8 Maart 2021 A5 Wonen in NL H2 par 3 en 4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leerdoelen van vandaag

o Je begrijpt welke maatregelen de overheid neemt om het teveel of tekort aan zoet water in de hand te houden o Je begrijpt hoe het IJsselmeer en de Zuidwestelijke delta passen in de waterhuishouding van Nederland o Je weet hoe het internationale rivierbeleid werk

NL klimaatbestendig

Veilig tegen overstromingen & aantrekkelijk plaats om in te leven nu en in de toekomst

Nieuw waterbeleid:

• oorzaakgerichte oplossingen (meebewegen met de rivier)
• Techniek & ruimte worden slim gecombineerd
• Gemalen & dijken geen oplossing
  

Noodoverloopgebieden

= polders die gecontroleerd onder water worden kunnen gezet om een een extreme hoge waterstand (verhoogde piekafvoer) in een rivier te verlagen:

• kostbaar
• weerstand lokale bevolking
• onzekerheid functie

Maatgevende afvoer = hoeveelheid water die veilig en controleerbaar afgevoerd kan worden naar de zee.

Flessenhals = vernauwing

Door stedengroei water door vernauwing bij hoogwater.

Oplossing = >groene rivier/ bypass = bedijkt gebied dat aftakt v.e. rivier om een deel v.h. water via een route af te voeren.

1995 Deltaplan Grote Rivieren: o.a. 150 km bedijking Maas & Grensmaas project

Watertoets bij ruimtelijke plannen sinds 2003

Gevolgen voor waterveiligheid, wateroverlast, waterkwaliteit en watertekorten beoordelen.

Waterproblemen mogen niet worden afgewend op naburige gebieden

Driestapsstrategie man niet gehinderd worden.

Driestapstrategie

Vasthouden

Bergen

Afvoeren

Vasthouden

Het teveel aan water wordt tijdelijk verspreid over een grote oppervlakten

Regenwater niet in riool --> WADI's

Waterstand stijgt

"Ontstening"--> hagen, gras, bloemen en groene daken

Bergen

Tijdelijk water bewaren in open water.

Retentiebekken = lager gelegen gebied ingericht om water dat niet kan worden vastgehouden tijdelijk te bergen om overlast andere gebieden te voorkomen.

Veel ruimte nodig --> meervoudige ruimte gebruik

Waterpleinen --> stadspleinen ingericht als opvangbassins.

Afvoeren

Afwenteling op andere gebieden als Bergen & Vasthouden niet meer kunnen.

--> overstromingsgevaar

gevaar natuurwaarden.

Verdroging & verzilting

Verdroging = te weinig grondwater beschikbaar om natuurwaarden te garanderen

Maatregelen : vasthouden en eventueel aanvoer (tkv biodiversiteit)

3 oorzaken: drainage, waterwinning en overigen

Kweldruk ( water van hoogwater- --> laagwaterstand) omlaag

Doorspoeling tegen verzilting, igv droogte zoutschade voorkomen en droogschade accepteren.

IJsselmeer als zoetwaterbuffer

Vraag zoetwater omhoog en aanbod omlaag

Als waterpeil omhoog gaat, moeten dijken ook omhoog & versterkt (=duur)

Hoogwaterpeil IJsselmeer blokkert IJssel en zorgt voor stuwing op Ketelmeer (dijkverhoging & opblaasbare dam).

Zeespiegelstijging maakt lozen op wadden moeilijker.

Zoetwater in een zoute Delta

ZW Delta (Zeeland): zeespiegel stijgt & rivierafvoer stijgt => gevaar waterveiligheid. => opvang water => creatief en duur.

Droge perioden --> lagere rivierafvoer --> gevaar watervoorziening.

ZW--> omgeven door zout + geen water uit Hoofdwatersysteem

--> water goed opslaan en zuinigheid

Internationale aanpak Rijn

1950 Internationale commissie ter bescherming van de Rijn (Rijnconferentie)

Na 1986 International Committee for protection of the Rhine (ICPR) waterkwaliteit en -kwantiteit:

Internationaal actieplan hoogwater: Terugbrengen van het schade risico door:

1. risico extreem water verlagen

2. bewustwording van de bevolking vergroten

3. beter voorspellen hoogwatergolf

Terugbreng schade risico hoogwater door. Welke hoort er niet bij.

1. Risico extreem water verlagen.
2. beter voorspellen hoogwatergolf.
3. Aanleggen flessenhalzen.
4. Bewustwording vergroten bevolking.

Problemen water in ZW Delta:
Welke hoort er niet bij?

1. Watervoorziening
2. Waterveiligheid
3. Veel zoete kwel.
4. Niet onderdeel hoofdwatersysteem

IJsselmeer: Welke is fout?

1. Vraag naar zoetwater stijgt en aanbod daalt.
2. Lozing op de Waddenzee wordt makkelijker.
3. Hoger peil IJsselmeer kan IJssel blokkeren.
4. Als waterpeil IJsselmeer stijgt dan moeten dijken hoger.

Welke hoort er niet bij ?
(verdroging)

1. Kweldruk gaat omlaag.
2. Een oorzaak is drainage.
3. Een oorzaak is waterwinning.
4. Liever zoutschade dan droogschade

Wat hoort niet bij afvoeren ?

1. Laatste optie
2. Retentiegebieden.
3. Overstromingsgevaar.
4. Gevaar voor natuurwaarden.

Wat hoort niet bij bergen?

1. WADI's
2. Retentiegebieden
3. Waterpleinen
4. Meervoudig ruimte gebruik.

Welke hoort niet bij de driestapsstrategie

1. Afvoeren
2. Bergen
3. Loslaten
4. Vasthouden

Wat hoort niet bij vasthouden

1. WADI's
2. Retentiegebieden
3. Ontstening
4. hoge waterstand

Watertoets

1. Sinds 2013 voor bouwbedrijven.
2. Gevolgen van plannen mbt waterveiligheid, -overlast, -kwaliteit en -tekorten worden beoordeeld.
3. Driestapsstrategie mag niet worden gehinderd.
4. Waterproblemen niet afwentelen op naburige gebieden.

Nadelen overloopgebieden

1. Functie is niet zeker.
2. Weerstand bewoners.
3. Gevaar van kwel.
4. Kostbaar.