Les 3 Psychiatrische kenmerken en verslaving

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1,3

Keuzedeel LVB-MVG 

Les 3: Psychiatrische kenmerken en verslaving

Vragen n.a.v. bijeenkomst 1 (examen etc.)?

Terugblik

Terugblikken naar de vorige les

Moeilijk verstaanbaar gedrag

Aanleiding

Verschillende vormen van probleemgedrag

Gedrag in kaart brengen

Uitleg vakblad

Om probleemgedrag in kaart te brengen kun je op verschillende manieren naar gedrag kijken. Specifiek kijken betekent dat:

1. Je altijd focust op de cognitieve mogelijkheden van de cliënt
2. Je altijd kijkt naar de emoties, spanning of stress van de cliënt
3. Je altijd naar de unieke situatie kijkt waarin de persoon en diens omgeving zich bevindt
4. Je altijd inzet op interventies om gedrag te voorkomen

Opbouw keuzedeel

Zes online bijeenkomsten 

1. Herkennen en erkennen
2. Moeilijk verstaanbaar gedrag
3. Psychiatrische kenmerken en verslaving 
4. Methodiek en verklaringsmodellen
5. Sociaal netwerk
6. Wet- en regelgeving

Doelen van deze les

• De student heeft kennis van verslaving in combinatie met LVB.
• De student heeft kennis van psychiatrie in combinatie met LVB. 

Herkenning LVB & psychiatrie

• Binnen de gehandicaptenzorg worden de psychiatrische kenmerken niet altijd herkend. Gevolg: "lastig" gedrag.
  
  

• Binnen de psychiatrie houdt men zich weinig bezig met intelligentie. Dit maakt dat deze groep LVB-psychiatrie weinig wordt gezien. Dit heeft invloed op kwaliteit van leven.

Frequentie

Mensen met een LVB lijden drie tot vijf maal vaker aan een psychische aandoening dan de doorsnee populatie. 

Bij jeugdigen met een LVB wordt in 30 tot 50% van de gevallen een psychiatrische stoornis geconstateerd.

kenniscentrum-kjp.nl

Wanneer spreek je van een verslaving?

Stadia 0,1,2

Stadium 0: geen gebruik

Stadium 1: kennismakingsfase- en experimenteerfase

Stadium 2: geïntegreerd (sociaal gebruik)

Er is regie over hoeveelheid, moment en omstandigheden van gebruik

Stadium 3, functioneel gebruik

Er is steeds minder sprake van een keuze voor eigen regie, gebruik wordt gekoppeld aan bepaalde situaties of gevoelens.

Gebruik kan een functie krijgen om met psychische problemen om te gaan of zich in lastige situaties staande te houden.

Omgeving begint zich vaak zorgen te maken.

Stadium 4, excessief gebruik

In dit stadium neemt het gebruik in frequentie en hoeveelheid toe. De gebruiker verliest steeds meer de grip of het gebruik. 

Er ontstaan sociaal-maatschappelijke en/of gezondheidsproblemen vanwege het gebruik

Stadium 5, verslaving

De gebruiker kan nauwelijks functioneren zonder het middel of activiteit. 

Niet alleen ontwenningsverschijnselen, maar ook veranderingen in hersenfuncties verminderen de controle op het gebruik.

Welke ervaring heb je in het begeleiden van mensen met een verslaving?

Casus risicofactoren

Miranda werd op jonge leeftijd geconfronteerd met huiselijk geweld en moest zichzelf zien te redden. Vanwege haar leerproblemen (door LVB), maar ook vanwege de stress van wat er thuis gebeurde, ging het op school niet goed. Miranda ging steeds meer spijbelen en vond aansluiting bij een groep hangjongeren.

In deze groep werd geblowd en Miranda deed hier - aanvankelijk om erbij te horen - aan mee.

De eerste keren was ze misselijk van de wiet, daarna merkte ze dat ze door de wiet beter kon inslapen, haar problemen even kon vergeten. De ruzies tussen haar ouders raakten haar niet zo meer.

Welke risicofactoren herken je in deze casus?

Welke risicofactoren ken je?

www.trimbos.nl

LVB en trauma

In de psychiatrie en psychologie wordt de term trauma gebruikt wanneer iemand na een schokkende gebeurtenis blijft steken in gevoelens van angst, woede of eenzaamheid. De gebeurtenis is in dat geval zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan.

Jeugdigen met een (L)VB maken vaker dan leeftijdsgenoten zonder een verstandelijke beperking ingrijpende negatieve (levens)gebeurtenissen mee.

Enkelvoudig trauma

Bij een enkelvoudig trauma maakte je één keer iets heftigs mee, bijvoorbeeld een ongeluk of overval. Deze heel vervelende gebeurtenis heb je nog niet goed verwerkt en dit leidde vervolgens tot een trauma. 

Enkelvoudig betekent niet dat dit trauma minder erg is dan een meervoudig of complex trauma. Beide soorten kunnen veel grip hebben op jouw leven.

Meervoudig of complextrauma

Als je voor een langere periode of meerdere keren iets vervelends meemaakt, is er een kans dar je een meervoudig trauma ontwikkelt. Voorbeelden hiervan zijn terugkerende mishandeling, herhaald seksueel misbruik of gepest worden. Doordat je meerdere malen te maken had met dezelfde trigger, kunnen de klachten hoog oplopen bij een meervoudig of complex trauma.

Hierbij komen vaak ook andere klachten voor, zoals een angststoornis, een negatief zelfbeeld of verslavingsproblemen. Het is mogelijk dat een meervoudig of complex trauma je karakter en ontwikkeling beïnvloedt, omdat het ‘dieper’ in je systeem is opgenomen.

Casus Naomi

Jong kind met een vermoeden van een (L)VB Naomi is een meisje van 1,5 jaar. Zij is gediagnosticeerd met Foetaal Alcohol Syndroom (FAS). Zij is te vroeg geboren en heeft een aantal maanden in het ziekenhuis gelegen. Ze heeft veel medische ingrepen meegemaakt en woont nu in een pleeggezin. Naomi heeft een ontwikkelingsachterstand op veel gebieden: motorisch, cognitief, emotioneel en sociaal. Zij spreekt niet en lijkt gesproken taal niet te begrijpen. Het is nog niet bekend in hoeverre zij haar achterstand zal kunnen inlopen. Onbekende situaties roepen stress en angst bij haar op.

Ze is dan lang van streek en laat zich nauwelijks troosten door haar pleegmoeder. Naomi uit haar

ongenoegen door heen en weer te wiegen met haar bovenlichaam en geluiden te maken.

Naomi wordt soms midden in de nacht in paniek wakker. Ze huilt en is van streek bij doktersbezoeken en in het ziekenhuis.

Welke reacties laat Naomi zien die kunnen duiden op trauma?

www.kenniscentrumlvb.nl

Afsluiting

Jullie kunnen aan de slag met de opdrachten van de eindopdracht. Succes!