12.2 Reacties op hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

12.2 Reacties op hormonen

Hoofdstuk 12 Hormonen

Deze les:

- Nakijken/bespreken huiswerk 12.1

- Drie typen hormonen: Steroïd, tyrosine en peptide

- Groepsopdracht: regeling hormonen

- Opdrachten 12.2

Steroïdhormonen

Steroïdhormonen zijn hydrofoob en bewegen makkelijk langs het celmembraan van fosfolipiden.

 

In het grondplasma van de cel vormt het hormoon met een eiwitreceptor een hormoon-receptor-complex. 

Steroïdhormonen

Dit complex activeert het DNA. 

D.m.v. transcriptie en translatie wordt een nieuw eiwit gevormd (= reactie), bijv. een enzym. 

Tyrosinehormonen

Hormonen gemaakt van het aminozuur tyrosine, zijn ook hydrofoob. 

Bereiken doelwitcellen op twee manieren: 

- net als steroïdhormonen d.m.v. binding aan een eiwitreceptor in het grondplasma (geldt bijv. voor thyroxine)

- net als peptidehormonen d.m.v. binding aan receptoren in het celmembraan (geldt voor adrenaline)

Peptidehormonen

Hormonen (primaire boodschappers) die de het celmembraan niet makkelijk passeren, binden aan eigen receptoren op de celmembraan. 

Peptidehormonen

Receptoreiwit zorgt voor activiteit in het G-eiwit en van een enzym in het celmembraan. 

Hierdoor wordt een secundaire boodschapper (klein molecuul, bijv. cAMP) geactiveerd die voor een reactie in de cel zorgt. 

BINAS 89B

Signaalstoffen in weefsels

Binnen weefsels communiceren cellen met elkaar:

- Groeifactoren kunnen buurcellen tot deling aanzetten.

- Prostaglandines activeren buurcellen door te koppelen aan een membraanreceptor, wat leidt tot een secundaire boodschapper. 

Hoe werken peptidehormonen?

1. Ze binden aan een receptor op het celmembraan met als gevolg een actie van de cel
2. Om binnen te komen en te binden aan een receptor in het cytoplasma, binden ze aan een transporteiwit
3. Ze binden dan aan een receptor in het cytoplasma. Het gevormde complex heeft effect op het DNA.
4. Ze stimuleren de hypothalamus tot afgifte van neurohormonen.

Hoe werken steroidhormonen?

1. Ze binden aan een receptor op het celmembraan met als gevolg een actie van de cel
2. Ze werken als hulpstoffen, die hun buurcellen tot actie prikkelen.
3. Ze binden dan aan een receptor in het cytoplasma. Het gevormde complex heeft effect op het DNA.
4. Ze stimuleren de hypothalamus tot afgifte van neurohormonen.

Hoe werken groeifactoren?

1. Ze binden aan een receptor op het celmembraan met als gevolg een actie van de cel
2. Ze werken als hulpstoffen, die hun buurcellen tot actie prikkelen.
3. Ze binden dan aan een receptor in het cytoplasma. Het gevormde complex heeft effect op het DNA.
4. Ze stimuleren de hypothalamus tot afgifte van neurohormonen.

Wat doen releasing hormonen (RH)?

1. Ze binden aan een receptor op het celmembraan met als gevolg een actie van de cel
2. Ze werken als hulpstoffen, die hun buurcellen tot actie prikkelen.
3. Ze stimuleren de adenohypofyse tot afgifte van hypofysehormonen
4. Ze stimuleren de hypothalamus tot afgifte van neurohormonen.

Welke stelling is onjuist?

1. Hormonen worden vervoerd via het bloed
2. Hormonen komen overal in het lichaam bij vrijwel elke cel
3. Alleen de cellen waar het hormoon voor bedoeld is reageert op het hormoon
4. Elke cel heeft receptoren waarmee hij verschillende hormonen kan ontvangen

Regelschema:

Hypothalamus

Hypofyse

In een regelschema noteer je: - de aansturing vanuit de hypothalamus

- de betrokken hormoonklieren, hormonen en doelwitorganen

- of er sprake is van stimulatie/remming (+/-)

- het effect in het doelwitorgaan

- de negatieve of positieve terugkoppeling

Waar vind ik informatie over…

…hormoonklieren, het afgegeven hormoon en de werking van het hormoon?

BINAS 89A

…verschillende regelkringen met hormonen?

BINAS 89C

Groepsopdracht (20 min)

Zoek de regeling uit van één van de volgende hormonen:

- GnRH/FSH/LH (man of vrouw)

- CRH/ACTH/Cortisol

- TRH/TSH/Thyroxine

- GHRH/GH/IGF

- LTH-RH/Prolactine(LTH)/LH/FSH

Gebruik je boek en BINAS. Teken een regelschema en vul het hormoonschema in. 

Hierna --> uitwisselen met andere groepen en eigen hormoonschema verder aanvullen. 

Uitwisselen

- Groepen worden gekoppeld 

- Elke groep legt hun regelschema uit aan de andere groep

- Iedereen vult eigen hormoonschema aan

- Lever regelschema, met titel en namen in bij docent

Opdrachten (huiswerk)

12.2 maken opdr. 2 t/m 7