paragraaf 4.1 2vwo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

paragraaf 4.1

De Pruikentijd

Economische bloei in Frankrijk

- Bloei in nijverheid en handel.

- Rond Parijs ontstonden grote textiel bedrijven, wapentuig makers, en luxe goederen.

- De havens van Frankrijk worden ook gebruikt om schepen uit Amerika met koffie tabak suiker en katoen aan land te brengen.

- Landbouw bleef wel het belangrijkste middel van bestaan.

- Pacht en adellijke privileges maakte het leven op het platteland zwaar voor de boeren.

De Franse standenmaatschappij

- De verschillen in de derde stand zijn enorm. (rijk / arm)

- De arme burgers werden vaak arm geboren met weinig tot geen kansen in het leven. De rijke burgers werden vaak rijk geboren en handelden veel. Maar hadden geen privileges.

- Privileges van de eerste en tweede stand waren het verkrijgen van baantjes in het leger en het bestuur. Een eigen rechtssysteem en belastingvoordelen.

standenmaatschappij

De verlichting

- Immanuel Kant: Durf te weten. is een gevleugelde uitspraak van hem.

- Iedereen moet tot zelf nadenken worden aangezet.

- De kerk en de koning zijn hier fel op tegen.

- Sinds de 17e eeuw waren er ook veel wetenschappelijke ontdekkingen.

- In de westerse wereld ontstaat het idee dat mensen met het verstand alles konden begrijpen en verklaren. (verlichting)

- Rationeel denken leidt tot een betere wereld en een beter leven.

Anders denken over godsdienst

- Verlichte denkers keerden zich af tegen godsdienstig fanatisme en pleitten voor verdraagzaamheid en tolerantie.

- Voltaire komt met het idee van de klokkenmaker: God heeft de wereld perfect gemaakt maar bemoeit zich er verder niet meer mee.

- Er kwamen ook mensen die Atheïst werden en god helemaal weghaalde uit hun gedachten.

https:

Gelijkheid

- Verlichting leidt tot kritiek op de standenmaatschappij.- Iedereen is gelijk geboren en heeft gelijke rechten (mensenrechten)

- Vrijheid van godsdienst, meningsuiting.

- gelijkheid in het rechtssysteem

- afschaffing slavernij (abolitionisme)

- John lock: Koningen krijgen hun macht van het volk maar niet van god. Ministers moeten samen met de koning regeren. Volk is daar zelf niet toe in staat.

- Volk mag wel ingrijpen als de machthebbers hun macht misbruiken.

Montesquieu en Rousseau

Montesquieu: Driemachtenleer: Rechtelijke uitvoerende en wetgevende macht mag niet bij 1 persoon liggen maar moet gesplitst zijn: parlement maakt de wet, regering moet wetten uitvoeren en onafhankelijke rechters moeten recht spreken.

Rousseau: vond koning overbodig. Er is alleen een volksvertegenwoordiger nodig die de wil van het volk uitvoert.

Boeken en genootschappen

- Denis Diderot maakt met anderen de  Encyclopedie.

Dit is een soort google uit die tijd. Een verzameling boeken met op alfabet veel kennis die op dat moment bekend is.

- Gewone mensen krijgen hierdoor op een overzichtelijke manier toegang tot veel kennis. (Onwetendheid is een belangrijke reden voor ellende is zo de gedachte)

- Kennis vergaren is vooral bij rijkere burgerij populair. Ze discussiëren vaak over de maatschappij en het leven. Dit gebeurt vaak in koffiehuizen.

- Kerk en koning probeerden dit soort boeken (verlichte boeken, encyclopedie etc.) te verbieden.