In deze les zitten 29 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.
Lesduur is: 60 min
Onderdelen in deze les
5.3 De sociale kwestie
Tijd van burgers en stoommachines, 1800-1900
Slide 1 - Tekstslide
In deze paragraaf leer je:
Hoe de leef-en werkomstandigheden van arbeiders meer aandacht kregen.
Wat veranderde door sociale wetten.
Hoe arbeiders hun leef- een werkomstandigheden verbeterden.
Slide 2 - Tekstslide
Wat is een constitutionele monarchie?
Slide 3 - Open vraag
Voor of na de grondwet van 1848? De koning heeft het meest te zeggen.
A
Voor
B
Na
Slide 4 - Quizvraag
Voor of na de grondwet van 1848? De koning is onschendbaar.
A
Voor
B
Na
Slide 5 - Quizvraag
Voor of na de grondwet van 1848? Het parlement heeft de hoogste macht.
A
Voor
B
Na
Slide 6 - Quizvraag
Voor of na de grondwet van 1848? De minister-president is de regeringsleider.
A
Voor
B
Na
Slide 7 - Quizvraag
Kinderarbeid
Goedkope arbeidskrachten
Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan
Ze zijn goedkoper dan mannen en vrouwen
Hun kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines
Slide 8 - Tekstslide
Kinderarbeid is heel gewoon
Slide 9 - Tekstslide
Slide 10 - Video
Filmpje
Leefomstandigheden van de arbeiders
Let op: kijkvragen
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Video
Wat valt je op aan dit arbeidersgezin?
Slide 13 - Woordweb
Wat valt je op in de straat?
Slide 14 - Woordweb
Waarom wil de man per sé dat zijn kinderen de pastoor zien?
Slide 15 - Open vraag
Wat doen de kinderen overdag?
Slide 16 - Open vraag
Wat valt je op over de leefomstandigheden?
Slide 17 - Woordweb
Leven en werken in armoede
Arbeiders in de 19e eeuw hadden slechte werk-en leefomstandigheden.
Mensen werkten hele lange dagen voor weinig loon, zonder een dag vakantie.
Fabrieken maakten gebruik van kinderarbeid.
Door schrijvers uit deze periode kwam er steeds meer aandacht voor de slechte werk- en leefomstandigheden.
Ze noemden het de sociale kwestie.
Slide 18 - Tekstslide
Filmpje
Arbeiders in opstand
Slide 19 - Tekstslide
Slide 20 - Video
Waarom werden de kinderen verstopt?
Slide 21 - Open vraag
Leg uit dat arbeiders hun positie konden verbeteren door samen in opstand te komen.
Slide 22 - Open vraag
Sociale wetten
Sinds de middeleeuwen gaf de kerk hulp aan de arme mensen. Door de discussies rond de sociale kwestie ontstond het idee dat ook de overheid wat moest doen voor arme burgers.
Sociale wetten konden zorgen voor ondersteuning en bescherming van sociaal zwakkeren.
In 1874 werd het 'Kinderwetje van Van Houten' aangenomen door de Tweede en Eerste kamer.
Hiermee werd kinderarbeid voor kinderen jonger dan twaalf verboden.
Later kwamen er steeds meer sociale wetten bij, zoals de leerplichtwet uit 1901.
Liberaal kamerlid Samuel van Houten.
Slide 23 - Tekstslide
Arbeiders in actie
Sommige arbeiders kwamen zelf in actie tegen de slechte omstandigheden.
Zei richtten vakbonden op om elkaar te steunen en betere arbeidsomstandigheden af te dwingen.
Vakbonden organiseerde stakingen en gingen met werkgevers in gesprek.
Socialistenvonden dat er meer gelijkheid en minder verschil tussen arm en rijk moesten komen.
Radicale socialisten (Marxisten) wilden met een revolutie zorgen dat productiemiddelen in handen van de staat kwamen, zodat er geen verschil meer was tussen de bezitloze en bezittende klasse.
Later wilden gematigde socialisten zorgen voor veranderingen met behulp van sociale wetten.
Karl Marx
Slide 24 - Tekstslide
Filmpje
Oplossingen voor de
sociale kwestie
Slide 25 - Tekstslide
0
Slide 26 - Video
Wie bedacht de kinderwet van 1874?
A
Thorbecke
B
Willem II
C
Samuel van Houten
D
Willem I
Slide 27 - Quizvraag
Ideologie
sociale wet
socialist
vakbond
recht van initiatief
geheel van ideeën over de samenleving
wet voor steun aan mensen die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen
iemand die in de politiek streeft naar meer gelijkheid
organisatie en werknemers
leden van de Tweede Kamer mogen een wetsvoorstel indienen