In deze les zitten 38 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.
Lesduur is: 50 min
Onderdelen in deze les
Regenten en vorsten
1.3 Europa en de wereld
Slide 1 - Tekstslide
In deze paragraaf leer je:
Hoe de handel tussen alle werelddelen groeide in de 17e eeuw
Hoe Europeanen hun activiteiten in Azië uitbreidden
Hoe Europeanen hun activiteiten in Amerika en Afrika uitbreidden
Slide 2 - Tekstslide
Kenmerkende aspecten bij deze paragraaf:
Ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie
Slide 3 - Tekstslide
Nederland was rijk in de 17e eeuw
De Tachtigjarige oorlog (1568 - 1648) werd vooral in de Zuidelijke Nederlanden uitgevochten.
Haven van Antwerpen afgesloten, schepen wijken uit naar Amsterdam.
Door gebrek aan producten/grondstoffen ontwikkelt zich een stapelplaats.
Amsterdam wordt één grote marktplaats voor Europese producent
Slide 4 - Tekstslide
Stapelmarkt
Slide 5 - Tekstslide
Republiek wordt handelscentrum van Europa
Slide 6 - Tekstslide
Specerijen
Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.
Groeit alleen in Zuidoost-Azië.
Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.
Slide 7 - Tekstslide
Europese landen willen zelf winst maken
De Portugezen ontdekken de route naar Azië
Vasco da Gama maakt als eerste Europeaan de zeereis naar India (1498)
Portugezen houden deze Carreira da India strikt geheim
Slide 8 - Tekstslide
Nederlanders, (Fransen en Engelsen) willen dat ook!
Er worden compagnieën (handelsbedrijven) opgericht
Er ontstaat een wereldeconomie
Spionage!
Jan Huygen van Linschoten reist mee en beschrijft de reis in zijn Itinerario
Slide 9 - Tekstslide
De Itinerario, of Voyage ofte schipvaert, naer Oost ofte Portugaels Indien (...enz. enz.), was meer dan alleen een routekaart.
Er stonden heel veel tekeningen in van vreemde kusten, dieren, mensen en hun rituelen. De Nederlanders keken hun ogen uit.
Slide 10 - Tekstslide
Eerste Nederlanders in Azië
Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederlander in Oost-Indië (Zuidoost-Azië)aan
Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen, vooral door verkeerde ruilmiddelen en zware tegenvallers tijdens de tocht.
Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop is bewezen
Slide 11 - Tekstslide
Nieuw probleem!
Steeds meer Nederlandse bedrijven (compagnieën) gaan naar Indië varen.
Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling
De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook
Slide 12 - Tekstslide
Verenigde Oostindische Compagnie (1602)
Nederlandse regering (Staten-Generaal) grijpt in.
Compagnieën moeten samengaan in één bedrijf.
Hierdoor gaan ze concurrentie tegen en winsten kunnen ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje
De VOC wordt het grootste bedrijf ter wereld < 20.000 werknemers
De VOC is in de Republiek de grootste werkgever.
Slide 13 - Tekstslide
Doel: monopolie op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop
Slide 14 - Tekstslide
Hoe?
Uitschakelen van concurrenten
Bouwen van handelposten
Contracten met inheemse vorsten
Opbouwen van handelsnetwerk in Azië
Indien nodig: veel geweld
Slide 15 - Tekstslide
Jan Pieterszoon Coen
Berucht vanwege het gebruik van geweld
Vermoorden of verbannen van de bevolking van de Molukse Banda-eilanden
Hongitochten, speciale strafexpedities om smokkelen tegen te gaan
Slide 16 - Tekstslide
Kolonialisme
Ook andere Europese handelscompagnieën stichtten handelsposten en kleine kolonies in Azië.
In Azië kwamen zo steeds meer gebieden onder Europese heerschappij: kolonialisme
Slide 17 - Tekstslide
Video
Canonclip: De VOC
(4 min)
Slide 18 - Tekstslide
Slide 19 - Video
Europese expansie in Amerika en Afrika
Spanje en Portugal hadden grote kolonies in Midden- en Zuid-Amerika
Engelsen, Fransen en Nederlanders gingen ook handelsposten stichten in Amerika en West-Indië (Caribisch gebied en landen er omheen)
In 1621 richtten de Staten- Generaal de WIC (West-Indische Compagnie) op voor de oorlog tegen Spanje en de driehoekshandel tussen Europa, Afrika en Amerika
Slide 20 - Tekstslide
De verschillende handelsroutes vanuit Azië
Slide 21 - Tekstslide
Slide 22 - Video
De WIC
De West-Indische Compagnie gaat handelen in Amerika
WIC was economisch niet zo succesvol als de VOC, ze lijden zelfs verlies
De WIC-schepen kwamen vaak Spaanse schepen tegen, toen de Republiek nog in oorlog was met Spanje kwamen ze vaak met elkaar in gevecht
Piet Hein verovert de zilvervloot. Dat zorgt indirect voor de overwinning voor de Republiek
Slide 23 - Tekstslide
Video
Mensen te koop!
(2 min)
Slide 24 - Tekstslide
Waarom verkochten de Afrikanen slaven?
A
Teveel stamleden om te voeden
B
Ze voerden stammenoorlogen
C
Ze wilden Europeanen te vriend houden
Slide 25 - Quizvraag
Waarmee kopen de Nederlanders slaven?
A
Wapens
B
Goudstukken
C
Zuivelproducten
Slide 26 - Quizvraag
Hoeveel slaven gaan er in een WIC-schip?
A
100
B
300
C
1000
Slide 27 - Quizvraag
Waarom deden de Nederlanders aan slavenhandel?
Slide 28 - Open vraag
Video
De WIC en de slavenhandel
(2 min)
Slide 29 - Tekstslide
Slide 30 - Video
Waarom werd de WIC opgericht?
A
Nederland zoekt een kortere route naar Indië
B
Om de Spanjaarden op zee te verslaan
C
Nederland wil meer geld, macht en land
Slide 31 - Quizvraag
Maak de driehoekshandel compleet door de plaatjes naar de juiste pijltjes te slepen
Slide 32 - Tekstslide
Slavenhandel
De WIC start de driehoekshandel
Ze halen, in ruil voor Europese producten, slaven op in West-Afrika en brengen ze naar Zuid-Amerika
In Zuid-Amerika moeten de slaven op plantages werken, de opbrengsten van de plantages neemt de WIC mee naar Europa
Slide 33 - Tekstslide
Wat probeerden de Nederlanders te veroveren?
A
New York
B
Brazilië
C
Suriname
Slide 34 - Quizvraag
Welke oude kolonie van Nederland in Noord-Amerika groeide later uit tot een wereldstad?
A
Batavia
B
Suriname
C
Nieuw-Nederland
D
San Francisco
Slide 35 - Quizvraag
Huiswerk eerste les na de vakantie
Huiswerk volgende les: lz + m 1.3
Slide 36 - Tekstslide
Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd
Slide 37 - Open vraag
Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen