GS3 Het Jodendom

GS3 HET JODENDOM
LEERDOELEN:
  • Ik kan uitleggen hoe het jodendom is ontstaan 
  • Ik kan verschillende joodse gebruiken noemen 
  • Ik kan een aantal kenmerken van het joodse geloof noemen 
  • Ik kan de begrippen antisemitisme, diaspora en holocaust uitleggen 

1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijwetenschappenMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 10 min

Onderdelen in deze les

GS3 HET JODENDOM
LEERDOELEN:
  • Ik kan uitleggen hoe het jodendom is ontstaan 
  • Ik kan verschillende joodse gebruiken noemen 
  • Ik kan een aantal kenmerken van het joodse geloof noemen 
  • Ik kan de begrippen antisemitisme, diaspora en holocaust uitleggen 

Slide 1 - Tekstslide

Jodendom

Slide 2 - Woordweb

Geboorte
  • Besnijdenis (opname in het joodse volk)
  • Geboortekaartje.

Slide 3 - Tekstslide

Volwassen worden
  • Vanaf het moment dat een persoon volgens het jodendom volwassen is, wordt zij/hij geacht de geboden te vervullen.
  • Dat is bij meisjes op twaalfjarige leeftijd en bij jongens op dertienjarige leeftijd.
  • Op die dag wordt het bat mitswa- en het bar mitswa-feest wordt gevierd
  • Bewuste keuze voor het naleven van de (613) geboden.

Slide 4 - Tekstslide

Het huwelijk
  • Niet alleen een verbintenis tussen twee individuelen, maar ook tussen twee families.
  • Choepa. 

Slide 5 - Tekstslide

Dood en begrafenis
  • Scheiding tussen lichaam en geest.
  • Geen crematie.
  • Beetje aarde uit Israël in de kist.
  • Steen op het graf in plaats van bloemen

Slide 6 - Tekstslide

Ontstaan van het Joodse volk
  • Ca. 4000 jaar geleden ontstaan met Abraham (12! zonen).
  • Hij is de aartsvader (= stamvader) binnen het jodendom. (zijn vrouw was Sara)
  • Jarenlang is het joodse volk een rondzwervend volk.
  • De Egyptische Farao gebruikt het Joodse volk als slaven
  • Dan komt Mozes en de tien plagen

Slide 7 - Tekstslide

Wat is het Jodendom?
  • Monotheïstische godsdienst (geloof in 1 god)
  • Gebedshuis = synagoge
  • Heilig boek = Thora
  • Profeet = Mozes (een profeet is een boodschapper van God)
  • Symbool = Davidster
  • Joodse priester = Rabbijn
  • Taal = Hebreeuws

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Video

Mozes brengt het Joodse volk naar Israël
Rond 1000 v. Chr. : opbouw Joodse rijk. Israël heette toen Juda. Het woord jood is hiervan afgeleid.

Alexander de Grote verovert Israël
Daarna veroveren de Romeinen  het land.

Slide 10 - Tekstslide










Het Romeinse Rijk (1e eeuw)

Slide 11 - Tekstslide

Joden in het Romeinse Rijk
  • Leefden in de provincie Judea

  • Romeinen veroveren dit gebied rond het jaar 1

  • Spanningen tussen Romeinen en Joden: Romeinen geloven in meerdere goden (polytheïsme), Joden maar in één god (monotheïsme). 

Slide 12 - Tekstslide

Het Christendom ontstaat.
De Joden geloven in een Messias. (een leider die vrede brengt)
Als Jezus wordt geboren denken sommige Joden dat hij de Messias is. Ze worden Christenen. Andere Joden denken dat niet, ze blijven Joods.

Het Jodendom en het Christendom hebben veel overeenkomsten. Joden geloven niet in Jezus, Christenen wel.

Slide 13 - Tekstslide

Joden in het Romeinse Rijk (2)
  • Joden erkennen de Romeinse goden niet

  • Julius Caesar maakt uitzondering voor Joden, maar dan moeten ze wel extra belasting betalen

  • Extra belastingen zorgen voor onrust, opstanden en uiteindelijk oorlog (Joodse Oorlog: 66-70 n. Chr.)

Slide 14 - Tekstslide
















Verovering en vernietiging van Jeruzalem door de Romeinen

Slide 15 - Tekstslide

Joodse diaspora
  • In de Joodse oorlog kwamen veel Joden om of werden gevangen genomen (en als slaaf verkocht)

  • Na een nieuwe Joodse opstand worden Joodse rituelen verboden

  • Steeds meer Joden trekken/vluchten weg uit de provincie Judea

  • De verspreiding van het Joodse volk over de hele wereld heet diaspora (letterlijk: 'verstrooiing')

Slide 16 - Tekstslide

Klaagmuur
Deze muur is de westelijke muur van de tweede Joodse tempel die op de Tempelberg heeft gestaan. Na de vernietiging van deze tempel door de Romeinse bezetters in het jaar 70 is alleen deze muur nog zichtbaar overgebleven.

Doordat vele joden aan de muur klaagden vanwege de verwoesting van de tempel en de diaspora, wordt de muur door niet-joden ook wel Klaagmuur genoemd.

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Antisemitisme in de Middeleeuwen
  • Antisemitisme betekent: haat tegen Joden

  • Oorzaken zijn o.a. dat Joden houden sterk vast aan hun eigen gewoonten/tradities, en dat ze gezien worden als 'moordenaars van Jezus'

  • Gevolgen: verbod op het bezit van eigen grond, uitgesloten worden van verschillende soorten banen / discriminatie

  • Joden worden bij rampen gezien als schuldigen (zondebok) met pogroms tot gevolg
pogrom =gewelddadige aanvallen tegen een groep
  • Joden krijgen de schuld van de Pestepidemie

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

19e  eeuw (1800-1900)
  • Nationalisme komt in de 19e eeuw sterk op: veel landen/volken willen laten zien dat zij het beste zijn.

  • Hierdoor zijn andere landen/volken/culturen minder. Gevolg: discriminatie, onderdrukking en geweld

  • Zeer veel geweld (pogroms) tegen Joden in Rusland

Slide 21 - Tekstslide

Holocaust
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vermoorden de nazi's 6 miljoen Europese Joden.

De moord op 6 miljoen joden noem je de holocaust


Slide 22 - Tekstslide

De staat Israël
Na de Tweede Wereldoorlog wordt in 1948 de staat Israël uitgeroepen.
Heel veel Joden verhuizen er naar toe.

David Ben-Gurion wordt de eerste minister president

Slide 23 - Tekstslide

Jiddische woorden in de Nederlandse taal
Jiddisch is een Hebreeuws-Duitse mengtaal van de Joden die zich in de zeventiende eeuw in de Nederlanden vestigden

bolleboos, gabber, gein, jatten, kapsones, bajes, gozer, pleite, mazzel, tof, jatten, stiekem, lef, smeris, smoes, snaaien, lawaai, heibel, enz. enz. enz.

Slide 24 - Tekstslide

Begrippen:
aartsvader - profeet
Monotheïstische godsdienst
synagoge - Thora - Davidster
Rabbijn - Hebreeuws - Messias
diaspora - pogrom - holocaust
nationalisme - joodse woorden
Namen:
Abraham
Mozes
Staat Israël
Davis Ben-Gurion

Jaartallen:
70 diaspora
1939-1945 Holocaust
1948 Stichting staat Israël

Slide 25 - Tekstslide