MM H5

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Twee nieuwe supermachten tegen kolonialisme

• Na WO2 veel EU landen in puin
• Voor de oorlog veel kolonies en macht 
• Daar was niets van over
• Macht ging naar landen die Hitler verslagen
• Welke landen waren dat? 

Twee nieuwe supermachten tegen kolonialisme

• Macht ging naar landen die Hitler verslagen
• Verenigde Staten (VS) & Sovjet-Unie

• Vonden dat alle landen recht hebben op zelfbestuur
• Drongen aan bij EU landen kolonies op te geven
• Waren voor gelijkheid en werden zo zelf machtiger

• Bijv Marokko werd onafhankelijk (daarvoor bestuurd door Frankrijk)

Groeiend verzet in Azië

• Ook veel bewoners van kolonies eisten onafhankelijkheid
• Einde Japanse bezetting was een goed moment 
• Japan en vroegere bezetter waren immers vertrokken
• Soms reageerden oorspronkelijke bezetter met geweld
• In Afrika en Azië steeds meer landen zelfstandig

• Dekolonisatie, wat is dat?

schooltv.nl

Huiswerk 5.1

5.1

Basis: 1 t/m 2

Kader: 1 t/m 2

schooltv.nl

Huiswerk 5.1

5.1

Basis: 1 t/m 4

Kader: 1 t/m 5

schooltv.nl

Huiswerk 5.1

5.1

Basis: 1 t/m 6

Kader: 1 t/m 9

Koude oorlog?

schooltv.nl

5.2 De koude oorlog

• Vorige paragraaf: VS en Sovjet na WO2 supermachten
• Tijdens WO2 bondgenoten, daarna vijanden
• Dit heeft tientallen jaren geduurd, de koude oorlog  

Verschillen tussen West en Oost

• VS en Sovjet-Unie versloegen samen als bondgenoten Duitsland
• Daarna mocht DUI land niet zelf besturen
• Verdeeld tussen geallieerden en Sovjet-Unie

Westblok

• VS
  
• Democratisch
• Kapitalistisch
• Vrijemarkteconomie
• = Vrij om bedrijf te beginnen

Oostblok

• Sovjet-Unie
  
• Communistisch
• Dictatuur
• Planeconomie
• = Overheid bepaald wat geproduceerd wordt en verdeelt onder bevolking
  

IJzeren Gordijn

• Daarna bouwde Oostblok grens prikkeldraad en mijnen = IJzeren Gordijn
  
• Beide blokken vertrouwden elkaar niet
  
• Waren bang dat ander oorlog zou beginnen
  
• Er kwam nooit een echte oorlog
• Daarom heet deze periode de Koude Oorlog
  

Huiswerk 5.1

(Was huiswerk) 5.1

Basis: 1 t/m 6

Kader: 1 t/m 9

5.2

Basis: 1 t/m 3

Kader: 1 t/m 3

Vandaag

Verder met 4.1

HW 1 t/m 8

Na WO2 dwong de Sovjet-Unie de bevrijde landen om communistisch te worden. Noem 5 Oostbloklanden waar het IJzeren Gordijn langs liep

Duitsland, Roemenië, Hongarije,
Bulgarije, Tsjechoslowakije.

Groeiende tegenstellingen

• Dui tijdens Koude Oorlog verdeeld tussen Westblok en Oostblok
• Berlijn (in Oostblok), werd ook opgedeeld
• Eerst liepen veel mensen van Oost naar vrije West-Berlijn
• Om dit te voorkomen, bouwden communisten in 1961 muur om Oost-Berlijn = Berlijnse Muur
  

Berlijnse muur

• Een op de andere dag konden mensen familie niet meer zien
• VS wilde juist voorkomen dat westblok communistisch werd
• Daarom gaven ze geld en spullen voor opbouw van het land
  = Marshallhulp
  
• Ook in NL
  

schooltv.nl

NAVO

• Andere manier om te verdedigen tegen het communisme was de oprichting van de NAVO
• = militair bondgenootschap
• Als een van de lidstaten werd aangevallen, dan hielpen de anderen

• Oostblok eigen bondgenootschap, Warschaupact (1955 en 1991).
  
• Beide blokken hadden atoombommen.
  
• Die zorgden samen met een wapenwedloop voor veel spanning en angst

Huiswerk 5.2

5.2

Basis/Kader: 1 t/m 8

Vandaag

Afronden 5.2

HW 1 t/m 8

Einde van de koude oorlog

• Wapenwedloop kostte veel geld
• Demonstraties tegen kernwapens 
• Ging slecht met economie van de Sovjet-Unie
• Mensen in Oostblok wilde vrijheid

Einde van de koude oorlog

• Om revolutie te voorkomen gaf president Gorbatsjov meer vrijheid
• Inwoners van het oostblok raakte daaraan gewend
• Eisten meer vrijheden
• 1989  mensen massaal naar de Berlijnse muur om hem af te breken
• Leger greep niet in
• 1990 oost en west Berlijn weer herenigd

Einde van de koude oorlog

• Communisten in Rusland probeerden met geweld
  macht over te nemen = staatsgreep
• Deze staatsgreep mislukte
• 1991 werd communisme in de Sovjet-Unie afgeschaft
• Oostbloklanden kregen meer vrijheid
• VS en Sovjet-Unie vernietigden een groot deel van
  de kernwapens
• Koude oorlog was afgelopen

Huiswerk 5.2

5.2

Basis: 1 t/m 9

Kader: 1 t/m 9

+ Herhaling