Thema 3 basisstof 1 en 2: organismen ordenen en bacteriën en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3

ordening

b1: organismen ordenen

b2: schimmels en bacteriën

Kleuren in LessonUp

groen: nieuwe stof

geel/oranje: herhaling

blauw: oefeningen

rood: huiswerk

Waar denk je aan bij 'ordening'?

'Ordening' is het indelen van groepen door te kijken naar bepaalde kenmerken

bijvoorbeeld: t-shirts hebben korte mouwen, truien hebben lange mouwen

Bij het ordenen van organismen worden 4 groepen gemaakt

Deze groepen heten rijken

de 4 rijken

• bacteriën
• schimmels
• planten
• dieren

Bij het indelen van de rijken kijken we naar de kenmerken van de cellen

kenmerken van de cellen

• wel of geen celkern
• wel of geen celwand
• wel of geen bladgroenkorrels 

Soorten

Dieren van 1 soort kunnen vruchtbare nakomelingen krijgen

Een teckel en een herdershond zijn dus dezelfde soort

Een leeuw en een tijger zijn een andere soort

Organismen worden ingedeeld
in de rijken:

1. Planten - Dieren
2. Bacteriën - Schimmels
3. Dieren - Planten - Bacteriën - Schimmels -Mensen
4. Bacteriën - Schimmels - Planten - Dieren

Dit zijn celkenmerken

1. Celkern- Celwand Bladgroenkorrels
2. Plant - Dier - Schimmel
3. cel onder de microscoop en cel met het blote oog te zien
4. Bacterie - Schimmel - Plant - Dier

alleen een celwand 

met celvloeistof

Schimmel

Bacterie

Plantaardige cel

Dierlijke cel

Bacteriën

schimmels

dieren

planten

geen celwand

bladgroen korrels

geen celkern

wel celwand, 

celkern, geen bladgroenkorrels

Wanneer horen dieren tot dezelfde soort

1. wanneer ze op elkaar lijken
2. Wanneer ze kinderen kunnen krijgen
3. Wanneer ze kleinkinderen kunnen krijgen
4. Wanneer ze in dezelfde omgeving leven

Basisstof 2

Bacteriën en schimmels

Bacteriën

• Bacteriën zijn ééncellig
• Bacteriën zijn zó klein dat je ze alleen kunt zien met een speciale microscoop
  
• Bacteriën planten zich voort door deling

• Bacteriën zijn overal
  
• Bacteriën voeden zich met dode resten van andere organismen
  
• Bacteriën zijn schadelijk omdat ze ons ziek maken (infectie). Je kan dan antibiotica krijgen

• En bacteriën kunnen ons voedsel bederven. Wij conserveren ons voedsel om dit tegen te gaan
  
• Bacteriën zijn nuttig omdat ze worden gebruikt bij het maken van voedsel

Schimmels

• Schimmels zijn één- of veelcellig
  
• Schimmels zijn klein, maar je kunt ze meestal wèl gewoon zien.
  
• Schimmels planten zich voort met sporen
  
• Sporen ontstaan aan het einde van de schimmeldraden òf in paddenstoelen
  
• Schimmels zijn overal
  
• Schimmels voeden zich met dode resten van andere organismen

Schimmels kunnen schadelijk zijn

 omdat ze ons voedsel bederven.

Schimmels zijn nuttig om er

 Penicilline (medicijn) van te maken

Veel schimmels worden gebruikt als voedsel of om voedsel te maken

Champignons zijn eetbare schimmels

1. Juist
2. Onjuist

Om cellen van schimmels bevinden zich celwanden?

1. juist
2. onjuist

Waar leven bacteriën en schimmels van?

1. van dode planten
2. van dode dieren
3. van resten van dieren
4. van resten van dode organismen

Wat is een eencellige schimmel?

1. brood, bier
2. brood, bier, wijn
3. brood, bier, wijn, schimmelkaas
4. brood, bier, wijn, schimmelkaas, penicelline

Huiswerk

B1: 2, 4

B2: 6, 7, 8