Les 12 KUA A6 - Catch up Burgerlijke Cultuur (H5)

Recap Burgerlijke cultuur (H5)

Waarom kunnen we de term 'Gouden Eeuw' niet meer gebruiken voor de 17de eeuw in Nederland?

Nederlandse Republiek, met de

gewetensvrijheid en het gunstige

handelsklimaat, uitgroeien tot een van de

machtigste en meest welvarende landen

van de 17de eeuw. Deze eeuw waarin niet

alleen handel en economie tot een grote

bloei kwamen, kwamen ook de kunst en

cultuur tot een grote bloei: dit alles zorgde

voor de benaming ‘de Gouden Eeuw”.

De VOC en de WIC werden opgericht

Florerende handel en economische welvaart

MAAR OOK...

Zeeslagen, plunderen, slavernij...

Een opperkoopman van de VOC, Aelbert Cuyp, ca. 1640 - 1660

Opstand tegen Spanje

• NL'ers verzetten zich tegen de katholieke Spaanse bezetter. De Tachtigjarige Oorlog brak uit! (1568-1648)

• Hereniging van de 7 gewesten
• Godsdienst- en gewetensvrijheid (vluchtelingen voelen zich er veilig en welkom)

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
werd uitgeroepen (1588).

Burgerij

Wie was je? 

Hoeveel geld had je? 

Hoe gedraag je je? Soberheid, zuiverheid, lijdzaamheid

Regenten bestuurden de steden!

Waarom heet het de burgerlijke cultuur?

1. Burgers gingen niet naar de kerk in de 17de eeuw
2. Omdat we eerst de kerkelijke cultuur hadden
3. Omdat de burgers aan de macht waren
4. Burgers hadden veel invloed, gaven opdrachten en organiseerden het bestuur

Burgerlijke cultuur

Burgerij = in de zeventiende eeuw ontstaat in de Verenigde Republiek der Nederlanden - een cultuur waarin de burgerij bepalend is!

De samenleving in de 17de eeuw in de Republiek

a. In de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden ligt de macht bij....
b. Dat is ongebruikelijk, want...

Na opstand tegen Spanje: DE REPUBLIEK een GEDECENTRALISEERD SYSTEEM. Dus geen koning / vorst / kerk aan de macht.

Nederland is een STEDENLAND. De GEGOEDE BURGERIJ is aan de macht.

Reformatie: de macht van de kerk komt onder druk te staan!

Prostestantisme

• Kritiek op corruptie en geldjagerij katholieke kerk
• Vertaling van de bijbel
• Calvijn: andere uitleg van de Bijbel ("predestinatie is leidend, mens is verantwoordelijk voor eigen daden").

Calvinisme slaat aan in NL! Vroomheid, ijver, eerlijkheid en ernst.

Wat betekende de reformatie voor de kunst?

1. Kerken hadden geen geld meer en raakten in verval.
2. De kerk was niet meer de belangrijkste opdrachtgever.
3. Er werd geen religieuze kunst meer gemaakt.
4. Kunstenaars zaten zonder werk.

Waarom kochten kooplieden en rijke burgers steeds meer kunst?

1. Het was hip
2. De economie groeide fors en wat moet je anders met je geld
3. Ze dachten dat het meer waard zou worden
4. Indruk maken op hun schoonmoeder

Hofcultuur

Burgerlijke cultuur

De Republiek

Frankrijk

Hoort dit schilderij bij de burgerlijke cultuur?

1. Ja
2. Nee
3. Soms
4. Af en toe

Hofcultuur of burgerlijke cultuur?

1. hofcultuur
2. burgerlijke cultuur

Horen deze afbeeldingen bij de burgerlijke cultuur?

NEE

JA

Hoort dit schilderij bij de burgerlijke cultuur?

1. Ja
2. Nee

Hoort dit schilderij bij de burgerlijke cultuur?

1. Ja
2. Nee

Hoort dit schilderij bij de burgerlijke cultuur?

1. Ja
2. Nee

Kunst

Karel V 

Karel V

Burgerlijke cultuur

Burgerlijke cultuur: cultuur die wordt bepaald door burgers

vooral groepsportretten, stillevens, portretten van regenen/rijke families...

tegenover hofcultuur: cultuur die wordt bepaald door de vorst en zijn adellijke hof. 

Hofcultuur of burgerlijke cultuur?

1. Hofcultuur
2. Burgerlijke cultuur

Erwin Olaf (H9) & het schuttersstuk (H5)

Fotograaf Erwin Olaf (overleden 2023)

De Nachtwacht

nos.nl

Leidens ontzet

In 2011 gaven Museum De Lakenhal en de Universiteit Leiden gezamenlijk de opdracht aan kunstenaar-fotograaf Erwin Olaf om een nieuw historiestuk te maken, gewijd aan het Beleg en Ontzet van Leiden (1574). 

Olaf koos ervoor de dramatische laatste dagen van het Beleg te verbeelden, met op de achtergrond de belofte van bevrijding door de geuzen. 

In de afbeelding heeft fotograaf Erwin Olaf het Leidens ontzet als een historiestuk vastgelegd. Leg uit wat een historiestuk is.

https://www.lakenhal.nl/nl/collectie/s-5646-1

Opdracht: ga naar de website en verdiep je 1 minuut in 1 personage of attribuut uit de foto

Kies bijvoorbeeld uit: 

de pestdokter/ Magdalena Moons

de Afrikaanse koopman / Minerva 

de iPod / de leesbril

www.lakenhal.nl

In duo's: bekijk beide afbeeldingen. De foto van Erwin Olaf heeft kenmerken van het schilderij De Nachtwacht van Rembrandt. Benoem twee overeenkomsten en een verschil.

EINDE

Dit was de herhaling van de belangrijkste punten van H4 en H5.

Heb je het idee dat je nu goed bent voorbereid op het SE2?

Volgende les H8. Kijk alvast de filmpjes!