2.4 - Romeinen en Germanen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Huiswerk vandaag 

Lezen paragraaf 2.2 Cultuur in het Romeinse Rijk, handboek bladzijdes 22 en 23

Maken in je opdrachtenbooek van paragraaf 2.2 vraag 3,4,7, 12 en 14, bladzijdes 18 en 19 

Wat is de juiste volgorde over het
bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek

Onder wie werd het Romeinse Rijk een keizerrijk?

1. Julius Caesar
2. Brutus
3. Augustus
4. Cleopatra

2.4 - Romeinen en Germanen
handboek bladzijdes 26 en 27

KA

De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse en de Germaanse cultuur 

Romeinse Limes in NL

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Reconstructie van Castra Noviomagus (Nijmegen)

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Reconstructie van het mini-castellum bij Den Haag 

Germanen

De Germanen

Contact tussen Romeinen en Germanen was meestal vreedzaam

• Romeinen namen Germanen op in hun leger of werkten samen
• Er vond handel plaats
• Germanen leerden Latijn en gebruikten Romeins geld

De Germanen

De Germanen (het volk ten oosten van de Rijn) waren volkeren die nog in een landbouwsamenleving verkeerden. 

Romeinen noemden hen ook wel barbaren: onbeschaafde mensen. 

Toch wilden ze dit gebied ook veroveren, maar dat ging niet zo makkelijk.

--> Slag Teutoburgerwoud 
Serie Netflix Barbaren (seizoen 1)

De Romeinse uitbreiding werd gestopt in het huidige Duitsland na de slag in het Teutoburgerwoud

Romeinen trekken zich terug naar natuurlijke grenzen, waar zij verdedigingswerken aanleggen. Dit heette de limes. 

Problemen in het Romeinse rijk --> intern

• 3e eeuw n.chr. epidemieën, productie en handel daalde.
• Minder belasting inkomsten en minder soldaten voor aan de grenzen.
• De Romeinse schatkist raakte leeg.

• 395 Splitsing Romeinse rijk de grenzen  zijn niet meer goed te verdedigen  -> scheiding binnen het Romeinse Rijk: West-Romeinse rijk en het Oost-Romeinse rijk.

Problemen buiten het Romeinse rijk --> extern

• Invallen van de Germanen
  - Goten
  - Franken
  
• Invallen van de vandalen
  - Plundering van Rome 
  
  
• Volksverhuizingen

De Franken

• Germaans volk
  
  
• Niet alleen plunderaars maar ook bondgenoten
  
  
• Door volksverhuizing werden Romeinse steden Frankische steden

Einde West-Romeinse Rijk (476)

En het Oost-Romeinse Rijk?

• Het Oost-Romeinse Rijk blijft nog bijna 1000 jaar langer bestaan: pas in 1453 wordt Constantinopel ingenomen door de Turken.
  
• Dat komt vooral doordat het goed beschermd ligt tussen woestijnen en bergen. 
• Bovendien geeft de Oost-Romeinse keizer vijanden geld om met rust gelaten te worden. 
  

Tegenwoordig is de Hagia Sophia (Aya Sophia) één van de grootste moskeeën ter wereld. In de tijd van het Oost-Romeinse Rijk was dit de grootste christelijke kerk ter wereld.

Wat is er gebleven?

• 
  
  
• Bijvoorbeeld: de taal (Latijn - Spaans, Frans en Italiaans), de godsdienst (christendom), techniek, de kalender en wetgeving.
  
• Veel kennis van de grote Griekse en Romeinse geleerden blijft bewaard in boeken, vooral in de bibliotheken van het Oost-Romeinse Rijk.
  
• Na de Middeleeuwen grepen geleerden weer terug op die kennis 

De Amerikaanse schilder Thomas Cole maakte tussen 1833-1836 een serie schilderijen over een niet-bestaand rijk, dat erg lijkt op het Romeinse Rijk (maar het niet is!).

Dit is het vijfde schilderij uit de serie en heet Desolation (verlatenheid, eenzaamheid), en toont een rijk nadat het is ingestort.

Ook hier lijkt het weer een beetje op Rome, na de val van het West-Romeinse Rijk: de ruïnes zijn overgebleven...

Huiswerk 

Lezen paragraaf 2.4 Romeinen en Germanen
handboek bladzijdes 26 en 27 

Maken van paragraaf 2.4 vraag 2, 3, 4, 5, 6 en 12, opdrachtenboek bladzijdes 22 en 23