H5 par. 1 De Koude Oorlog begint

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

 5 De Koude Oorlog

§ 1 De Koude Oorlog begint

Leerdoel

Aan het eind van deze les:

• Kan ik uitleggen welke afspraken werden gemaakt na de Tweede  Wereldoorlog
• Kan ik uitleggen hoe groot de verschillen waren  tussen Oost en West
• Kan ik uitleggen welke twee machtsblokken tegenover elkaar kwamen de staan na de Tweede Wereldoorlog

SAMEN TEGEN HITLER

Geallieerden: Groot-Brittannië, Sovjet-Unie  en de Verenigde Staten vochten samen tegen Japan en Duitsland.
Al ver voor WO II waren VS en SU al geen vrienden.
Communisme tegenover kapitalisme.

VS vond het communisme een grote dreiging voor hun manier van leven.

SU vertrouwde het westen niet.

• Omdat Stalin (SU) het Westen niet vertrouwde, sloot hij een verdrag met Hitler (Du).
• Ze beloofden elkaar niet aan te vallen.
• Hitler viel uiteindelijk in 1941 toch de Sovjet-Unie binnen.

Sovjet-Unie

• Sinds 1922 de officiële naam voor Rusland 

• Dictatuur

• Eén partij heeft alle macht

• Geheime politie (NKVD, later KGB)

Conferentie van Jalta

Februari 1945

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Conferentie van Jalta (afspraken)

1. Grote delen van Oost-Europa zouden onder controle van de Sovjet-Unie komen
2. Duitsland en Berlijn zouden worden bezet door de geallieerden

• April 1945 pleegde Hitler zelfmoord.
• Kort daarna gaf Duitsland zich over.
• Augustus 1945 gaf Japan zich over:
• einde Tweede Wereldoorlog. 

Het einde van de samenwerking

VS en de SU waren de overwinnaars van WOII.
Beiden hadden ze:

• groot grondgebied/veel inwoners
• sterk leger
• snel groeiende economie
• atoombom (VS: 1945 - SU: 1949)
  

Kapitalisme

= economisch systeem waarbij grond, grondstoffen en fabrieken eigendom zijn van VRIJE ondermemers
+
DEMOCRATIE

Communisme

= economisch systeem waarbij grond, grondstoffen en fabrieken eigendom zijn van de STAAT. Regering bepaalt wat er gemaakt wordt en hoe hoog de lonen en prijzen zijn
+
GEEN DEMOCRATIE
één partij die alles beslist

Wantrouwen

• Door verschillen tussen VS en SU.
  
• Beide landen vonden het eigen systeem het beste.
• Waren bang dat het andere systeem de overhand zou krijgen in de wereld.

2e Wereldoorlog

Na de  2e Wereldoorlog

Verenigde Naties

• opgericht in oktober 1945

• 193 landen zijn lid
• Doel:  toezien op VREDE en VEILIGHEID in de wereld

• Veiligheidsraad:
  

5 permanente leden (Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, China, Sovjet-Unie)

10 wisselende leden

De permanente leden van de Veiligheidsraad hebben veto-recht. Als één van hen dit gebruikt, gaat een plan niet door.

Invloedssferen

Verdeling van Europa:

• Gebied dat jij hebt veroverd op de Duitsers, daar heb jij invloed

• Jij mag bepalen wat in dat gebied gebeurt (economie, politiek)

 De ander mag niet ingrijpen in dat gebied, ook al zie je er zaken gebeuren waarmee je het niet eens bent.

OOSTBLOK

• Oostblok = SU + Oost-Europese landen
• Duitsland mocht nooit meer SU aanvallen, alle landen  in Oost-Europa moesten communistich worden en als een soort "buffer" de SU beschermen
  

WESTBLOK

• VS en West-Europese landen.
• Europese landen "moeten" kiezen voor democratie en kapitalisme
• Gunstig voor Amerikaanse handel 
  

TSJECHO-SLOWAKIJE

• 1948: Communisten aan de macht
• Reactie Westen: Oprichting NAVO in 1949
• Militair bondgnootschap tegen het communisme
• 1955: militair verband communistische landen:
• Warschaupact
  

HUISWERK

WERKBOEK: § 1 KOUDE OORLOG
BLADZIJDE 102-105
MAKEN 1 T/M 21