H5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Afrika 'Staatskundig'

Conferentie van Berlijn
 (1884-1885)

§5.2 Europa gaat de wereld overheersen

H5: Tijd van Burgers en Stoommachines

Kun je uitleggen dat de Belgische Revolutie (1830) een gevolg was van nationalisme ?

• Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot een imperium.
  
• Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.
  
• Je kunt een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.

Leer- Lesdoelen

Van handelspost naar imperium 

• 16e/17e eeuw: wereldeconomie ontstaat 

            Midden-/Zuid Amerika: plantages & Slavernij
            Afrika/Azië: handelsposten aan de kust 

• 19e eeuw: binnenlanden Afrika/Azië worden ook veroverd 

Modern Imperialisme

• 19e eeuw / begin 20e eeuw
• Waarin Europese landen zoveel mogelijk koloniën veroveren
• Om een imperium (= wereldrijk) te vormen

Welk stukje wilt u ?

Een imperium stichtten 

De conferentie van Berlijn (1884-1885) 

Modern imperialisme

Voordeel van koloniën

Economisch! -> Industriële Revolutie

• Bevolking moet  produceren voor Europese markt

            koffie, katoen, tabak, etc.

• Europeanen halen grondstoffen uit de koloniën voor hun industrie 

            tin, aardolie, rubber, etc.

• Afzetgebied = plek om spullen te verkopen

Waarom was een groot imperium in de 19e eeuw voordelig voor een Europees land? Sleep naar het plaatje.

Europese fabriekseigenaren hadden eenvoudig toegang tot afzetmarkt en grondstoffen

Europese werkgevers konden goedkoop arbeiders uit de koloniën halen

Het Europese land kreeg betere wapens en snellere verbindingen

Het gaf Europeanen het gevoeldat zij tot een belangrijk land behoorden

Opdracht

Ga aan de slag met opdracht 3 t/m 5

10 minuten

Wat is modern imperialisme?

1. Veel grond in Europa veroveren
2. Veel kolonies stichten in Zuid Amerika
3. Veel grond veroveren en besturen in Afrika en Azie
4. Veel handelen met kolonies

Wat is ook weer een oorzaak van Modern Imperialisme?

1. Een Europees land kon toen veel grondstoffen brengen naar de kolonies.
2. Een kolonie kon veel wapens maken om tegen de Europeanen te gebruiken.
3. Er waren nieuwe technologieën , fabrieken en modernere schepen.
4. Europese landen hadden geen last meer van revolutionaire mensen.

Oorzaken modern imperialisme 1

1.  Een kolonie was economisch voordelig: 

        - grondstoffen voor de Europese fabrieken

        - koloniën waren goed afzetgebied

Oorzaken modern imperialisme 2

2. Technologische voorsprong 

 Door de industriële revolutie konden koloniën makkelijker veroverd en bestuurd worden

- Stoomboot & stoomtrein 

- Telegraaf

- Moderne wapens

Oorzaken modern imperialisme 3

3.  Nationalisme 

-> Een imperium zorgde voor macht en aanzien

Prestigestrijd: wie heeft het grootste en sterkste imperium. 

      

Oorzaken modern imperialisme 4

4.  superioriteitgevoel 

• 'Witte Europeanen zou beter zijn dan andere huidskleuren' = racisme
  

 superioriteitsgevoel

Afzetmarkt

Europese landen concurreren met elkaar om wie de meeste macht heeft 

Door de industriële revolutie zijn er veel grondstoffen nodig om de machines draaiende te houden 

Economische oorzaak

modern imperialisme 

Politieke oorzaak

modern imperialisme 

Culturele oorzaak

modern imperialisme 

Opdracht

Ga aan de slag met  opdrachten 6 t/m 10

Brits-Indië heeft 250 miljoen inwoners. Waarom is dat belangrijk voor de Britse economie?

Brits-Indië

India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, Myanmar

± 250 miljoen mensen

Brits-Indië

• Bestuurd door een indirect bestuur

        Indiase vorsten moesten doen wat Britten opdroegen

• Belangrijk voor de Britse economie 

        Grondstoffen + afzetgebied voor Britse industrie

Brits-Indië

• Britten willen van India een modern land maken
    Moderne infrastructuur
    Scholen om Indiase onderdanen 'op te voeden'. "The white man's burden"

Welk politiek-bestuurlijk gevolg heeft dit grote aantal inwoners?

1. De Britten bouwden scholen om de bevolking te beschaven
2. De Britten konden niet alle gebieden van India besturen
3. De Britten maakten gebruik van de Indiase vorsten om dit grote aantal inwoners te besturen
4. De Britten hadden weinig te zeggen, want de Indiase vorsten waren feitelijk de baas

Begrippen uit deze les

• Imperium
• Modern imperialisme
• Afzetgebied
• Superioriteitsdenken
• Racisme
• Indirect bestuur

Even eerlijk zijn: wat heb je nog niet zo goed begrepen ?