T3 Bs1 Genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom klas 3

Voor deze les heb je nodig:

- Aantekeningenschrift,

- werkboek A

Je hebt NIET nodig:

- laptop, jas, kauwgom of snoep

Genotype, Fenotype en geslachtschromosomen

Leerdoelen

1. Je kunt omschrijven wat een genotype, wat een fenotype en wat een gen is.

2. Je kunt beschrijven hoe individuen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomelingen en welke rol chromosomen hierbij spelen.

3. Je kunt beschrijven hoe de geslachtschromosomen het geslacht van een mens bepalen.

HH chromosomen

Hoe zat het ook al weer?

Cel - celkern - chromosomen - genen 

Chromosomen

In een eicel zitten 23 chromosomen.

In een zaadcel zitten 23 chromosomen.

Eicel + zaadcel = een bevruchte cel met 

 chromosomen.

Die bevruchte cel deelt zichzelf op en ook de chromosomen. 

Chromosomen 

• Dit is een chromosomenportret
• Mensen hebben 23 paren chromosomen.
• Totaal 46 chromosomen.
• Behalve de Y en X chromosomen zijn de paren gelijk aan elkaar.
  

Gen

Een stukje DNA dat de code voor een  erfelijke eigenschap draagt noemen we een GEN.

Allel = invulling van gen.

Voorbeeld van erfelijke eigenschappen:

haarkleur (blond, zwart, rood)

haarstijl (krullend of steil)

oogkleur (blauw, bruin, groen)

Nieuwe woorden:

Voor elke eigenschap heb je een gen.

Een gen kan variëren. Zo'n variant wordt een allel genoemd.

0

Genotype

Fenotype

genotype+ invloeden uit het milieu

Genotype en Fenotype

Het fenotype komt tot stand door het genotype en door invloeden uit het milieu

vragen

VRAGEN 

Aan de slag

Probeer nu zelf opdracht 1 t/m 8 te maken.

- Overleggen met jouw buurman/vrouw is prima.

- Over 10 minuten bespreken wij opdracht 1 t/m 3/

Evaluatie en huiswerk

Kun jij nu de volgende vragen beantwoorden?

HW.: Maak vraag 1 t/m 8 af.

Oefen met deze LessonUp.

Ontstaat het fenotype alleen door het genotype?

1. ja
2. nee

Het uiterlijk van een organisme noemen we

1. Genotype
2. Fenotype

Mathilde laat haar haar verven bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel

Welke uitspraak over genotype en fenotype klopt het best?

1. Het fenotype komt voort uit het genotype.
2. Het genotype komt voort uit het fenotype.
3. Het fenotype komt voort uit het genotype en milieu-invloeden.

Heeft een vlinder hetzelfde fenotype als de pop waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. hetzelfde fenotype en genotype
4. verschillende genotype en fenotype

Is dit een jongen of een meisje?

1. Jongen
2. Meisje

Thuis oefenen

Iemand heeft als geslachtchromosomen een XY, dit is een...

1. man
2. vrouw
3. weet je niet
4. mix

Je genotype staat vast sinds...

1. je geboorte
2. de bevruchting
3. nooit, is niet vast
4. tot je je laat opereren

Je fenotype staat vast sinds...

1. je geboorte
2. de bevruchting
3. nooit, is niet vast
4. tot je je laat opereren

Als je een tattoo neemt staat die in je genotype.

1. Juist
2. Onjuist

Je fenotype is makkelijk te veranderen, bijvoorbeeld door je haar te verven

1. Juist
2. Onjuist

DNA

Celkern + 

Chromosoom

Gen

Chromosoom

Hoeveel chromosomen bevat de zaadcel, hoeveel de eicel en hoeveel paren chromosomen bevat de bevruchte eicel?

1. 12,5-23-46
2. 23-23-23
3. 23-23-46
4. 46-46-92

Elk mens heeft 23 / 46 chromosomenparen.

1. 23
2. 46

Een mens heeft in een celkern 23 / 46 chromosomen

1. 23
2. 46

Vader met 46 chromosomen
Moeder met 46 chromosomen
Hoe krijg jij 46 chromosomen?

1. 23 van vader en 23 van moeder
2. Elke keer anders, als het er maar 46 zijn
3. 46 van moeder
4. 46 van vader

Een menselijke lichaamscel bevat

... chromosomen,
ook wel ... chromosomenparen.

1. 42, 23
2. 46, 23
3. 23, 42
4. 23, 46

... chromosomen 

... chromosomen 

... chromosomen 

23

46

46

Eicel

levercel van een vrouw

Zaadcel

Zenuwcel van man

1 Y- of 1  X-chromosomen

2  X-chromosomen

1 Y- en 1 X-chromosoom

1   X-chromosoom