In de vorige les ging het over stapelbouw, deze les gaat over een nieuwe bouwtechniek: SKELETBOUW
Buitengevel ontwerp 1930 van Frank Lloyd Wright.
Waarvan is dit gebouw gemaakt, denk je?
Skyline New York in 1921
Schilderij Colin Campbell Cooper
Flatironbuilding 1902
'Strijkijzergebouw'
Slide 2 - Tekstslide
Ruimtegebrek
Men wilde steeds HOGER gaan bouwen, omdat het centrum vol raakte.
Bovendien was de grond erg duur. De hoogte in was een goeie oplossing.
Maar de traditionele stapelbouw met baksteen is veel te ZWAAR.
Daar kun je nooit zo hoog mee bouwen, het gebouw zou de grond inzakken of instorten. Toch werd er in New York de gebouwen steeds hoger gebouwd.
Tot aan de wolken! De Wolkenkrabber. Hoe deden ze dat toch?
Ze gebruikten een nieuwe bouwtechniek: SKELETBOUW.
Vraag: Van welk materiaal is dit gebouw gemaakt?
Van glas.
Architectuur is het ontwerpen en bouwen in de ruimte waarin een mens verblijft. Gebouwen, huizen maar ook
Slide 3 - Tekstslide
Wat doet een skelet?
Het skelet in een lichaam zorgt ervoor dat je stevig rechtop blijft staan.
Aan het skelet zijn je spieren en huid opgehangen.
Dieren zonder skelet; slak, worm, kwal
uitwendig skelet: mier en duizendpoot (alle insecten)
In de nieuwe gebouwen zat ook een skelet verstopt. Je zag het niet meer aan de buitenkant.
Architectuur is het ontwerpen en bouwen in de ruimte waarin een mens verblijft. Gebouwen, huizen maar ook
Het skelet is hier nog goed zichtbaar.
Slide 4 - Tekstslide
Nieuwe uitvinding
Rond 1900 werd gewapend beton uitgevonden.
Dat is beton, versterkt met staal aan de binnenkant.
Beton is een materiaal dat grote drukkrachten kan weerstaan, maar meer moeite heeft met trekkrachten. Deze trekkrachten ontstaan als een betonnen balk op twee steunpunten rust, maar dan langzaam gaat doorbuigen.
Beton gaat dan scheuren. Door staal in het beton te verwerken, kan beton de druk van alle kant opvangen en wordt het supersterk.
Van balken van dit soort beton kon je een geraamte bouwen, een skelet.
Soms bouwden ze zelfs alleen met staal een hele constructie. (Eiffeltoren is een mooi voorbeeld)
Ook de uitvinding van de lift (ongeveer tegelijkertijd) speelde een belangrijke rol. Zonder lift hadden ze nooit wolkenkrabbers kunnen bouwen.
Is het beroep architect iets voor jou?
Durf jij bouwvakker te zijn in 1930?
Vind je dit echte wolkenkrabbers?
In Amsterdam
Slide 5 - Tekstslide
In Amsterdam
In Nederland wilden we ook de hoogte in bouwen. Vooral in de grote steden.
Kijk naar de 2 filmpjes op de volgende dia's en let op de bouwmaterialen, maar ook op de bouwvakkers!
Filmpje over de eerste “wolkenkrabber” in Amsterdam van architect H. Berlage
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Zou jij in een bijzonder ontworpen huis willen wonen?
Filmpje over de tweede “wolkenkrabber” in Amsterdam architect D. Roosenburg
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
In Arnhem
Gebouw van W. Dudok 1939, Willemsplein Arnhem
Exterieur
Interieur
Voordeel skeletbouw
Door de skeletbouw kun je grote ramen plaatsen en heb je weinig muren nodig. Ideaal voor een lichte grote werkruimte.
Slide 8 - Tekstslide
Een vroeg voorbeeld van skeletbouw in Arnhem is het gebouw van W. Dudok uit 1939.
Dudok was net zo bekend als Berlage en heeft in veel steden bijzondere gebouwen ontworpen. Door de skeletbouw kun je grote ramen plaatsen en heb je weinig muren nodig. Ideaal voor een lichte grote werkruimte.
(Café Dudok is naar hem vernoemd, maar dat gebouw is niet van hem).
Architectuur is het ontwerpen en bouwen in de ruimte waarin een mens verblijft. Gebouwen, huizen maar ook
Nog een groot voordeel van skeletbouw
De Rijntoren en Parktoren in aanbouw (stad Arnhem).
Slide 9 - Tekstslide
Omdat er geen druk is op de wanden van het gebouw, kun je de gevel met alle materialen invullen. De buitenkant zou zelfs helemaal van glas kunnen zijn.
Je ziet de torenflats bij het station in aanbouw. Nu kun je het skelet nog goed zien.
Ook aan de binnenkant heb je voordeel, zoals je net zag bij Dudok.
Omdat er maar weinig steunpunten zijn, kun je op elke verdieping de ruimte anders indelen.
Arnhem
Melbourne
Londen
Dubai
Zet de bouwwerken in de goede volgorde van laag naar hoog.
Slide 10 - Tekstslide
Wereldwijd wordt er steeds hoger en hoger gebouwd. The sky is the limit!
Vraag: Zet de bouwwerken in de goede volgorde van laag naar hoog.
Antw:
Arnhem- Melbourne-Londen- Dubai (Burj Khalifa 828 m = 2,5 x de Eiffeltoren)
Wat valt op aan de hijskranen?
Slide 11 - Tekstslide
Bekijk het filmpje. Je ziet hier de bouw van het World Trade Center in New York.
Vraag: Wat valt op aan de hijskranen?
Antw: ze gaan mee omhoog; blijven niet op de grond staan.
Architectuur is het ontwerpen en bouwen in de ruimte waarin een mens verblijft. Gebouwen, huizen maar ook
Waar zijn deze torens van gemaakt? Wat is de basisvorm?
De 'bolletjes' zijn geweekte kikkererwten.
Slide 12 - Tekstslide
Vraag: Waar zijn deze torens van gemaakt? Wat is de basisvorm?
Ga aan de slag in twee- of drietallen.
Opdrachten/ontwerpeisen:
- maak een eenvoudige schets van je idee
- maak een hoog bouwwerk dmv skeletbouw
- zorg dat de basis stevig is
- help elkaar bij het vasthouden
- belangrijk: het gebouw mag niet omvallen
Zó maak je een vierkant stevig.
Een driehoek als basis is steviger dan een vierkant.
Slide 13 - Tekstslide
Geef de opdracht. Klik op de sterren voor belangrijke bouwtips.
Vierkant: Zó maak je een vierkant stevig.
Driehoek: Een driehoek als basis is steviger dan een vierkant.