Paragraaf 4.5 Christelijk Europa en de buitenwereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Huiswerk vandaag 

Lezen paragraaf 4.4 Kerk en Staat, handboek bladzijdes 50 en 51 

Maken van paragraaf 4.4 vraag 1,2, 5, 6, 11 en 12 opdrachtenboek bladzijdes 42 en 43

H4 De tijd van steden en staten

4.5 Christelijk Europa en de buitenwereld

Handboek bladzijdes 52 en 53 

Kenmerkend aspect

De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten 

Contact tussen christenen en moslims

• Het contact is meestal vreedzaam: handel

• Dit verandert als de Seldjoeken, een Turks volk, Jeruzalem veroveren en de Heilige Grafkerk verwoesten 

Problemen in het Byzantijnse Rijk

• De keizer van het Byzantijnse Rijk voelt zich bedreigd.
• Seldjoeken hebben Jeruzalem in hun macht en zijn dichtbij zijn Rijk.
• De Byzantijnse keizer vraagt de paus om hulp.

Een Heilige Oorlog

• In 1095 roept paus Urbanus II op tot een heilige oorlog, een kruistocht.
• Doel 1: Bevrijden van het Heilig Land Palestina van de moslims
• Doel 2: Terugdringen van de Turkse invallen in het Byzantijnse rijk

In 1095 roept paus Urbanus II voor het eerst op tot een kruistocht. Opgeschreven door de kroniekschrijver Robert de Monnik.

Volken uit het rijk van de Perzen – een vervloekt volk, een volk dat van God is vervreemd – zijn daar (in Palestina) het gebied van de christenen binnengedrongen en hebben dit te vuur en te zwaard verwoest en geplunderd. Een deel van de inwoners hebben zij als gevangenen meegevoerd, anderen zijn ellendig ter dood gebracht. Gods kerken zijn tot in hun grondvesten vernield of dienstbaar gemaakt aan hun eigen eredienst (…).

Laat uw hart spreken en uw ziel moed vatten door de daden van uw voorouders, de dapperheid en grootheid van Karel de Grote en uw andere koningen, die de macht van de Heilige Kerk in hun land hebben gevestigd. En vooral, laat u bewegen ter wille van het Heilige Graf van Jezus Christus, onze Verlosser, dat door onreine volken in bezit is genomen. Laat varen uw onderlinge haat en twisten, maak een einde aan uw strijd, beslecht uw bittere onenigheid. Begeeft u op weg naar het Heilige Graf, ontruk het land aan de handen van dat verfoeilijke volk.

Waarom zou je meevechten?

• de Heilige stad bevrijden --> ideologische oorzaak
• Hun zonden konden vergeven worden door de kruistocht 
  
• Een avontuur waar je rijk van kon worden 
• Ridders kunnen eigen koninkrijken stichten

Paus Urbanus II:

Op datzelfde moment was de investituurstrijd gaande. Waarom wilde de paus maar al te graag dat de kruistochten georganiseerd werden?

Jeruzalem heroverd

1099

• Jeruzalem wordt door de kruisridders heroverd op de moslims.
• In Jeruzalem slachtten de kruisvaarders de moslims af, bijzonder aangezien christenen, joden en moslims daar juist vreedzaam naast elkaar leven.

De abt Fulcher van Chartres (1059 – c. 1127) ging mee op de Eerste Kruistocht en schreef een kroniek over deze bijzondere gebeurtenis. In dit stuk vertelt hij over de belegering van Jeruzalem in 1099:

De Franken (kruisvaarders) veroverden de stad op een vrijdagnamiddag, die dag van de week waarop Christus aan het kruis de hele wereld verlossing bracht. Vele moslims waren gevlucht naar de top van de berg waarop de tempel van Salomon stond. (…) In de tempel werden er tienduizend onthoofd. Wanneer je daar was geweest, dan zou je tot aan je enkels in het bloed van de doden hebben gestaan. (…) Daarna sneden de kruisvaarders de buiken open van de dode moslims, zodat ze de gouden munten uit hun ingewanden konden halen. Deze munten hadden de islamieten opgegeten opdat ze niet in de handen zouden vallen van de kruisvaarders. Na een aantal dagen werden alle lijken bijeen gegooid op een hoop en verbrand tot as. Dit deed men omdat de gouden munten in het as gemakkelijker konden worden teruggevonden.

Gevolgen kruistochten:

1. Er werden kruisvaardersstaten gesticht in het veroverde gebied.
2. Europa krijgt veel nieuwe kennis uit de Arabische wereld. Over bijv. ziektes, routekaarten, wiskunde.
   
3. Meer handel tussen Europa en het Midden-Oosten in specerijen en zijde.

Saladin vecht terug

• De Arabieren, die Jeruzalem ook als een Heilige stad zien, vechten terug.
• Veel geweld
• De eerste Kruistocht was nog enigszins ''succesvol'', de latere (2e t/m de 9e) niet meer.

Overal expansie

Christelijke expansie in het noorden-oosten: 

1. Scandinavie wordt christelijk
2. Oost-Europa wordt christelijk (Polen, Baltische staten en Rusland). 

Overal Expansie

Christelijke expansie op het Iberisch Schiereiland (Reconquista): 

1. Herovering van Castillië. 
2. Herovering van Aragon.
3. Herovering van Portugal. 
4. Herovering van Granada. (Einde Reconquista)

Naar Azië

Oorzaak:  Mongoolse verovering zorgde ervoor dat het gebied van Turkije tot aan China onder één heerser kwam. 

Gevolg: Christelijke handelaren en missionarissen kunnen veilig naar China reizen. 

Huiswerk

Lezen paragraaf 4.5 Christelijk Europa en de buitenwereld
handboek bladzijdes 52 en 53 

Geen maakwerk