4.3 Hormonen

4.3 hormonen
  • Leerboek op tafel
  • BINAS (tabel 86 & 89) op tafel
1 / 19
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 19 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

4.3 hormonen
  • Leerboek op tafel
  • BINAS (tabel 86 & 89) op tafel

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

In de afbeelding zie je de geslachtsorganen van een vrouw en een gedeelte van het uitscheidingsstelsel.
Benoem de onderdelen 1 t/m 3.

Slide 2 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Welke onderdelen van de mannelijke geslachtsorganen produceren een bestanddeel van sperma?

Slide 3 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
  • Je kunt de rol en werking van hormonen bij de voortplanting van de mens uitleggen. Uitgesplitst in kleinere leerdoelen:

  • Je kunt het doel van hormonen beschrijven
  • Je kunt uitleggen hoe hormonen door het lichaam worden vervoerd
  • Je kunt beschrijven wat het nut en doel is van negatieve terugkoppeling
  • Je kunt beschrijven hoe geslachtelijke voortplanting bij zowel de man als de vrouw hormonaal geregeld is

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

hormoonklier
bloed
doelwitorgaan
een orgaan dat een hormoon produceert en secreteert (uitscheidt)
een hormoon wordt ALTIJD afgegeven aan het bloed. Via het bloed wordt het hormoon vervoerd
het doelwitorgaan is opgebouwd uit cellen die specifiek reageren op het hormoon. Dit hormoon beïnvloedt zo de werking van dit orgaan

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke omschrijving past NIET bij een hormoon?
A
Stof die door een klier wordt gemaakt
B
Een signaalstof dat via het bloed een orgaan beïnvloedt
C
Regelt het ontstaan van primaire geslachts-kenmerken
D
Vrouwen hebben wisselende hormoonconcentraties

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

hypothalamus
hypofyse
ovaria
testes
De hypothalamus is onderdeel van de hersenen en stuurt alle andere organen aan.
mbv een hormoon zet de hypothalamus de hypofyse aan tot het aanmaken van hormonen
Deze hormonen sturen de geslachtsorganen aan en ook die maken weer hormonen.
De hormonen uit de geslachtsorganen zorgen voor secundaire geslachtskenmerken en gametogenese
De ontstane hormonen geven feedback aan de hypothalamus

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hormonale regeling bij de man
GnRH
Gonadotropin releasing hormone
hormoonklier: hypothalamus
doelwitorgaan: hypofyse

hypothalamus
hypofyse
testes
GnRH
FSH
LH
FSH
Follikel stimulerend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: cellen van Sertoli

Cellen van Sertoli
- stimuleren spermatogenese
Cellen van Leydig

 
Testosteron
LH = Luteiniserend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: cellen van Leydig

Testosteron hormoonklier:
teelbal (cellen van Leydig)
- stimuleren sec. gesl. kenmerken
- stimuleren spiergroei
- vorming spermacellen
- negatieve terugkoppeling

Testosteron

Slide 8 - Tekstslide

Sertoli: productie spermacellen, wand zaadbuisjes
Cellen v Leydig: mkn testosteron en liggen tussen de zaadbuisjes
Wat gebeurt er met de GnRH en FSH concentratie in het bloed als de testosteron concentratie hoog is? Gebruik Binas blz. 89C

Slide 9 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Check!
Zie Binas 89C
ICSH =  LH
dikke pijl = maakt
dunne pijl = stimuleert
stippelpijl = remt

Testosteron remt de afgifte van GnRH en daarmee ook FSH

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hormonale regeling bij de vrouw
GnRH
Gonadotropin releasing hormone
hormoonklier: hypothalamus
doelwitorgaan: hypofyse

hypothalamus
hypofyse
ovaria
GnRH
FSH
LH
FSH
Follikel stimulerend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: follikels > rijpen

- rijp en groei follikel/eicel
ovulatie
ontwikkeling geel lichaam
oestrogeen 

LH
Luteiniserend hormoon
hormoonklier: hypofyse
doelwitorgaan: follikelcellen

oestrogeen
aangroeien baarmoederslijmvlies
ontwikkeling sec. geslachtskenm

progesteron
verkliering baarmoederslijmvlies


oestrogeen  
progesteron
progesteron

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Menstruatiecyclus
BINAS 86C
Gemiddeld 28 dagen
dag 1  = eerste dag van menstruatie
dag 14 = ovulatie > eisprong (verschilt per vrouw)

dag 5 - 14: folliculaire fase
onder invloed van FSH rijpt follikel en eicel
oestrogeen (gemaakt door follikel) wordt afgegeven: stimuleert diktegroei baarmoederslijmvlies

dag 14 - 28: luteale fase
onder invloed van LH-piek vindt ovulatie plaats
restant follikel --> geel lichaam (door LH)
baarmoederslijmvlies verdikt en ontwikkelt door progesteron

dag 1 - 4: menstruatie
geel lichaam vervalt: geen progesteron productie meer
baarmoederslijmvlies wordt afgestoten

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar vindt dit proces plaats?
A
eileider
B
eierstok
C
testis
D
baarmoeder

Slide 13 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Rijpen nieuwe eicel
Eisprong
Eicel sterft
Rijpen nieuwe eicel
Menstruatie
Baarmoederslijmvlies wordt dikker
Menstruatie

Slide 14 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

menstruatie
ovulatie
progesteron
oestrogeen
gele lichaam
eierstok
follikel

Slide 15 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

In de afbeelding is een menstruatiecyclus weergegeven die 28 dagen duurt. De letters M, N, O en P geven bepaalde fasen in deze cyclus aan. Verder is de groei van het baarmoederslijmvlies weergegeven.

In welke van de fasen M, N, O en P is in deze cyclus het geel lichaam aanwezig?
A
Fase M
B
Fase N
C
Fasen M en N
D
Fasen M, N, O en P

Slide 16 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Klaar en nog niet helemaal duidelijk?
  • uitgebreide instructiefilm over hormonale regeling dmv geslachtshormonen en menstruatiecyclus: https://www.youtube.com/watch?v=RXqmfZ1tphg&t=73s 
  •  uitleg/animatie menstruatiecyclus: https://www.bioplek.org/animaties/voortplanting/vrgesl5x.html

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Binas 86C
Waarom stijgt de concentratie LH zo sterk vlak voor ovulatie?

Slide 18 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Binas 86C
Waarom daalt de concentratie progesteron na dag 22?

Slide 19 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies