de tempel aangeboden. Deze worden bij het beeld gelegd. Dit offer heet presada.

Mandir (Hindoeistische tempel)

Wie en wat is heilig? 

• pandit (= priester)
• goeroe (=  spirituele leraar)
• sadhoe (= goed persoon)
• koe 
• Ganges (= rivier, godin Ganga)

De Sadhoe

• Laat zijn baard en haren altijd groeien.
  
• Betekent 'goed persoon' in het Sanskriet
• Geeft soms z'n huis en bezittingen op om een leven van gebed en meditatie te leiden.
  
• Leeft van giften van andere hindoes.
  
• Leeft soms een zwervend bestaan.
  
• Draagt vaak kettingen van heilige kralen en saffraangele lendendoeken (= heilige kleur)
  
• Doet vaak aan yoga en meditatie.
  

Meditatie is een vorm van spirituele oefening. Vele religies en geloofsstromingen kennen de meditatie in een of andere vorm. Vanuit het Hindoeïsme en Boeddhisme is meditatie een essentiële methode om bijvoorbeeld innerlijke rust en helderheid te krijgen, maar het kan veel meer doeleinden hebben.

Met 'spiritueel' wordt bedoeld: verbonden met of gericht op innerlijke, persoonlijke ervaring. Het woord komt van het Latijnse woord 'spiritus' was 'geest' betekent.

De Sadhvi

• De vrouwelijke Sadhoe...
• Vrouwen kiezen vaak voor deze levensstijl als ze weduwe zijn.
• Sommige Sadhvi hebben dit pad al vanaf hun jonge jaren gekozen.
  

De Ganges

• De grote heilige rivier.
• Staat voor de godin Ganga.
• Hindoes gaan naar de Ganges om hun ziel te reinigen in het water.
• Een gelukkige Hindoe mag gecremeerd worden op de Ganges.
• Andere heilige rivier: Bagmati.
  

Om de 12 jaar wordt er voor de godin Ganga een festival van 55 dagen georganiseerd.

De as van een gecremeerde Hindoe wordt (als het kan) ook in de Ganges verstrooid.

Holy cow!

• Heilig omdat de koe vergeleken wordt met de  'oermoeder'
  

• De koe geeft ons veel
• Hindoes eten geen rundvlees

•  Er zijn tempels voor de koe

Koeien zijn ook belangrijk vanwege hun melk en mest. Koeienpoep wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt als brandstof om huizen mee te verwarmen. Sommige hindoes drinken zelfs hun urine omdat ze geloven dat het werkt als een medicijn.

Veel feesten in het hindoeïsme

De belangrijkste feestdagen in het hindoeïsme zijn 

Holi, 

Dussehra, 

Divali 

Raksha.

Holi en divali

• Holi vindt plaats in het voorjaar, komst van de lente wordt gevierd. 
• Divali is het lichtjesfeest in het najaar. Belangrijkste feestdag van de Hindoes. 

Bindi = rode stip

• bescherming geven
• mooi
• 3de oog = contact met goden 

Het symbool Om

• Het Hindoeïsme kent vele symbolen

•  Het bekendste symbool = Om
• Om is het oersymbool en stelt ook een klank of trilling voor. De trilling van de oorsprong.
  
• Om staat voor de essentie van ultieme realiteit of bewustzijn. Ook wel de 'Atman' genoemd; de goddelijke oorsprong in jezelf.
• Om is een lettergeep die ook 'gezongen' wordt voor het lezen van een heilig geschrift of yoga-activiteit.
  

Boeddhisten en Jaïnisten gebruiken het symbool ook.