M & Z H9 Ziek zijn en behandeling deel 1

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 9

Ziek zijn 

Aan het eind van het hoofdstuk weet je meer over:

• wat diagnose, besmetting, incubatietijd, symptomen en immuniteit betekenen;

• wat verschijnselen, oorzaken en gevolgen zijn van :

kinderziekten/ voedselvergiftiging/ griep en covid-19
luchtwegaandoeningen, zoals astma en COPD
hart- en vaatziekten, zoals hoge bloeddruk en een beroerte
diabetes/ kanker/ dementie

• hoe je ziekten kunt voorkomen en behandelen;

• welke soorten medicatie er zijn en hoe deze worden toegediend;

• wat voedingssupplementen zijn;

• welke technologische hulpmiddel ingezet kan worden bij geven van medicijnen.

onvatbaarheid voor een ziekte

Besmetting met een virus of bacterie, waardoor je ziek kunt worden.

(Ziekteverwekkende) micro-organismen, zoals bacteriën en virussen.

Overdracht van een ziekte op iemand anders

Inenting waardoor je een bepaalde ziekte niet krijgt 

Het vaststellen van een stoornis of ziekte 

De tijd tussen de besmetting en de eerste symptomen van de ziekte.

Ziektekiemen

Infectie

Vaccineren

Immuniteit

Diagnose

Incubatietijd

Symptomen

Besmetting

Ziekteverschijnselen : kenmerken van een ziekte. 

Noem minimaal 5 kinderziektes.
Waarom heten ze Kinderziektes?

Welke van de volgende kinderziektes is het gevaarlijkste?
En waarom?

Waterpokken Roodvonk Rodehond Bof Mazelen Tetanus Hersenvliesontsteking Kinkhoest Vijfde ziekte Zesde ziekte

Kinderziektes

• In de leeftijd van 0 tot ongeveer 5 jaar, meestal is een kinderziekte onschuldig
• Besmetting door virus of bacterie/ incubatietijd ( tijd tussen besmetting en ziek worden)
• Ontwikkelen van het afweersysteem/ Immuniteit
  
• Bij lang aanhouden van symptomen naar de huisarts voor een diagnose, evt. medicatie

Voorbeelden : 

Bof, waterpokken, kinkhoest, mazelen, roodvonk, hersenvliesontsteking

Allergieën , Ontstoken ogen,  Hoofdluis, Loopoor,  De zesde ziekte,  Griep (influenza)

Krentenbaard (impetigo),  Buikgriep (gastro-enteritis)   

Sleep de kinderziektes naar de bijbehorende inenting

DKTP

BMR

Difterie

Kinkhoest

Rode hond

Tetanus

Polio

Bof

Mazelen

bacterie

virus

waterpokken

oorontsteking

kinkhoest

bof

Immuniteit en vaccinatie

Immuniteit: onvatbaarheid voor een ziekte ( je hebt antistoffen gemaakt in je lichaam

tegen de ziekte, je bent immuun.

• door ziekte door te maken
  
• door inentingen ( vaccinnaties)
  

Vaccinatie: inenting met verzwakte ziektekiem waardoor je lichaam antistoffen gaat

maken

rijksvaccinatieprogramma.nl

Welke kinderziektes zijn opgenomen in het rijksvaccinatieprogramma?

1. bof, mazelen, rode hond
2. bof, mazelen, roodvonk,
3. bof, mazelen, rode hond en kinkhoest
4. bof, mazelen, roodvonk en waterpokken

BMR: 14 mnd en 9 jaar 

DKTP: 3 mnd, 5 mnd, 11 mnd en 4 jaar.

Ook DKT bij 22 wkn zwangerschap

Op welke manier kun je jezelf het beste beschermen tegen bekende virussen?

1. Veel vitamine C eten
2. Vaccineren
3. Niet reizen met het vliegtuig
4. Altijd binnen blijven

Hoe noem je de tijd tussen het
moment van besmetting en
de dag dat de ziekte aanbreekt?

1. immuniteit
2. incubatietijd
3. ontstekingsperiode
4. weerstand

Wat betekent immuniteit?

1. Dat je niet besmet bent omdat de medicatie van de dokter goed werkt.
2. Dat je niet besmet bent omdat de ziektekiem niet in je lichaam kon binnendringen.
3. Dat je wel besmet bent maar dat je de symptomen van de ziekte nog niet hebt.
4. Dat je wel besmet bent maar dat je de ziekte niet (meer) krijgt.

De griep (influenza)

• Ziekte waarbij de luchtwegen geïnfecteerd zijn door een virus
• treedt op in de winter en vroeg in het voorjaar, verspreiding door hoesten/ niezen
• incubatietijd is één tot vier dagen
  

Incubatie = de tijd tussen het moment van besmetting en de dag dat de ziekte uitbreekt

Symptomen zijn o.a.:

• vermoeidheid,
  
• koorts, soms met koude rillingen,
  
• keelpijn en een droge hoest
  

Voedselvergiftiging

• Plotseling ziek, ziekmakende stof in eten of drinken
  
• Salmonellabacterie - in vlees, eieren, melk, vis
  
• Via rauw dierlijk voedsel, door onvoldoende hygiëne
  
• Incubatietijd is 12 tot 36 uur na besmetting
  

Symptomen:

• misselijkheid, braken
  
• Buikpijn en diarree
  
• koorts en diarree

In rauw vlees kan een bacterie zitten die erg veel voorkomt. Je kunt er voedselvergiftiging van krijgen. Hoe heet deze bacterie?

