NHV1 4.1 Prikkels en gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4.1

Prikkels en gedrag

Vandaag leren we

• Wat gedrag is
• Hoe gedrag ontstaat
• Hoe mensen gedrag bestuderen 

Gedrag is alles wat een mens of dier doet

Gedrag

Hoe ontstaat gedrag?

Gedrag wordt veroorzaakt door prikkels:

• Geuren
  
• Kleuren
  
• Emoties
  
• Vormen

Reactie daarop -> Respons 

Wat is een voorbeeld van gedrag?

1. Honger hebben
2. Een rommelende maag
3. Een boterham smeren

Oorzaak van gedrag

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels.

– Inwendige prikkel -> komt vanuit het lichaam 

• Honger
  
• Sexuele drift
  
• Agressie
  

– Uitwendige prikkel -> komt van buiten

• Geuren
• Geluiden
• Smaak
• Enz.

Welke is de prikkel?

1. Honger
2. Eten pakken

Welke is de prikkel?

1. Schrikken
2. Een harde knal

Hoofdpijn omdat je niet genoeg water hebt gedronken is een:

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Wat is de prikkel en wat is de respons?

Sleutelprikkel

=  prikkel die altijd dezelfde reactie veroorzaakt

Een reflex is een voorbeeld van zo'n reactie

0

Wat voor soort prikkel is de alarmroep voor de kippen?

Wat is de prikkel en wat is de respons?

Gedrag bestuderen

Ethologen bestuderen het gedrag van dieren.

Gedrag kun je opsplitsen in kleine stukjes: handelingen.

- Een ethogram is een lijst met beschrijvingen van de verschillende handelingen van dieren of mensen. 

- Een protocol bestaat uit de handelingen die een dier of mens gedurende een bepaalde tijd heeft laten zien.

Protocol

Tijdsschema met daarin de observaties

Ethogram

lijst van beschrijvingen van handelingen

(Huis)werk

Maken 1 t/m 18 (12 niet)

Stel gerust vragen via de chat!

Samengevat

• Gedrag is alles wat een mens of dier doet
• Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels 
• Op een sleutelprikkel volgt altijd hetzelfde gedrag
• Ethologen bestuderen het gedrag van dieren
• Gedrag kan je opsplitsen in kleine stukjes: Handelingen
• een ethogram is een lijst van beschrijvingen van de verschillende handelingen van dieren of mensen.
• Een protocol is een overzicht van de handelingen die een dier gedurende een bepaalde tijd heeft laten zien.

Wat is gedrag?

1. Alles wat een mens doet
2. Alles wat een dier doet
3. Alles wat een mens of dieren doet
4. Het observeren van dieren

Welke twee type prikkels onderscheiden we?

1. Binnen en buiten prikkels
2. Hoge en lage prikkels
3. Ronde en vierkante prikkels
4. Inwendige en uitwendige prikkels

Een lijst met beschrijvingen van de verschillende handelingen van dieren of mensen, noem je een....

1. Ethogram
2. Protocol
3. Etholoog
4. Bioloog

Wat vond je van de les?
Tips/tops