MAW Tw 24 maart

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gaan we deze les doen?

Voorstellen

Terugblikken op 7.1 en 7.2

Opdracht maken

Hoofdstuk 7

Waarom voelen mensen zich zo verbonden met mensen van dezelfde nationaliteit?

7.1 Twee geloven in een rijk

7.2 Sociale institutie

7.3 Theorie en ideologie

7.4 Natievorming

7.1 Twee geloven in een rijk

• Opkomst van de staten zorgde voor overheden met macht
• Macht zorgde voor politieke binding, maar sociale binding was er minder
• Religie zorgde voor  sociale cohesie 

• Sociale cohesie: het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben. Het gevoel een groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap, verantwoordelijkheid voelen voor elkaars welzijn en een beroep op anderen kunnen doen.

7.1 Twee geloven in een rijk

• Keizer Karel wilde eenheid versterken. In 1555 Vrede van Augsburg (wiens gebied, diens godsdienst).
• Deze Vrede van Augsburg zorgde in Nederland voor conflict. We hadden een Katholieke Spaanse koning, maar we wilden zelf onze religie bepalen.
• 1581: Plakkaat van Verlatinghe (Acte van Verlatinghe). Nederlandse Staten-Generaal verklaarde zich onafhankelijk van de Spaanse koning. Geboortekaartje van de Nederlandse staat. Religie werd een eigen keuze.

Waarom kan religie bijdragen
aan de sociale cohesie?

Paragraaf 7.2

Allerlei sociale regels in een samenleving die ons verbinden of ons juist verdelen. Hoe gaan we daarmee om? 

- Je leert wat sociale instituties zijn en je kunt voorbeelden noemen.

- Je begrijpt hoe sociale regels kunnen zorgen voor sociale cohesie maar ook voor conflict.

Kernconcept sociale institutie

Hoofdconcept binding

Complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren.

Voorbeelden: het huwelijk, gezinsregels, schoolregels, taal

Polygamie is een sociale institutie binnen de Nederlandse dominante cultuur?

1. ja
2. nee

KERNCONCEPT Sociale institutie (1)

Een                  van min of meer geformaliseerde            die het                van mensen en hun onderlinge  reguleren.

        complex

          regels

         gedrag 

         relaties

Het huwelijk: formele regels

Wat zegt de wet? (formele regels!)

- Een huwelijk kan worden aangegaan door twee personen van verschillend of van gelijk geslacht. 

- Om een huwelijk te mogen aangaan moeten een man en een vrouw de leeftijd van achttien jaren hebben bereikt. 

- Een huwelijk mag niet worden gesloten tussen hen die elkander, hetzij van nature hetzij familierechtelijk, bestaan in de opgaande en in de nederdalende lijn of als broeders, zusters of broeder en zuster. 

- Een persoon kan tegelijkertijd slechts met één andere persoon door 

het huwelijk verbonden zijn. 

Het huwelijk: informele regels

Taakverdeling in huishouden

Samenwonen: eerst trouwen of niet

Kinderen: eerst trouwen of niet

Open huwelijk?

Paragraaf 7.3

Verschillende visies op de vraag wanneer naties zijn ontstaan

* modernistische school :

overheden hebben in de 18e en 19e eeuw bewust geprobeerd om sociale cohesie in het land te stimuleren

*nationalistische school:

Naties zijn in de middeleeuwen al ontstaan waarbij tradities en cultuur een belangrijke rol hebben gespeeld.

7.3 Ideologieën 

Socialisme: Alle culturen zijn gelijkwaardig

Confessionalisme: Alle mensen zijn gelijkwaardig maar (Bijbelse) waarden en normen zijn goed voor de samenleving

Liberalisme: Gelooft in de kracht van het individu. Individuele rechten moeten boven de macht van een natie staan.

Kun je nu?

 Je leert wat sociale instituties zijn en je kunt voorbeelden noemen.

- Je begrijpt hoe sociale regels kunnen zorgen voor sociale cohesie maar ook voor conflict.

Verdeeldheid (over wat dan ook) is een bedreiging voor

1. de cohesie in het rijk
2. rationalisering
3. staatsvorming
4. cultuur

tekst 5

 Het afsteken van consumentenvuurwerk met oud en nieuw

   

Oudejaarsavond gaat aan weinig mensen in Nederland ongemerkt voorbij. Het meest hoor- en zichtbaar is wel het vuurwerk dat rond 5 middernacht wordt afgestoken. Rond dat tijdstip gaat menigeen naar buiten om te kijken naar het vuurwerk. Zo schieten we het oude jaar weg en heten we het nieuwe 10 welkom. Op de drie werkdagen voor 1 januari kunnen mensen bij een goedgekeurd verkooppunt Nederlands consumentenvuurwerk kopen. De vuurwerkwinkels staan 15 deze laatste drie dagen vol met voornamelijk vaders en zoons die hun ‘buit’ komen ophalen. Het gekochte vuurwerk mag men zelf afsteken op oudejaarsdag vanaf 20 18.00 uur tot 2.00 uur in de nieuwjaarsnacht. 

 Het is gebruikelijk dat volwassenen vuurwerk op straat ‘voor de deur’ afsteken. Buren, vrienden en familie grijpen de 25 gelegenheid aan om elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen.

Zo versterkt het afsteken van vuurwerk de sociale cohesie in de buurt. Het afsteken van vuurwerk door 30 particulieren staat ter discussie. De weerstand groeit  vanwege de geluidsoverlast en de ongelukken die elk jaar weer gebeuren, vooral bij het afsteken van zwaar, illegaal 35 vuurwerk.

 (…) bron: www.immaterieelerfgoed.nl, december 2017

Leg uit dat uit tekst 5 blijkt dat het afsteken van consumentenvuurwerk tijdens de jaarwisseling een sociale institutie is.

Gebruik in je uitleg: informatie uit tekst 5; de omschrijving van het kernconcept sociale institutie.

Antwoord

Uit tekst 5 blijkt dat het afsteken van vuurwerk een jaarlijkse traditie is waar regels en gewoonten aan verbonden zijn. 

• Zo mogen mensen drie werkdagen voor 1 januari bij een goedgekeurd verkooppunt consumentenvuurwerk kopen (r. 10-14) 
• Zo is het gebruikelijk dat mensen vuurwerk op straat ‘voor de deur’ afsteken en
• grijpen buren, vrienden en familie de gelegenheid aan om elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen (r. 21-26) 1 
• Deze (in meer of mindere mate geformaliseerde) regels reguleren het gedrag en de onderlinge relaties van mensen rond de jaarwisseling. Daarom is er sprake van een sociale institutie