1. influenzabacterie
2. MRSA-bacterie
3. salmonellabacterie
4. streptokokbacterie

Hoe ontstaat griep?

1. Door een virusinfectie
2. Door bacteriële infectie
3. Door verkoudheid
4. Door druppeltjes in de lucht

Een antibiotica helpt wel/ niet bij griep

1. WEL, antibiotica doodt virussen zoals de griep
2. WEL, want het onderdrukt de koorts
3. NIET, antibiotica doodt alleen bacteriën en geen virussen
4. NIET, het helpt alleen tegen de hoofdpijn en spierpijn

In voedsel kunnen micro-organismen zitten die giftige stoffen aanmaken. Wat kun je krijgen als je die op eet?

1. Voedselallergie
2. Voedselinfectie
3. Voedselintolerantie
4. Voedselvergiftiging

Wat zijn symptomen bij voedselvergiftiging?

1. Braken en buikkrampen
2. Benauwdheid en misselijkheid
3. Duizeligheid en hoofdpijn
4. Misselijkheid en obstipatie

Wat moet je doen om voedselvergiftiging te voorkomen?

1. snel opeten
2. onhygiënisch werken
3. in de aanbieding kopen
4. Bewaren op de juiste manier

COPD

• verzamelnaam voor Chronische bronchitis* en longemfyseem**
• Longen werken niet meer goed doordat ze ontstoken*  zijn of doordat er
  longblaasjes verloren** gaan
  
• ontstaat meestal pas op oudere leeftijd
  

Oorzaak COPD: 

• Roken zorgt dat de longen geprikkeld worden

> longen raken ontstoken

Symptomen COPD:

Benauwdheid

Hoesten - wordt ook wel een rokershoest genoemd

Kortademig

Weinig energie

Wat is de oorzaak van COPD?

1. Te veel eten
2. Te weinig bewegen
3. Overgewicht
4. Roken

COPD is

1. een orgaanbeperking
2. een motorische beperking
3. een zintuiglijke beperking
4. een geheugenstoornis

Kan iemand genezen van COPD

1. Ja, iemand kan volledig genezen van COPD
2. Nee, iemand kan nooit volledig genezen van COPD
3. Nee, maar met bepaalde aanpassingen kun je de symptomen wel verlichten
4. Ja, met bepaalde aanpassingen kun je de aandoening genezen

Astma

astma= een chronische ontsteking van de longen.

• benauwd
• gevoelig voor rook, uitlaatgassen of huisdieren
• combinatie met andere allergie
• vaak erfelijk

Je opa heeft jaren gerookt en heeft nu klachten als: bij inspanning kortademig en hoesten. Welke ziekte hoort hierbij?

1. Hartaanval
2. CVA
3. COPD
4. Astma

Wordt astma en COPD door roken veroorzaakt?

1. Alleen Astma
2. Alleen COPD
3. Beide
4. Geen van Beide

Hoofdstuk 9
Wat hoort niet bij de symptomen van COPD:

1. Overgeven
2. Benauwdheid
3. Hoesten
4. Kortademig

COPD is......

1. Een soort astma
2. Een probleem van het hart
3. Een chronische longziekte
4. Een ziekte die alleen bij rokers voorkomt

Kanker

Ziekte waarbij kwaadaardige gezwellen optreden. 

De cellen in je lichaam delen ongecontroleerd.

Kanker

Kanker is een verzamelnaam van meer dan honderd ziektes; Longkanker, Darmkanker, Borstkanker, Prostaatkanker, etc. 

Kanker komt voor in allerlei leeftijdsgroepen

Enkele oorzaken van kanker:

• Ongezonde voeding en leefstijl;
  overgewicht, roken, alcohol
  
• Erfelijke aanleg
  
• Overmatige blootstelling aan zon
  
• In contact komen met kankerverwekkende
  stoffen
  

Symptomen kanker:

Vroege diagnose is van belang

Wie kunnen er kanker krijgen?

1. Mensen boven de 60
2. Mensen boven de 40
3. Iedereen
4. Ouderen

Welke behandeling maakt gebruik van medicijnen om kankercellen te vernietigen?

1. Immunotherapie
2. Bestralingstherapie
3. Chemotherapie
4. Cryotherapie

Welke behandeling maakt gebruik van hoge energiestralen om kankercellen te doden?

1. Immunotherapie
2. Radiotherapie
3. Hormoontherapie
4. Chirurgie

Wat is de meest voorkomende behandeling voor kanker?

1. Acupunctuur
2. Chemotherapie
3. Homeopathie
4. Fysiotherapie