GEO HAVO4 H3 overzicht

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H3. De olifant ontwaakt

Na deze les kun je...

- het demografisch transitiemodel beschrijven

- de economische en demografische kenmerken van centrum, semi-periferie en periferie landen onderscheiden (=H3!).

Indeling

- vogelvlucht herhaling 3.1-3.3

- demografisch transitiemodel

- bespreken examenopdracht

- Kahoot

3.1 Kennismaking

Intro Engeland en India

Wederzijdse beïnvloeding (koloniale tijd)

in bijvoorbeeld taal en eten.

Centrum - semi-periferie - periferie

Koloniale verleden

GB rond 1900:

• wereldrijk
• industrialisatie
• bevolkingsgroei
• verstedelijkt 

Op zoek naar meer grondstoffen en plekken om hun industrieproducten te verkopen. 

Koloniale verleden

Exploitatie kolonie versus vestigingskolonie

India was een exploitatiekolonie.
Het leverde grondstoffen, zoals katoen, zijde en thee. 

Australië was een vestigingskolonie.
Dat is een overzees gebiedsdeel waar kolonisten zich blijvend vestigen. 

Exploitatie = gebruiken / uitbuiten

Verstedelijking

Belangrijke regel om te onthouden:

Hoe beter een land is ontwikkeld, des te hoger is de urbanisatiegraad en des te lager is het urbanisatietempo.

Arme landen hebben hoger urbanisatietempo

                          Waarom eigenlijk?

Urbanisatietempo en graad?

Urbanisatiegraad = hoeveel mensen wonen er in de steden

Urbanisatietempo = snelheid waaromee urbanisatiegraad toeneemt

Verstedelijking

GB: hoge urbanisatiegraad (90%), laag urbanisatietempo

-> gestart tijdens industrialisatie

India: lage urbanisatiegraad (33%), gem. urbanisatietempo

-> pas recentelijk. 

-> slums vanwege hoge tempo

--> Gated community's (rijke inwoners steden)

Urbanisatietempo en graad?

Urbanisatiegraad = hoeveel mensen wonen er in de steden

Urbanisatietempo = snelheid waaromee urbanisatiegraad toeneemt

Economische ontwikkeling GB

Na WOII de-industrialisatie (lage lonen landen), ontstaan diensteneconomie

Londen groeit uit tot centrum van de zakelijke en financiële dienstverlening.

MNO's vestigen zich in Londen

Hierdoor veel regionale ongelijkheid in GB

3.2: landen economisch met elkaar vergelijken

Bruto National Product (BNP) -> BNP/hoofd

Bruto Binnenlands product (BBP)

Koopkracht

Beroepssectoren (landbouw/industrie/diensten)

Human development index (leeftijd, analfabetisme, BNP)

Hamburgerindex

Ontwikkelingsindicatoren

BNP Bruto Nationaal Product	HDI Human Development Index
- Gemiddelde inkomen van een land per jaar, uitgedrukt in geld - Gemiddelde, dus regionale ongelijkheid is niet te zien. (daarom BRP) - Gemiddelde, dus sociale ongelijkheid is niet te zien - Cijfers zijn niet altijd betrouwbaar - Verschillen in koopkracht	- Puntensysteem - Economisch BNP - Demografisch Levensverwachting - sociaal-cultureel Analfabetisme - Geen info over regionale ongelijkheid

3.3: landen demografisch met elkaar vergelijken

Bevolkingsdichtheid: mensen/km2

Bevolkingsspreiding: hoe mensen verdeeld zijn over een land

Bevolkingsgroei: geboorte – sterfte + vestiging – vertrek

Bevolkingspyramide: groene/grijze druk. Hoe oud is iedereen?

Tot slot 3.3: demografisch transitiemodel

Wat is dat?

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Fase 4

Fase 5

Demografisch transitiemodel

Examentraining

opdracht 2

Groei bbp

Examentraining opg 5

1) In de G7-landen is sprake van vergrijzing (oorzaak), waardoor de economische groei afgeremd wordt vanwege de hoge kosten die gepaard gaan met vergrijzing (gevolg).

 2) In de BRIC-landen neemt het aandeel van de beroepsbevolking (15- tot 65-jarigen) de komende jaren nog toe (oorzaak), waardoor de economische groei gestimuleerd wordt door de relatief grote beroepsbevolking (gevolg).

Examentraining

Beredeneer vraag

Stap 1: punten is aantal stappen die je zelf moet maken

Stap 2: lees de vraag goed, waar moet ik beginnen

Stap 3: Waar moet je redenering eindigen?

Stap 4: Bedenk wat de link is tussen begin en eind.

Check: soms staat er dat je een atlaskaart of algemene regel moet gebruiken. Zorg dat die in je redenering zit. 

Examentraining

Beredeneer vraag

De vraag naar natuurlijke hulpbronnen zal stijgen door een toename van de welvaart in de wereld, zodat ook de prijs van de grondstoffen gaat stijgen. Landen die veel grondstoffen in de grond hebben zitten zullen hierdoor veel inkomsten krijgen. 

Opdracht: overzicht hoofdstuk 3

Samenwerkingsopdracht

Ongeveer 15 minuten

Klaar? Ga verder met 2e oefenexamen

Vul het schema in met de gegeven woorden. Tip: maak een foto van het ingevulde schema als aantekeningen!

Na 15 minuten bespreken we het schema.

mix sociale en economische factoren

Brengt in beeld:

welvaart en welzijn van mensen

Sociaal - positie in een netwerk

Opleiding