2.1 Naar een ander soort leven

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

2.1 Naar een ander soort leven

Leerdoelen

• Je weet hoe Nederland vanaf 1815 bestuurd werd.
  
  
• 
  Je kan uitleggen wat door de grondwet van 1848 veranderde in het bestuur van Nederland.
  
  
• 
  Je weet hoe de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders waren.
  
  
  
• Je kan beschrijven hoe door de industrialisatie de samenleving veranderde. 
  

Wie bestuurt Nederland?

1. De koning
2. De burgermeester van Amsterdam
3. De minister-president
4. Geert Wilders

L1: Bestuur Nederland na 1815

• Tot 1813 hoorde Nederland bij Frankrijk en Napoleon 
  - Nieuw Koninkrijk der Nederlanden (NL + België)
  
• Nederland voor het eerst een koning als staatshoofd
• Nederland werd een consitutionele monarchie
  - Een koning met een grondwet
  - Samen regeren met ministers 

L1: Bestuur Nederland na 1815

• Een aantal problemen die Willem teveel macht geven:

1. De koning mocht ministers benoemen
2. De koning mocht de Eerste Kamer kiezen
3. De Tweede Kamer werd gekozen door de rijken maar konden niets zonder de Eerste Kamer 
   

• In principe had Willem 1 dus geen grondwet en was het een gewone monarchie

L2: De grondwet van 1848

• Niet iedereen tevreden. Er zijn 2 partijen:

1. Liberalen: Veel vrijheid en inspraak. Vaak rijke mensen.
2. Conservatieven: Macht moet blijven bij koning/adel
   
   

• Eerste tegenslag in 1830: België in opstand
  - Stichten België als zelfstandig land

L2: De grondwet van 1848

• 1840: Willem I wordt opgevolgd door Willem II
  - Eerst goede hoop maar Willem II is net zo erg
  
• 1848: Opstanden door heel Europa tegen koningen
  
• Willem II laat Thorbecke een nieuwe grondwet maken
  - (Rijke) burgers kregen meer vrijheid en invloed
  - Koning bemoeit zich niet met de politiek, is nog wel staatshoofd

Huiswerk

Paragraaf 2.1

BK: Maken opdracht 1 tot leerstof 4

KM: Maken opdracht 1 tot leerstof 3

2.1 Naar een ander soort leven

Leerdoelen

• Je weet hoe Nederland vanaf 1815 bestuurd werd.
  
• 
  Je kan uitleggen wat door de grondwet van 1848 veranderde in het bestuur van Nederland.
  
  
• 
  Je weet hoe de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders waren.
  
• Je kan beschrijven hoe door de industrialisatie de samenleving veranderde. 
  

Waarom had de Nederlandse koning vroeger teveel macht?

1. Hij zette het leger in tegen het volk
2. Hij kon teveel mensen aanwijzen in de politiek
3. Hij werkte samen met de rijke mensen
4. Het volk durfde niet tegen de koning te doen

Wie waren voor de koning?

1. Conservatieven
2. Liberalen

Wat betekend een 'constitutionele monarchie'?

L3: Werkomstandigheden

• Door de fabrieken ontstaat: industriële samenleving
  - Wonen in de stad + werk in de fabriek
• Arbeiders hebben het slecht:
  - Lange werkdagen (14 uur of langer)
  - Alleen zondags vrij
  - Niet betaald bij ziekte of verwonding
  - Gevaarlijke machines op het werk

L4: Leefomstandigheden

• Arbeiders wonen dicht bij de fabriek:
  - Slechte huizen dicht op elkaar
  - Geen stromend water of riolering
  - Veel ziektes (cholera/.tuberculose)
  - Dicht bij de fabriek met ongezonde lucht
  
  
• Slechte leef- en werkomstandigheden: sociale kwestie

L5: Veranderingen

• De rijkdom is niet eerlijk verdeeld
  - Vele arbeiders arm <--> Paar fabriekseigenaren rijk
• Arbeiders richten vereniging op: vakbond
  - Samen protesteren geeft meer druk
  - Arbeiders doorbetaald tijdens staking
  - Wel maandelijks bedrag betalen

L5: Veranderingen

• Overheid begint onderzoek te doen in 1860
  - Regelgeving voor ongezonde woningen
  - Doorbetaling bij ziekte of ongevallen
  - 'Kinderwetje'. Geen kinderen meer onder 12 jaar
  
  
• Vanaf 1900 komt zelf de leerplichtwet
  - Onder de 12 moeten kinderen naar school

Huiswerk

Paragraaf 2.1

Maken opdracht 1 tot samenvatting

+

Paragraaftoets 2.1 (VIA DIGITAAL TOETSEN)