Par. 3.4 Napoleon

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Par. 4 Napoleon neemt de macht over

Leerdoelen

• Je kunt enkele belangrijke kenmerken noemen van het bestuur door Napoleon.
  
• Je kunt beschrijven hoe Napoleon een Europees rijk veroverde en dat ook weer verloor.
  
• Je kunt uitleggen welke gevolgen Napoleons bestuur voor Nederland had.

Napoleon

Napoleon Bonaparte

• Geboren op het eiland Corsica op 15 augustus 1769

• Hij was afkomstig uit de derde stand (zijn vader was advocaat)

• Het gezin was niet rijk, maar Napoleon kon toch studeren

• Hij ging op zijn 15e naar een militaire school

Aan de macht

• Na jaren van Terreur wordt Robespierre zelf onthoofd in 1794
• Om machtsmisbruiken te voorkomen krijgen vijf Directeuren de macht (Directoire)
• 1799: de populaire generaal Napoleon grijpt de macht na zijn Egyptische veldtocht

 Een staatsgreep 

• In 1804 kroonde hij zichzelf tot keizer
• Burgers kregen burgerrechten: grondwet
•  Napoleon maakte zelf de nieuwe wetten en besliste over oorlog en vrede.

Eigenlijk maakte Napoleon van Frankrijk een dictatuur. Wat betekent dat?

Dictatuur

Een bestuur waarin één persoon (geen koning of keizer) of een kleine groep mensen alle macht heeft.

De veroveringen van Napoleon, 1804-1812.

Wat was het excuus van Napoleon om on veroveringstocht te gaan

1. Hij verdiende er veel geld mee
2. Hij wilde de landen bevrijden van hun onderdrukkers en hun gelijke rechten wilde geven.
3. Hierdoor krijg hij veel macht
4. Hij wou nog papulairder worden door te laten zien hoe groot en sterk zijn leger was.

Koninkrijk Nederland

1806-1810

• De broer van Napoleon, Lodewijk Napoleon, wordt in 1806, de eerste koning van Nederland.
• Hij is geliefd in ons land: zo probeerde hij ook Nederlands te praten. 
• Dat was niet altijd makkelijk. Zo noemde hij zichzelf: 'konijn van Olland'

Deel van Frankrijk

1810-1813

• Napoleon vindt dat zijn broer veel te vriendelijk is voor de Nederlanders, en stuurt hem weg.
• Nederland wordt nu een deel van het Franse Keizerrijk.
• In 1811 brengt hij zijn eerste, en enige, bezoek aan Nederland.

Continentaal Stelsel

Dat was een verbod op alle handel tussen Groot-Brittannië en het Europese vasteland.

Lezen en maken

Paragraaf 3.4: opdr. Opdr. 1 t/m 16
- Reproductie: opdr. 3, 4, 6, 9, 10 en 15 (herhaling stof)

- Toepassing: opdr. 1, 2, 5, 7, 11, 13, 14 en 16 (oefenen met stof)

- Inzicht: opdr. 8 en 12 (overstijgende opdrachten)

 

Tocht naar Rusland

juni 1812

• Napoleon had gehoopt dat Rusland een bondgenoot zou zijn. 
• Dat valt tegen en Napoleon kan maar één ding doen: Rusland aanvallen.
• Hij verovert Moskou, maar de stad wordt door de Russen zelf in brand gestoken. Napoleon is verbijsterd...
• Tocht terug = vernietigend voor Napoleon = teken dat hij verslagen kan worden.

Verbannen naar Elba

1814

• Napoleon wordt in 1814 afgezet en verbannen naar het eiland Elba, maar hij weet te ontsnappen en Parijs te bereiken.
• De Fransen juichen hem toe als hij langsrijdt: Napoleon wordt opnieuw keizer

Slag bij Waterloo

1815

• Napoleon is nog 100 dagen keizer, daarna wordt hij verslagen door o.a. Engeland, Pruisen en de Nederlanden in de Slag bij Waterloo (B).
• Napoleon wordt opnieuw verbannen. Nu voorgoed.
• De rest van zijn leven zal hij doorbrengen op St. Helena (Atlantische Oceaan)

Napoleon sterft

1821

• Napoleon sterft op 5 mei 1821 op 51-jarige leeftijd aan maagkanker. 
• Zijn lichaam werd naar Parijs gebracht, waar zijn praalgraf 
• tegenwoordig nog steeds te vinden is.
• Nederland is er dan weer een Oranje aan de macht: Koning Willem I

Erfenis van Napoleon

• Verkeer: rechts rijden

• Burgerlijke stand: aangifte van geboorte en sterfte (Code Napoléon)

• Invoering van achternamen

• Invoering van het metrieke stelsel (meters, kilometers)

• Nederland wordt écht één land

Code Napoléon

Alle wetten en regels vastgelegd in één wetboek, de Code Napoléon. Deze golden ook in de veroverde gebieden. 

1. Iedereen gelijk voor de wet.
2. Overal en voor iedereen dezelfde wetten en straffen. 
3. Burgerlijk wetboek= achternamen voor iedereen. 
4. Centralisatie ingevoerd, onderwijs verbeterd. 

Code Napoléon

Napoleon voerde ook een nieuw en verbeterd wetboek in, de Code Napoléon, dat geldig was voor iedereen. Dat maakte de rechtspraak eerlijker.

Burgelijke stand

Een lijst waarin het bestuur vastlegt wanneer alle burgers zijn geboren, zijn getrouwd en zijn overleden.

1815   Koning Willem I

• De zoon van stadhouder Willem V keerde terug 
• Koning Willem I van het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden. 

Koninkrijk der Nederlanden

Nederland sinds 1815

Gevolgen na verslaan Napoleon voor Europa

• Lodewijk XVIII (18e) koning Frankrijk met grondwet waarin zijn macht werd beperkt. 
• Europese landen die door Frankrijk bezet waren geweest voerden ook grondwetten in met inperking macht vorst, gelijkheid voor de wet, godsdienstvrijheid. 
• Handhaving maatregelen Napoleon zoals achternamen, huisnummers. 

Lezen en maken

Paragraaf 3.4: opdr. Opdr. 1 t/m 16
- Reproductie: opdr. 3, 4, 6, 9, 10 en 15 (herhaling stof)

- Toepassing: opdr. 1, 2, 5, 7, 11, 13, 14 en 16 (oefenen met stof)

- Inzicht: opdr. 8 en 12 (overstijgende opdrachten)