Actieve en passieve zinnen

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Welke versie vond jij het best?

De eerste versie

De tweede versie

Waarom vond je die versie beter?

Actieve en passieve zinnen

Na deze les kan je:

1. actieve zinnen identificeren

2. passieve zinnen identificeren

3. Het verschil tussen actieve en passieve zinnen uitleggen

Herhaling: de tijden

Voltooid en onvoltooid. hoe zat dat nu weer?

volg mee op bord

Vergelijk:

1. De lift brengt Thomas naar de oppervlakte.

2. Thomas wordt naar de oppervlakte gebracht door de lift.

Wat is het onderwerp van zin 1?
1. De lift brengt Thomas naar de oppervlakte.

Wie/wat voert de actie uit in zin 1?
1. De lift brengt Thomas naar de oppervlakte.

Wat is het onderwerp van zin 2?
2. Thomas wordt naar de oppervlakte gebracht door de lift.

Wie/wat voert de actie uit in zin 2?
2. Thomas wordt naar de oppervlakte gebracht door de lift.

Vergelijk

1. De lift brengt Thomas naar de oppervlakte.

O = de lift

onderwerp voert de actie uit

2. Thomas wordt naar de oppervlakte gebracht door de lift.

O = Thomas

onderwerp ondergaat de actie

Vergelijk

1. De Gladers begroeten Thomas.

==> Thomas wordt begroet door de Gladers.

2. De Gladers leiden Thomas rond.

==> Thomas wordt rondgeleid door de Gladers.

3. Thomas verkent zijn nieuwe omgeving.

==> De nieuwe omgeving wordt verkend door Thomas.

Oefenen

Verbeteren oefening 1&3 p. 181-182

Oefening 1

Zin 1: De klemtoon ligt op de persoon: de kapper doet iets.

Zin 2: De klemtoon ligt op de handeling: de haren worden geborsteld.

Vergelijk

1. De Gladers begroeten Thomas.

==> Thomas wordt begroet door de Gladers.

2. De Gladers leiden Thomas rond.

==> Thomas wordt rondgeleid door de Gladers.

3. Thomas verkent zijn nieuwe omgeving.

==> De nieuwe omgeving wordt verkend door Thomas.

Hoe passieve zinnen vormen?

1. De Gladers begroeten Thomas.

==> Thomas wordt begroet door de Gladers.

2. De Gladers leiden Thomas rond.

==> Thomas wordt rondgeleid door de Gladers.

3. Thomas verkent zijn nieuwe omgeving.

==> De nieuwe omgeving wordt verkend door Thomas.

worden/zijn

Gebruik worden voor onvoltooide tijden

Thomas zoekt de kaart => De kaart wordt gezocht door Thomas

gebruik zijn voor voltooide tijden

Thomas heeft de kaart gezocht => De kaart is gezocht door Thomas

fluo pagina 182

Herhaling: de tijden

Voltooid en onvoltooid. hoe zat dat nu weer?

volg mee op bord

Herhaling: de tijden

oefening 1-6 werkblad

3: onvoltooid verleden toekomende tijd

Ik                  zou een kast maken

jij                  zou een kast maken  

hij/zij/het   zou een kast maken

wij             zouden een kast maken 

jullie         zouden een kast maken

zij              zouden een kast maken

3: onvoltooid verleden toekomende tijd

Een kast zou gemaakt worden (door mij)

Een kast zou gemaakt worden (door jou)

Een kast zou gemaakt worden (door hem/haar)

Een kast zou gemaakt worden  (door ons)

Een kast zou gemaakt worden (door jullie)

Een kast zou gemaakt worden  (door hen)

3: voltooid verleden toekomende tijd

Ik                  zou een kast gemaakt hebben.

jij                  zou een kast gemaakt hebben.

hij/zij/het   zou een kast gemaakt hebben.

wij             zouden een kast gemaakt hebben. 

jullie         zouden een kast gemaakt hebben. 

zij              zouden een kast gemaakt hebben.

3: voltooid verleden toekomende tijd

Een kast zou gemaakt zijn (door mij)

Een kast zou gemaakt zijn (door jou)

Een kast zou gemaakt zijn (door hem/haar)

Een kast zou gemaakt zijn  (door ons)

Een kast zou gemaakt zijn (door jullie)

Een kast zou gemaakt zijn  (door hen)

slot: spiekbriefje

maak een spiekbriefje voor de volgende les. Je mag zo veel op de post-it schrijven als je wil.

wat ontbreekt?

Een lid van Reuzegom werd geviseerd.

Het wereldrecord meeste truien in een keer aandoen is verbroken.

Miss België is gewonnen.

Een lid van Reuzegom werd geviseerd door Acid.

wat ontbreekt?

Het wereldrecord meeste truien in een keer aandoen is verbroken door een Amerikaanse tiener.

Miss België is gewonnen door Kenza Ameloot.

Les 2: actieve en passieve zinnen

Na deze les kan je:

1. Aangeven of een handelend voorwerp vermeld moet worden.

2. Een actieve zin passief maken.

3. Een tekst schrijven met actieve en passieve zinnen.

Het handelend voorwerp

In een passieve zin is er soms een handelend voorwerp (HV). Dat vertelt wie de handeling uitvoert. Dit zinsdeel begint altijd met door.

==>Een lid van Reuzegom werd geviseerd door Acid.

==>Het wereldrecord meeste truien in een keer aandoen is verbroken door een Amerikaanse tiener.

==>Miss België is gewonnen door Kenza Ameloot. 

Let op!

Zinsdelen die met 'door' beginnen zijn niet altijd een handelend voorwerp!

==> Door het raam zag ik haar voorbij lopen. 

(bijwoordelijke bepaling)

==> Minho liep snel door zijn vele training.

(bijwoordelijke bepaling)

Hoe passieve zinnen vormen?

1. De Gladers begroeten Thomas.

==> Thomas wordt begroet door de Gladers.

2. De Gladers leiden Thomas rond.

==> Thomas wordt rondgeleid door de Gladers.

3. Thomas verkent zijn nieuwe omgeving.

==> De nieuwe omgeving wordt verkend door Thomas.

Oefenen

Oefening 4 werkboek

individueel 

Oefening 7 werkblad individueel/per twee

Oefenen

oefening 5 werkboek

oefening 8 werkblad

 

a. De Gladers verbouwen gewassen voor de gemeenschap.

==>De gewassen worden verbouwd voor de gemeenschap.

b. Iedereen ontbijt ‘s ochtends in de centrale ruimte van de Glade.

==> 's Ochtends wordt er ontbeten in de centrale ruimte van de Glade.

c. Ervaren leden van de gemeenschap trainen jonge Gladers om hen voor te bereiden op hun taken en verantwoordelijkheden.

==> Jonge Gladers worden getraind om hen beter voor te bereiden op hun taken en verantwoordelijkheden.

 

d. Gally gooit een speer naar Chuck, wat hem het leven kost.

==>Een speer wordt gegooid naar Chuck door Gally, wat hem het leven kost.

e. Gladers vieren speciale gelegenheden en mijlpalen met feesten en bijeenkomsten in de centrale ruimte.

==> Speciale gelegenheden en mijlpalen worden gevierd met feesten en bijeenkomsten in de centrale ruimte.

Klaar?

sluit je boeken en probeer alle stappen op te noemen om een actieve zin passief te maken. Indien je niet alle stappen hebt, mag je spieken.

intro:

's Ochtends wordt er opgestaan door iedereen.

De vrouw is gisteren opgepakt door de politie.

De man werd veroordeel tot vijf jaar cel door de rechter.

Er werd lesgegeven door de leerkracht.

Er werd een brand geblust door de brandweer.

Er is duizend euro gestolen door een dief.

intro:

's Ochtends wordt er opgestaan door iedereen.

De vrouw is gisteren opgepakt door de politie.

De man werd veroordeel tot vijf jaar cel door de rechter.

Er werd lesgegeven door de leerkracht.

Er werd een brand geblust door de brandweer.

Er is duizend euro gestolen door een dief.

actieve en passieve zinnen

Is volgende zin actief of passief?
Hij werd achtervolgd door een Griever.

1. actief
2. passief

Is volgende zin actief of passief?
Teresa onthulde plotseling belangrijke informatie.

1. actief
2. passief

Is volgende zin actief of passief?
Er werd elke dag aan de gemeenschap gewerkt.

1. actief
2. passief

Tot welk zinsdeel behoort 'door'?
De Gladers werden aangemoedigd om door te zetten.

1. Bijwoordelijke bepaling van reden
2. Bijwoordelijke bepaling van richting
3. Handelend voorwerp
4. ADPV

Tot welk zinsdeel behoort 'door'?
Het labyrint werd doorkruist door de Gladers.

1. Bijwoordelijke bepaling van reden
2. Bijwoordelijke bepaling van richting
3. Handelend voorwerp
4. ADPV

Tot welk zinsdeel behoort 'door'?
Thomas vond de uitgang door zijn vastberadenheid.

1. Bijwoordelijke bepaling van reden
2. Bijwoordelijke bepaling van richting
3. Handelend voorwerp
4. ADPV

Tot welk zinsdeel behoort 'door'?
Teresa struikelde bij het lopen door het labyrint.

1. Bijwoordelijke bepaling van reden
2. Bijwoordelijke bepaling van plaats/richting
3. Handelend voorwerp
4. ADPV

Wat weet je nog over het handelend voorwerp?

Wanneer gebruik je passieve zinnen?

Oefenen...

Maak oefening 8 in het werkboek

je mag zelf kiezen of je dat alleen of per twee doet.

Schrijfoefening

maak oefening 9 van het extra werkblad.

Kies zelf of je het alleen of per twee doet.

Klaar?

Noteer drie zaken waar je op gelet hebt bij het al dan niet gebruiken van passieve zinnen in je opdracht en noteer ze bij de tekst.

...

Oefening 6 + 9/10