Les 2 - Renovatie dak

• Bouwkunde- constructieleer
• MBO
• Studiejaar 3

Les 2: Renovatie dak

Renovatie woning- dak

Leerdoelen:

Aan het einde van de les over renovatie dak kan de student:

- De technische eisen die aan een dak gesteld worden benoemen.

- Verschillende mogelijkheden om een platdak te renoveren noemen.

- De voor- nadelen van de verschillende isolatie materialen benoemen

- Verschillende mogelijkheden om een hellend dak te renoveren noemen.

- Een keuze maken welke oplossing in welke situatie toepasbaar is.

Op welke manieren kunnen we een bestaand dak zoal renoveren?

Technische voorschriften

Bouwbesluit, hoofdstuk energiezuinigheid

artikel 5.3 thermische isolatie.

We gaan uit van geheel verbouwen.

Voor dakrenovatie kunnen we diverse materialen gebruiken zoals bitumen en teer.

Zoek op wat bitumen en teer is en wat het verschil is.

Bitumen hebben we in twee soorten. Zoek op welke twee.

APP bitumen

APP-bitumen is een dakbedekking die bestaat uit een combinatie van bitumen en een plastische kunststof en wordt net als andere bitumen op rollen verkocht. De afkorting APP staat voor een kunststof namelijk Atactisch PolyPropyleen (APP). Dit is een polymeer met speciale eigenschappen die er voor zorgen dat de bitumineuze dakbedekking soepel blijft ook bij hoge temperaturen. Je kan APP herkennen door met je duim een draaiende beweging op de dakbedekking te maken. Je zult zien nadat je duim van het bitumen haalt de bitumen weer naar zijn oorspronkelijke vorm gaat. UV-bestendig.

SBS bitumen

SBS staat voor Styreen Butadien Styreen, een synthetisch (kunstmatig) geproduceerd rubber. De voordelen van bitumen met de toevoeging van SBS zijn hier onder opgesomd.

Het bitumen heeft een lager verwekingspunt.

De toevoeging SBS verhoogt de elasticiteit.

SBS zorgt voor een betere hechting.

Bitumen met SBS dient te worden beschermd tegen UV-straling en is daarom altijd afgewerkt met mineraal of granulaat (verkrijgbaar in allerlei kleuren).

Dakbedekking plat dak vervangen

In bepaalde gevallen, bijvoorbeeld wanneer de dakconstructie van je plat dak nog in goede staat is, volstaat het om gewoon de dakbedekking te vervangen. Je kan daarbij kiezen voor verschillende materialen, elk met hun specifieke eigenschappen en prijs.

Zoek eens op wat de prijs /m2 en de levensduur is van:
Bitumen (roofing);
EPDM;
PVC;
Groen dak.

Gemiddelde prijzen en levensduur dakbedekking plat dak vervangen

 Dakconstructie plat dak vernieuwen

In vele gevallen kan je je plat dak renoveren door gewoon de dakbedekking te vervangen of isolatie te plaatsen. Soms is het echter nodig om ook (een deel van) de dakconstructie te vernieuwen. Dat is het geval als:

• de dakconstructie aangetast is door vocht.  
• de dakconstructie aangevreten is door houtworm.
  
• de dakconstructie doorzakt door een te zware belasting of foutieve constructie.

Hoe een plat dak isoleren?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten we eerst weten met welk soort plat dak we te maken hebben.

Welke soorten platte daken zijn er ook alweer?

Hoe een plat dak isoleren?

•  Ten eerste is er het koud plat dak, waarbij de isolatie langs de binnenkant van het dak geplaatst wordt. Hierdoor wordt de dragende constructie niet opgewarmd, vandaar de benaming koud plat dak. Voor deze techniek gebruikt men vooral minerale wol (rots- of glaswol) of isolatieplaten. Er moet wel ook nog een dampscherm geplaatst worden om vochtproblemen te vermijden.

• Bij de techniek van het warm plat dak wordt de dakisolatie aan de buitenkant van het dak geplaatst, waardoor de dakconstructie nu wel mee geïsoleerd wordt. Bovenop de isolatie komt dan de dakbedekking. Voor het creëren van een warm plat dak gebruikt men vooral isolatieplaten zoals PIR- of XPS-platen.
  

• Ten slotte is er nog het omgekeerd plat dak, dat eigenlijk een verderzetting is van het gewone warm dak. De dakisolatie komt bovenop de waterkerende dakbedekking te liggen. Om de isolatieschil te beschermen wordt ze bedekt met tegels, hout of grind. Voor deze techniek heeft men nood aan drukvaste isolatiematerialen zoals XPS-, PIR- of PUR-platen.

