Les 8: geleedpotigen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Les 8: geleedpotigen

Wat gaan we leren?

• Je kunt kenmerken en voorbeelden noemen van vier groepen geleedpotigen. 

Inhoud

-Herhalingsopgaven

-Extra uitleg

-Opgave geleedpotigen

-Filmpje

Bij welke groep van de gewervelden is de huid bedekt met schubben en slijm?

1. vissen
2. reptielen
3. amfibieën
4. zoogdieren

Welke groep van de gewervelden heeft een constante lichaamstemperatuur?

1. vissen
2. amfibieën
3. reptielen
4. vogels

Bij welke groep van de gewervelden verandert bij de dieren in de loop van hun leven de manier van ademhalen?

1. vissen
2. amfibieën
3. reptielen
4. vogels

Op welke manier haalt het dier van de afbeelding adem?

Een vleermuis haalt adem met longen. De huid van een vleermuis is bedekt met haren. Is een vleermuis levendbarend of plant het dier zich voort door middel van eieren? Leg je antwoord uit.

Een vleermuis haalt adem met longen. De huid van een vleermuis is bedekt met haren. Zijn vleermuizen koudbloedige of warmbloedig dieren?

Tot welke groep van de gewervelden behoort het dier van de afbeelding?

Geleedpotigen

Op aarde lopen, kruipen en vliegen ontzettend veel geleedpotigen. Ongeveer vier op de vijf diersoorten is een geleedpotige. Dat zijn meer dan een miljoen soorten.

Vier groepen

De stam van de geleedpotigen wordt ingedeeld in zeventien klassen, die je in vier grote groepen kunt verdelen: zespotigen, kreeftachtigen, veelpotigen en gifkakigen. Voorbeelden van klassen van geleedpotigen zijn hogere kreeftachtigen, duizendpoten en spinachtigen.

Bouw

Geleedpotigen hebben een uitwendig skelet als een soort pantser om zich heen. De poten van geleedpotigen zijn geleed. Dat betekent dat ze zijn opgebouwd uit kleine stukjes: de leden. 

Lichaamsbouw

Ook het lichaam van geleedpotigen is opgebouwd uit ‘stukjes’: de segmenten. Deze lichaamsbouw noem je gesegmenteerd. Bij veel geleedpotigen, zoals insecten, bestaat vaak alleen het achterlijf uit segmenten. Bij veelpotigen bestaat het hele lichaam uit segmenten. Aan elk segment zitten poten. Kreeftachtigen hebben tien of meer poten en spinnen hebben acht poten.

Insecten

Bij insecten bestaat het lichaam uit een kop, een borststuk en een achterlijf. De kop heeft ogen en voelsprieten. Aan het borststuk zitten poten en bij de meeste soorten insecten ook vleugels.

Kenmerken

Insecten: 6 poten, een kop met ogen en voelsprieten, borststuk met poten en/of vleugels, achterlijf

Gifkakigen: 8 poten

Kreeftachtigen: 10 of meer poten

Veelpotigen: lichaam bestaat uit segmenten, aan elk segment zitten poten

In de afbeelding zie je een libel.
Een libel is een geleedpotig dier.
Aan welke vijf kenmerken kun je
dat zien?

Leg uit hoe je aan de lichaamsbouw van een libel kunt zien dat een libel wordt ingedeeld bij de zespotigen.

Aan welk deel van het lichaam van een libel zitten de poten en vleugels vast?

Hoeveel poten hebben kreeftachtigen?

1. 6
2. 8
3. 10 of meer
4. aan elk segment zitten poten

Hoe komen geleedpotigen aan hun stevigheid?

Bij welke geleedpotigen bestaat het gehele lichaam uit segmenten?

In de afbeelding is een hooiwagen getekend. Een hooiwagen is een geleedpotig dier.
Tot welke groep van de geleedpotigen behoort een hooiwagen?

Alle geleedpotigen zijn/hebben...

1. Uitwendig skelet en tweezijdig symmetrisch
2. Inwendig skelet en tweezijdig symmetrisch
3. Uitwendig skelet en veelzijdig symmetrisch
4. Inwendig skelet en veelzijdig symmetrisch

Er zijn ongeveer 1 040 000 soorten geleedpotigen bekend (zie afbeelding).
Hoeveel procent van de soorten geleedpotigen is een insectensoort?

Hoeveel soorten insecten zijn er dan ongeveer?

https: