Les 7 opdrachten Vrijheid en Media

Les 7 opdrachten Vrijheid en Media

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat vrijheid van meningsuiting is.
  
• Je kunt voorbeelden noemen van journalistieke regels.
  
• Je kunt uitleggen wat de verschillen tussen oude en nieuwe media zijn.
  
• Je kunt uitleggen wat persvrijheid is en waarom dit belangrijk is voor de democratie

In de les zag je een filmpje over vrijheid van meningsuiting. Je hebt ook besproken waarom het belangrijk is dat journalisten vrij en onafhankelijk kunnen werken. Waarom is persvrijheid zo belangrijk en wat heeft dit te maken met democratie? Dat leer je in deze les.  

Vrijheid van meningsuiting

In Nederland heb je vrijheid van meningsuiting. Je mag zeggen en schrijven wat je wilt, zonder dat de overheid je daar toestemming voor hoeft te geven. In Nederland kun je niet zomaar in de gevangenis komen vanwege je mening over de regering. Vrijheid van meningsuiting staat in de Grondwet.

Wat is vrijheid van meningsuiting volgens jou?

Spreek je uit

Stel: je hebt een plan voor Nederland. Of je bent fel tegen iets wat de regering besloten heeft. Dan wil je dat bekend maken, zodat je medestanders vindt. Maar als je niet mag zeggen wat je denkt, wordt dat heel lastig. Daarom is vrijheid van meningsuiting in een democratie zo belangrijk. Je mag je mening laten horen zonder dat de overheid zich ermee bemoeit.

-->In Nederland mag je zeggen en schrijven wat je denkt zonder daar eerst toestemming voor te vragen. Maar als je iets zegt of schrijft wat voor andere mensen kwetsend of beledigend is, kan de rechter je achteraf wel straffen.

In Nederland mag je zeggen en schrijven wat je denkt zonder daar eerst toestemming voor te vragen. Maar als je iets zegt of schrijft wat voor andere mensen kwetsend of beledigend is, kan de rechter je achteraf wel straffen.

Grenzen

Aan veel grondrechten zit een grens. Ook de vrijheid van meningsuiting heeft grenzen. Als je bijvoorbeeld iemand beledigt of oproept tot haat, geweld of discriminatie, kun je strafbaar zijn. Of dat zo is, dat bepaalt de rechter. De rechter weegt zorgvuldig af of bijvoorbeeld een belediging zo erg is dat je er straf voor krijgt.

Daarbij zijn de omstandigheden belangrijk. Denk maar aan stand-up comedy: op het podium mag je meer roepen dan bijvoorbeeld in de Tweede Kamer. Als iets duidelijk als grap is bedoeld, zal de rechter het minder snel straf geven.

Vrijheid van meningsuiting

Wat vind jij: vrijheid van meningsuiting of gaat dit te ver? Waarom vind je dat?

Heb je weleens gemerkt dat mensen online andere dingen zeggen of doen dan offline?

Kun je een voorbeeld geven?

Hoe wordt nieuws gemaakt?

Werk samen met een medestudent.

Bekijk het filmpje hierboven.

Hierin legt de NOS uit hoe nieuwsberichten gemaakt worden. In het filmpje worden vier stappen genoemd bij het maken van nieuws. Bij iedere stap wordt uitleg gegeven. 

antwoord

1. Journalisten gaan op zoek naar nieuws of krijgen nieuwsberichten van persbureaus, bedrijven of organisaties 

2. Journalisten nemen contact op met verschillende bronnen. Zo checken ze of het nieuws wel echt waar is. 

3. Is er een verschil van mening? Dan passen de journalisten hoor en wederhoor toe, zodat iedereen kan vertellen wat hij of zij vindt.

 4. Journalisten bepalen of het nieuws belangrijk is om te delen. 

5. Journalisten maken een kort bericht waar alle basis-informatie in staat: wie, wat, waar, wanneer en hoe? 

6. Redacties van verschillende afdelingen lezen het bericht en bepalen of ze er iets mee willen doen. 

7. De eindredacteur bepaalt welke verhalen er in het nieuws komen. 

8. De journalisten gaan op pad om het nieuwsbericht voor het journaal te maken. 

9. Journalisten kijken of er extra beelden gemaakt of verzameld kunnen worden. 10. Het nieuws wordt uitgezonden of gedeeld via internet, radio of televisie.

Zet in de goede volgorde

1. Journalisten nemen contact op met verschillende bronnen. Zo checken ze of het nieuws wel echt waar is.

2. Is er een verschil van mening? Dan passen de journalisten hoor en wederhoor toe, zodat iedereen kan vertellen wat hij vindt

3. Journalisten maken een kort bericht waar alle basis-informatie in staat: wie, wat, waar, wanneer en hoe?

4. Redacties van verschillende afdelingen lezen het bericht en bepalen of ze er iets mee willen doen.

5. Journalisten kijken of er extra beelden gemaakt of verzameld kunnen worden

6 Het nieuws wordt uitgezonden of gedeeld via internet, radio of televisie.

7. Journalisten gaan op zoek naar nieuws of krijgen nieuwsberichten van persbureaus, bedrijven of organisaties 

8. Journalisten bepalen of het nieuws belangrijk is om te delen.

9. De eindredacteur bepaalt welke verhalen er in het nieuws komen.

10. De journalisten gaan op pad om het nieuwsbericht voor het journaal te maken.

Begrippen: Persvrijheid en censuur

Persvrijheid is het recht om te onderzoeken wat je wilt en daarover te publiceren zonder controle vooraf.

Censuur is controle vooraf op wat er in de media gepubliceerd wordt.

China en Amerika

In 2020 moesten de journalisten van drie grote Amerikaanse kranten hun perskaarten inleveren bij de Chinese overheid. Zij mochten niet meer als journalist in China werken en moesten het land verlaten.

Turkije

De Turkse overheid controleert een groot deel van de Turkse media. In Turkije worden regelmatig journalisten opgepakt. Vaak gebeurt dit omdat ze kritiek hebben op de overheid. In 2016 werd een Nederlandse journaliste in Turkije opgepakt vanwege een tweet over de Turkse president.

In deze situaties hierboven is er weinig persvrijheid.

Leg in je eigen woorden uit waarom.

Waarom is het in een democratie belangrijk dat er vrijheid van meningsuiting is?