Koud plat dak

INFO:

Berekening volgens NTA 8800:2020.

Deze constructie vereist bouwfysisch nazicht van de noodzaak en kwaliteit van de dampremmende folie onder de balken, alsmede een correcte detaillering van de aansluiting op aangrenzende bouwdelen.

Indien er geen dampremmende laag onder de balken wordt gebruikt, is het risico op inwendige condensatie t/m klimaatklasse 3 in principe verwaarloosbaar indien de R-waarde van de isolatielaag boven het dakbeschot minstens 1,5 keer groter is dan deze van de laag eronder.

Tussen de balken 2x90 mm Rocksono

Boven op het dakbeschot nog een extra 90mm Rhinoxx isolatie om de vereiste Rc van 6,3 

Zoek op wat we bedoelen we met klimaatklassen in de bouw?

Warm plat dak 

Bij deze methode komt het isolatiemateriaal onder de dakdichting en op de draagvloer van het dak. De dakconstructie zit mee in de isolatieschil en warmt mee op met je woning. Zo blijft het beter beschermd tegen vocht en weersinvloeden. Bij het renoveren van een warm plat dak 

kan je de bestaande dakbedekking verwijderen of 

een nieuw warm dak op de bestaande dakbedekking 

plaatsen. De oude dakbedekking wordt dan gebruikt 

als dampscherm om vocht tegen te houden.

Dakopbouw (van binnen naar buiten): plafond

 – balklaag – dakbeschot – dampremmende laag

 – isolatie – dakbedekking

Omgekeerd plat dak

Bij deze methode wordt het isolatiemateriaal op de bestaande dakbedekking geplaatst waardoor deze goed beschermd blijft. Op het isolatiemateriaal komt nog een ballastlaag (bvb. uit tegels of grind) om de isolatie te beschermen en op zijn plaats te houden.

Dakopbouw (van binnen naar buiten): plafond – balklaag – dakbeschot – dakbedekking – isolatiemateriaal – ballastlaag

Isoleren zonder dakrand verhoging

Renotop van Isobouw; Rc >2,5

Zoek eens op welke dikte van Renotop je nodig hebt om een Rd van 6.0 te krijgen?

Na-isoleren hellend dak

Het isoleren van schuine daken gebeurt van buitenaf of van binnenuit. Als de dakconstructie nog in goede staat is, kan gekozen worden voor het aanbrengen van geïsoleerde elementen op het bestaande dakbeschot. Ook kunnen isolatieplaten of dekens van binnenuit tussen de gordingen worden aangebracht. We gaan nu meer in op het isoleren vanuit de binnenzijde.

Dak tussen de gordingen isoleren 

Isolatiedekens

Isolatiedekens zijn verkrijgbaar in verschillende soorten minerale wol zoals glaswol, rotswol, schapenwol, … Die bieden een goede thermische en akoestische isolatie en zijn daarnaast ook erg brandveilig. Dankzij de flexibele uitvoering zie je isolatiedekens van minerale wol vaak opduiken bij hellende daken. Ze laten zich makkelijk plaatsen op ongelijke ondergronden en een vakman kan ze eenvoudig op maat snijden.

Je moet doorgaans wel dikker isoleren met isolatiedekens dan met isolatieplaten. Lambda waarde van 0,031 tot 0,040 (W/m∙K)

Dak tussen de gordingen isoleren 

Isolatieplaten 

Harde isolatieplaten heb je in verschillende uitvoeringen en diktes. De bekendste materialen zijn PIR, PUR, EPS en XPS. Ze zijn eenvoudig op maat te snijden en hebben een hoge thermische isolatiewaarde. Hierdoor is meestal een dunnere isolatielaag voldoende om aan de streefwaarden voor je dakisolatie te voldoen.

Isolatieplaten klemt een vakman eenvoudig vast tussen de balken van je hellend dak. Sommige platen bestaan uit een tand- en groefsysteem voor een naadloze aansluiting. Zijn er toch nog kieren te bespeuren? Dan plakt je vakman deze af met speciale tape of vult hij ze op met isolatieschuim. Lambda waarde van 0,021 tot 0,035 (W/m∙K). 

Berekenen de Rd waarde bij een dikte van 100 mm met een lambdawaarde van 0,021 en een lambdawaarde van 0,035. Als je niet meer weet hoe je de Rd waarde moet berekenen dan zoek je deze op het internet op.

Voordelen minerale wol

- Minerale wol heeft een goede isolerende werking met hoge isolatiewaarden. Het materiaal is sterk en daarnaast is vooral glaswol samendrukbaar. Deze eigenschap zorgt ervoor dat het ondanks oneffenheden goed aansluit. Daarnaast grijpen de vezels in elkaar, zodat ook de platen onderling goed aansluiten. Dat is belangrijk, omdat er anders een isolatielek (= koudebrug) ontstaat. Minerale wol verliest zijn isolerende werking niet na verloop van tijd.

- Behalve dat het thermisch isoleert, werkt minerale wol 

ook geluidsisolerend. Doordat het materiaal trillingen 

absorbeert, worden geluiden tegengehouden. 

Omdat steenwol iets zwaarder is dan glaswol, is dit materiaal beter geschikt om als geluidsisolatie te gebruiken en heeft een brandwerende werking.

Nadelen van minerale wol

- Irritatie: het materiaal kan irriterend zijn bij aanraking (jeuk) en bij inademing. Je kunt bij de verwerking ervan dus het beste werkhandschoenen en een stofmasker dragen.

- Lagere warmteopslag: minerale wol heeft een lagere warmteopslagcapaciteit (warmtedoorslag) dan natuurlijke isolatiematerialen zoals als schapenwol, papiervlokken of houtwol. In de zomer zal het dus binnen sneller opwarmen aangezien de warmte minder lang vastgehouden kan worden door het materiaal. Dikkere laag nodig voor minimale Rc

Zoek een foto op van steenwol isolatie.

Zoek een afbeelding op van glaswol isolatie.

Voordelen harde isolatieplaten

- Om een isolatiewaarde van 6.3 te behalen, bent u met PIR een dikte van 140mm nodig. Om dezelfde isolatiewaarde te behalen bent u met minerale wol een dikte van 240mm nodig. Daarnaast is een PIR-plaat al voorzien van een dampdichte laag, dus een dampscherm plaatsen is niet nodig. Enkel de naden afplakken met tape is voldoende. 

- PIR kan prima in vochtige condities worden toepast omdat het materiaal vrijwel geen vocht opneemt.

- Er zijn verschillende fabrikanten welke een kant en 

klaar systeem in het assortiment hebben. Dat is een 

isolatieplaat met een afwerkplaat in 1, het voordeel is  

dat je dan geen dampscherm nodig hebt.

Kijk bijvoorbeeld bij Kingspan of Isobouw.

Nadelen harde isolatieplaten

- PUR en PIR zijn gemaakt uit petrochemische materiaal, ze worden in de milieuklassificatie van NIBE (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) als duurzaam beschouwd. PUR en PIR platen krijgen een classificatie 2B mee (Klasse 1 is de beste milieu keuze). Hiermee scoren ze beter dan heel wat ecologische isolatiematerialen. Duidelijk in het voordeel van PUR en PIR spreekt de sterke lambda-waarde, terwijl ecologische isolatiematerialen bij het kweken/groeien vaak heel wat landgebruik vragen. Toch blijven PIR en PUR isolatie milieubelastende isolatiematerialen. 

- Harde isolatieplaten zijn niet flexibel. Hierdoor is het moeilijk om dit isolatiemateriaal te vervormen. Bij het snijden van de PIR platen kan het zijn dat snijafval aan de kleding blijft plakken, dit snijafval is vervolgens moeilijk te verwijderen.

Zoek een afbeelding op van een harde isolatieplaat.

Is PUR en PIR een circulair bouwmateriaal? Verklaar je antwoord.

Aandachtspunt bij het isoleren.

Aandachtspunten bij het isoleren

Zorg ervoor bij platte daken dat de constructie en  onderlaag goed zijn.

Indien je verschillende isolatiematerialen gebruikt, dan moet het meest dampdichte materiaal altijd onderaan worden bevestigd om vochtproblemen te voorkomen. Daarboven kan dan een meer damp-open materiaal worden toegepast.

Controleren loodaansluiting bij schoorsteen (loketten) 

Materialen

Aan de buitenzijde kunnen de volgende materialen gebruikt worden om een dak te renoveren zoals:

Bitumen;

EPDM;

PVC;

groen dak.

Zoek voor het materiaal bitumen op hoe het staat met:
verwerking;
aandachtspunten/voordelen/nadelen;
levensduur;

Zoek een foto op van een dak met bitumen dakbedekking.

Zoek voor het materiaal EPDM op hoe het staat met:
verwerking;
aandachtspunten/voordelen/nadelen;
levensduur;

Zoek een foto op van een dak met EPDM dakbedekking

Zoek voor het materiaal PVC (kunststof) op hoe het staat met:
verwerking;
aandachtspunten/voordelen/nadelen;
levensduur;

Zoek een foto van een dak met een PVC (kunststof) dakbedekking.

Zoek voor het materiaal groen dak op hoe het staat met:
verwerking;
aandachtspunten/voordelen/nadelen;
levensduur;

Zoek een foto op van een dak met een groene dakbedekking.